Tης Ζακλίν Σιάνου Συμβούλου Ψυχικής Υγείας Συνθετικής προσέγγισης & Κλινικής Υπνοθεραπεύτριας

Στη ζωή μας, το σώμα και η ψυχή μας πορεύονται μαζί. Όταν το ένα πονάει, το άλλο δεν μένει ανεπηρέαστο. Οι χρόνιες παθήσεις – όπως είναι ενδεικτικά τα αυτοάνοσα νοσήματα, τα καρδιαγγειακά, τα ψυχοσωματικά, ο χρόνιος πόνος κτλ – επηρεάζουν πολύ περισσότερο το σώμα μας από τη βιολογία μας απλά. Αγγίζουν βαθιά τη σχέση με τον εαυτό μας, τους άλλους, τον τρόπο που αλληλοεπιδρούμε και τον τρόπο που αντιλαμβανόμαστε την ίδια τη ζωή.

Το βάρος της καθημερινής μας επιβίωσης

Οι χρόνιες παθήσεις δεν είναι παροδικά γεγονότα, είναι παρόντα καθημερινά. Ο χρόνιος πόνος, η κόπωση, οι βιολογικές μεταβολές στη λειτουργία του σώματος, οι επισκέψεις σε γιατρούς, οι εξετάσεις, η λήψη φαρμάκων, οι περιορισμοί που μπορεί να έχουμε στην καθημερινή μας ζωή, δημιουργούν μια συνεχή ένταση και πίεση. Σε αντίθεση με τις οξείες παθήσεις που κάποια στιγμή τελειώνουν, οι χρόνιες παθήσεις απαιτούν προσοχή και προσαρμογή σε μια νέα πραγματικότητα ζωής.
Η συνεχής προσπάθεια να διαχειριστούμε την σωματική μας κατάσταση, είναι πιθανό να οδηγεί στην ψυχική εξάντληση. Με βάση έρευνες, τα ποσοστά κατάθλιψης και άγχους είναι σημαντικά υψηλότερα σε άτομα που ζουν με χρόνια προβλήματα υγείας. Σε μια χρόνια πάθηση, η αίσθηση απώλειας ελέγχου, η αβεβαιότητα για το μέλλον, η συνεχόμενη προσοχή μας και επίγνωση των συμπτωμάτων, μπορούν να διαβρώσουν την ψυχική μας ανθεκτικότητα και αντοχή.

Παραδείγματα που μας αγγίζουν

Μερικά παραδείγματα από τις χρόνιες παθήσεις, που όλους μας αγγίζουν είναι τα αυτοάνοσα νοσήματα, συχνά αόρατα στους άλλους και επίπονα. Παραδείγματος χάριν, η ρευματοειδής αρθρίτιδα ή ο λύκος είναι επώδυνα για τους ανθρώπους που τα ζουν. Τα καρδιαγγειακά προβλήματα έχουν πιθανότητα να δημιουργήσουν φόβο για τη ζωή, ιδιαίτερα μετά από ένα καρδιακό επεισόδιο. Επιπρόσθετα, τα ψυχοσωματικά θέματα, όπως για παράδειγμα γαστρεντερολογικά προβλήματα, πονοκέφαλοι χωρίς παθολογική αιτία, συνήθως αναφέρονται για μια ψυχή σε πίεση, που δεν έχει άλλον τρόπο έκφρασης παρά μόνο μέσω του σώματος. Ο χρόνιος πόνος, χωρίς σαφή διάγνωση, επηρεάζει άμεσα την ποιότητα ζωής και την συναισθηματική μας σταθερότητα.
Αυτές είναι μόνο μερικές από τις πολλές μορφές που υπάρχουν, χρόνιων παθήσεων. Ο κοινός όμως παρονομαστής είναι η ανάγκη για συνεχή διαχείριση και μεγάλη ψυχική αντοχή.

Σχέσεις, εργασία και κοινωνική απομόνωση

Οι χρόνιες παθήσεις δεν επηρεάζουν μόνο το άτομο που τις βιώνει, αλλά και τους γύρω του. Μπορεί να νιώσει ότι δεν τον καταλαβαίνουν, ότι γίνεται «βάρος», ότι η ανάγκες του δεν χωρούν στο οικογενειακό/φιλικό καθημερινό πρόγραμμα. Η κατανόηση ίσως λείπει από το περιβάλλον αυτό και δεν είναι από αδιαφορία, αλλά συχνά από αμηχανία ή άγνοια.
Εργασιακά εξίσου οι αλλαγές είναι έντονες. Υπάρχει ίσως μειωμένη ενέργεια, ανάγκη για ιατρικά ραντεβού, η πιθανή απορρύθμιση της μνήμης / συγκέντρωσης, όλα αυτά δημιουργούν ένα κλίμα ανασφάλειας. Πολλοί άνθρωποι ίσως νιώθουν ενοχές έχοντας ένα χρόνιο νόσημα, και προσπαθούν να «κρατήσουν το ρυθμό» με κάθε κόστος. Το αποτέλεσμα; Εξάντληση. Άλλοι ίσως απομονωθούν κοινωνικά και ξεκινούν να αποφεύγουν δραστηριότητες που κάποτε τους έδιναν χαρά.

Η εσωτερική επίδραση: ταυτότητα και αυτοεικόνα

Πολλές φορές, πέραν από τον πόνο ή τα συμπτώματα, αυτό που πονά περισσότερο είναι η αλλαγή ταυτότητα. Η αλλαγή από «υγιής» γίνομαι «ασθενής» , από «δραστήριος» γίνομαι « κουρασμένος, εξαρτώμενος, αβέβαιος». Η αυτοεικόνα είναι αυτή που κλονίζεται. Ίσως αναρωτηθούν «είμαι ακόμη ο ίδιος?», «μπορώ ακόμη να προσφέρω», «αξίζω;».
Η ψυχολογική προσαρμογή μέσα σε μια χρόνια πάθηση δεν είναι εύκολη. Είναι όμως απαραίτητη για να μπορέσει το άτομο να επανακτήσει την αίσθηση του νοήματος και της λειτουργικότητας, ή ακόμη και να νοηματοδοτήσει τη νέα συνθήκη διαφορετικά από ότι πριν.

Ελπίδα μέσω της θεραπευτικής σχέσης

Σε αυτό το σημείο ακριβώς έρχεται η αξία της ψυχοθεραπείας και της υποστήριξης από ειδικούς ψυχικής υγείας. Είμαστε άνθρωποι, δεν μπορούμε πάντα να θεραπεύσουμε το σώμα. Μπορούμε όμως να ενισχύσουμε την ψυχή μας ώστε να ζει με φροντίδα και αξιοπρέπεια.
Έτσι, η θεραπευτική σχέση βοηθά τον άνθρωπο να εκφράσει με υγιείς τρόπους τα συναισθήματα του, να επεξεργαστεί τις απώλειες του, να αποδεχτεί τη νέα πραγματικότητα του και να επαναπροσδιορίσει τον εαυτό του. Η ψυχοθεραπεία και η συναισθηματική υποστήριξη δίνει τα εργαλεία να επικοινωνεί τις ανάγκες του, να μάθει να βάζει όρια, να ζητά βοήθεια και υποστήριξη και, ενδεχομένως το σημαντικότερο όλων, να σταματήσει να βλέπει τον εαυτό του μέσα από το πρίσμα της πάθησης.

Πηγές:

Κωνσταντινίδης, Τ. (2016). Η ψυχολογική διάσταση των χρόνιων νοσημάτων: από την ασθένεια στη διαχείριση του εαυτού. Αθήνα: Εκδόσεις Βήτα Ιατρικές.
Ελληνική Εταιρεία Διαχείρισης Χρόνιου Πόνου και Παρηγορικής Φροντίδας (ΕΕΔΧΠ-ΠΑΦ), www.painpolicy.gr

Μια τελευταία σκέψη

Εδώ, χρειάζεται να αναφερθεί πως όσοι ζούμε με χρόνια πάθηση ή αγαπάμε κάποιον που ζει με μία, είναι σημαντικό να θυμόμαστε: δεν είμαστε μόνοι. Δεν είμαστε η διάγνωση μας. Είμαστε άνθρωποι, με δύναμη, με δυνατά και μη συναισθήματα, με ιστορία, αξίες και πολύ αγάπη μέσα μας. Ο καθένας μας αξίζει υποστήριξη, κατανόηση και χώρο για να μπορέσουμε να ζούμε μια ζωή με ποιότητα ακόμη και μέσα στις δυσκολίες μιας χρόνιας πάθησης.

Για περισσότερα Επιστημονικά άρθρα Ψυχολογίας μπορείτε να κάνετε κλικ εδώ:https://psychopedia.gr/

Για να ενημερώνεστε για όλα τα Επιμορφωτικά Σεμινάρια που αφορούν την Ψυχοπαθολογία και την Παιδοψυχολογία μπορείτε να κάνετε κλικ εδώ:https://www.seminars-psychopedia.gr/

Βιογραφικό Ζακλίν Σιάνου

Η Ζακλίν Σιάνου είναι κάτοχος του πτυχίου με Άριστα στην Διοίκηση Ανθρωπίνων Πόρων, κάτοχος μεταπτυχιακό με “Honors” στο Management, από το Αγγλικό Πανεπιστήμιο University of Hertfortshire, κάτοχος της πιστοποίησης Συμβουλευτικής Ψυχικής Υγείας Συνθετικής Προσέγγισης και κάτοχος διπλώματος Ανώτερης Πρακτικής στην Ψυχοθεραπευτική προσέγγιση Κλινικής Βιοθυμικής Υπνοθεραπείας. Είναι Licensed Hypnotherapist από το General Hypnotherapy Standards Council (GHSC). Είναι τακτικό μέλος της Ελληνικής Εταιρείας Συμβουλευτικής (ΕΕΣ) και του European Association for Counselling (EAC), και μέλος του βρετανικού διπλώματος Advanced Qualification in Hypnotherapy Practice του φορέα General Hypnotherapy Standards Council (GHSC).

Διατελεί εθελόντρια Σύμβουλος Ψυχικής Υγείας με ομαδικές και ατομικές συνεδρίες στον Δήμο Διονύσου από το 2019, σε ενήλικες και εφήβους για το άγχος, το πένθος, την οικογενειακή συμβουλευτική κα., καθώς επίσης κατά την εποχή του Covid και της καραντίνας παρείχε ψυχολογική υποστήριξη μέσω internet στον Δήμο Διονύσου και στους ανθρώπους που χρειάζονταν. Από το 2006 είναι Εισηγήτρια Σεμιναρίων Αυτογνωσίας, Αυτοβελτίωσης, και ποικίλης θεματολογίας Marketing, Management, Human Resources Management, Πωλήσεων, Ηγεσίας κ.α.. Εργάζεται ως Σύμβουλος Ψυχικής Υγείας και Κλινική Υπνοθεραπεύτρια για ενήλικες, με ατομικές και ομαδικές συνεδρίες από το 2021 σε ιδιωτικό γραφείο. Έχει συνεργασίες με συναδέλφους σε ενδεικτικές θεματολογίες σεμιναρίων όπως Ενσυνείδητη Διατροφή (Mindful Eating), Αυτογνωσία κτλ.

Παρακολουθεί συνεχώς πλήθος σεμιναρίων εξειδικευμένης επιμόρφωσης από πιστοποιημένα εκπαιδευτικά ιδρύματα όπως είναι τα εξής ενδεικτικά: ψυχοσωματική ιατρική, διαχείριση αυτοάνοσων νοσημάτων, διατροφικές διαταραχές, ψυχικό τραύμα και σώμα, ψυχοπαθολογία ενηλίκων & παιδιών, παιδοψυχολογία, παιγνιοθεραπεία, τέχνη και συναισθηματικές δυσκολίες, ψυχοπαθολογία (οριακή, ιδεοψυχαναγκαστική κτλ), σεμινάριο ευαισθητοποίησης σωματικής συμβουλευτικής προσέγγισης κ.α.