Της Σταυρούλας Γεωργακοπούλου, Ψυχολόγου, Ειδίκευση στη Γνωσιακή- Συμπεριφορική θεραπεία
Έχουμε συναντήσει περιπτώσεις που έχουν δεν έχουν λάβει συγκεκριμένη διάγνωση για αυτό που τους ταλαιπωρεί σωματικά και καταλήγει να αποδοθεί ότι οφείλεται σε Ψυχολογικά αίτια;
Υπάρχει πιθανότητα ακόμη και εμείς να έχουμε παρουσιάσει σωματικές διαταραχές όπως πονοκέφαλο που δεν περνάει με τίποτα, πόνους στο σώμα που μετά από σειρά εξετάσεων δεν έχει βρεθεί κάτι. Παρατηρώντας ότι κάτι τέτοιο μας βασανίζει κάποιες φορές απλά περιμένουμε να περάσει ή ψάχνουμε λύσεις δεξιά και αριστερά.
Η Σωματοποιητική διαταραχή είναι μια μορφή Ψυχοπαθολογίας η διάγνωση της οποίας δίνεται τα άτομα που για καιρό επιμένουν να παραπονιούνται ότι πάσχουν από διάφορα σωματικά συμπτώματα για τα οποία δε βρίσκεται κάποια «οργανική» αιτία. Ενώ στο παλαιότερο εγχειρίδιο διάγνωσης (DSM) χρειαζόντουσαν τουλάχιστον 4 σημεία όπου ένα άτομο έπρεπε να πονάει για να πληρεί τα κριτήρια της Σωματοποιητικής διαταραχής, σύμφωνα με το τελευταίο DSM 5 κάτι τέτοιο δεν είναι απαραίτητο.
Σύμφωνα με τη Διεθνής Στατιστική Ταξινόμηση των Ασθενειών και Συναφών Προβλημάτων Υγείας (ICD-10) τα κύρια χαρακτηριστικά της Σωματοποιητικής διαταραχής είναι τα επαναεμφανιζόμενα και εναλλασόμενα σωματικά συμπτώματα τα οποία διαρκούν τουλάχιστον 2 χρόνια.
Η πορεία της διαταραχής είναι χρόνια και κυμαινόμενη , και συχνά σχετίζεται με διαταραχή της κοινωνικής, της διαπροσωπικής και της οικογενειακής συμπεριφοράς του ασθενούς .
Όταν το σωματικό μας σύμπτωμα έχει Ψυχολογική βάση
Μια από τις παλαιότερες εξηγήσεις της Σωματοποιητικής διαταραχής είναι ότι η ίδια είναι αποτέλεσμα της προσπάθειας που κάνει το σώμα μας να διαχειριστεί το συναισθηματικό και ψυχολογικό στρες. Το σώμα μας έχει συγκεκριμένα όρια διαχείρισης του στρες και μετά από κάποιο συγκεκριμένο σημείο τα συμπτώματα “αποτυπώνονται” και σωματικά, επηρεάζοντας την χώνευση, το νευρικό σύστημα και το αναπαραγωγικό σύστημα.Τα σωματικά συμπτώματα διαφέρουν από άτομο σε άτομο. Μια άλλη εξήγηση είναι ότι τα άτομα με τη διαταραχή έχουν αυξημένη ευαισθησία στις εσωτερικές σωματικές αισθήσεις και τον πόνο.
Ποια μορφή θεραπευτικής παρέμβασης είναι η πιο κατάλληλη για την αντιμετώπιση της Σωματοποιητικής διαταραχής;
Η Γνωσιακή θεωρία υποστηρίζει ότι η Σωματοποιητική διαταραχή προκύπτει από τις αρνητικές, διαστρεβλωμένες και καταστροφικές σκέψεις που κάνουμε για γεγονότα. Η καταστροφική σκέψη μπορεί να μας οδηγήσει στη σκέψη ότι επειδή για παράδειγμα έχουμε έναν ελαφρύ μυϊκό πόνο ή δυσκολία στην αναπνοή πρόκειται να έχουμε καρκίνο ή κάποια πολύ σοβαρή ασθένεια. Τέτοιες σκέψεις μπορεί να ενδυναμωθούν ακόμη περισσότερο από τον κοινωνικό μας περίγυρο. Όταν οι γονείς κοιτούν με υπερβολικό προσοχή και υπερ-φροντίδα σε κάθε παράπονο του παιδιού για σωματικό πόνο, υπάρχει πιθανότητα το παιδί να αναπτύξει σωματοποιητικά συμπτώματα.
Η Γνωσιακή- Συμπεριφορική θεραπεία είναι η καλύτερη μορφή θεραπευτικής παρέμβασης για όλα τα είδη Σωματόμορφων διαταραχών και ιδιαίτερα για τη σωματοποιητική διαταραχή. Στόχος αυτής της προσέγγισης είναι η συνειδητοποίηση από μέρους του θεραπευόμενου όλων των δυσλειτουργικών και καταστροφολογικών σκέψεων που κάνει ώστε με την κατάλληλη αντιμετώπισή και αμφισβήτηση τους να ξεπεράσει την Ψυχική του δυσκολία. Με συνεργατικό τρόπο, θεραπευτής και θεραπευόμενος καταλήγουν σε ένα άμεσο και σύντομο πλάνο θεραπείας για την αντιμετώπιση της Σωματοποιητικής διαταραχής.
Αν δεν μπορούμε μόνοι μας να αντιμετωπίσουμε όσα μας δυσκολεύουν μπορούμε να ζητήσουμε την βοήθεια ενός κατάλληλα καταρτισμένου ειδικού Ψυχικής υγείας. Το να ζητάμε βοήθεια δε σημαίνει ότι παραδεχόμαστε ότι είμαστε αδύναμοι και ανίκανοι να κάνουμε καλά τον εαυτό μας. Αντίθετα σημαίνει ότι πιστεύουμε στον εαυτό μας και επιθυμούμε πραγματικά να γίνουμε καλά.
Ακόμη και αν έχουμε προσπαθήσει να ζητήσουμε βοήθεια και δεν έχουμε δει γρήγορα αποτελέσματα χρειάζεται να έχουμε υπομονή. Όσο διάστημα έχουμε αφήσει να πονάμε θέλει τον κατάλληλο χρόνο να επουλωθεί.
Ας σταματήσουμε να σκεφτόμαστε τον κόπο της διαδικασίας και ας συνειδητοποιήσουμε ότι: ΑΞΙΖΟΥΜΕ ΚΑΙ ΕΜΕΙΣ ΝΑ ΕΙΜΑΣΤΕ ΚΑΛΑ.
Για να επισκεφτείτε Ειδικό ψυχικής υγείας του Psychopedia με οικονομικό κόστος μπορείτε να κάνετε κλικ εδώ: https://psychopedia.gr/exatomikevmenes-ypiresies-psychikis-ygias/
Σύντομο Βιογραφικό Σταυρούλας Γεωργακοπούλου
Η Σταυρούλα Γεωργακοπούλου σπούδασε Ψυχολογία στο Ε.Κ.Π.Α. Έχει εκπαιδευτεί στην Κλινική ψυχοπαθολογία, τον εθισμό στο διαδίκτυο και τη Διαταραχή του Μετατραυματικού Στρες. Έχει παρακολουθήσει εκπαιδευτικά προγράμματα που αφορούν τη Νευροψυχιατρική του παιδιού, τις μαθησιακές δυσκολίες, τις ομάδες αυτογνωσίας και τα θετικά συναισθήματα. Ειδικεύεται στο μοντέλο της Γνωσιακής- Συμπεριφορικής ψυχοθεραπείας στο Κέντρο Εφαρμοσμένης Ψυχοθεραπείας και Συμβουλευτικής. Σε εθελοντικό επίπεδο έχει συνεργαστεί με το Ε.Π.Ι.Ψ.Υ στην Τηλεφωνική Ψυχολογική Υποστήριξη στη «Γραμμή Βοήθειας για την Κατάθλιψη» καθώς και στην Υποδοχή περιστατικών που αφορούσαν την εξάρτηση από το διαδίκτυο στο 18Άνω, με καθήκοντα τη χορήγηση διαγνωστικών τεστ και τη θεραπευτική ομάδα και εποπτεία τους.
Η εμπειρία της περιλαμβάνει την εισήγηση σεμιναρίων ποικίλων θεματικών συμπεριλαμβανομένων των Διαφυλικών σχέσεων και Προβλημάτων στην επικοινωνία.Πρόσφατα σεμινάριά της “Κατάθλιψη και Αυτοθεραπεία- Κυκλος σεμιναρίων”, “Πως να επηρεάσεις τον εαυτό σου και τους άλλους”, “Εισαγωγή στη Γνωσιακή- Συμπεριφορική θεραπεία”, “Τοξικές σχέσεις και Διαχείριση”, “Διαταραχές ύπνου”.Σήμερα είναι Διευθύντρια του Ελληνικού site Ψυχολογίας Psychopedia.gr (http://psychopedia.gr/) και ασχολείται με την παροχή υπηρεσιών Ψυχικής υγείας και την εισήγηση σε θέματα που αφορούν την Ψυχική υγεία.
Στοιχεία Επικοινωνίας – email: stavrou.geor@gmail.com και τηλ.6934650265, 210-6413306
Πηγές: Lichstein P. R. (1986). “Caring for the patient with multiple somatic complaints”. Southern Medical Journal.
DSM-V (Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders, Fifth edition)
