Πολλοί άνθρωποι πιστεύουν ότι για να νιώσουν ευτυχισμένοι, πρέπει να “γιατρέψουν” το παρελθόν. Είναι μια λογική υπόθεση. Αν κάτι σας πλήγωσε κάποτε, είναι εύκολο να σκεφτείτε ότι ο πόνος πρέπει να επιλυθεί πριν μπορέσετε να προχωρήσετε.

Τι γίνεται όμως αν αυτό δεν είναι απολύτως αλήθεια;

Μπορούμε να νιώσουμε συναισθήματα -καλά ή κακά- μόνο στην παρούσα στιγμή. Αυτό που νιώθετε αυτή τη στιγμή δεν προκαλείται από το παρελθόν. Προκαλείται από αυτό στο οποίο εστιάζετε αυτή τη στιγμή.

Η Δύναμη της Προσοχής

Πριν από έναν αιώνα, ο ψυχολόγος William James έγραψε: «Η εμπειρία μου είναι αυτό που συμφωνώ να προσέξω». Η νευροεπιστήμη έχει έκτοτε επιβεβαιώσει αυτή την αντίληψη. Η συναισθηματική σας κατάσταση συνδέεται άμεσα με το πού κατευθύνεται η προσοχή σας.

Αυτό σημαίνει ότι τίποτα δεν έχει τη δύναμη να σας πληγώσει συναισθηματικά, εκτός αν εστιάζετε σε αυτό.

Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν συνέβησαν επώδυνα πράγματα. Σημαίνει ότι ο εγκέφαλός σας δεν ξαναβιώνει αυτά τα γεγονότα, εκτός αν κατευθύνετε την προσοχή σας πίσω σε αυτά.

Γιατί Παρασύρεστε από Επώδυνες Σκέψεις

Ο ανθρώπινος εγκέφαλος είναι προγραμματισμένος να δίνει προσοχή σε πιθανές απειλές. Ακόμα κι αν δεν προσπαθείτε συνειδητά να ξαναδείτε μια παλιά πληγή, μια αρνητική ανάμνηση ή μια ενοχλητική ανησυχία μπορεί να κλέψει την εστίασή σας χωρίς την άδειά σας.

Όταν συμβαίνει αυτό, δεν θυμάστε απλώς το γεγονός – ξαναζείτε το συναίσθημα.

Οι άνθρωποι συχνά υποθέτουν ότι έτσι λειτουργεί το μυαλό τους. Αλλά μόλις συνειδητοποιήσετε ότι εστιάζετε σε κάτι που προκαλεί πόνο, ανακτάτε τη δύναμη να επιλέξετε διαφορετικά.

Η προσοχή δεν είναι παθητική—είναι μια δεξιότητα

Τα καλά νέα είναι: Η προσοχή μπορεί να εκπαιδευτεί. Όπως ένας μυς, όσο περισσότερο εξασκείστε στην σκόπιμη κατεύθυνσή του, τόσο πιο δυνατός γίνεται.

Η γνωστική επιστήμη εξηγεί ότι η προσοχή λειτουργεί με βάση ένα μοντέλο ενεργοποίησης-αναστολής. Η εστίαση σε ένα πράγμα (όπως μια στιγμή ευγνωμοσύνης) καταστέλλει αυτόματα τις ανταγωνιστικές αρνητικές εισροές. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο η καταγραφή ευγνωμοσύνης μπορεί να αλλάξει γρήγορα τη συναισθηματική σας κατάσταση—ο εγκέφαλός σας κυριολεκτικά δεν μπορεί να ασχοληθεί με το τι πάει στραβά ενώ ασχολείται με το τι πάει καλά.

Ένας Γρήγορος Τρόπος για να Μετατοπίσετε την Συναισθηματική σας Εστίαση

Όταν αισθάνεστε συναισθηματικά άσχημα, χρησιμοποιήστε αυτήν την απλή άσκηση:

1. Παρατηρήστε το Συναίσθημα. Εάν αισθάνεστε άγχος, θυμό ή λύπη, ρωτήστε: Σε τι εστιάζω αυτή τη στιγμή;

2. Προσδιορίστε την Κατηγορία. Σχεδόν όλα όσα νιώθετε εμπίπτουν σε δύο κατηγορίες:

Πράγματα που θέλετε: αγάπη, φίλοι, επιτυχία

Πράγματα που δεν θέλετε: εχθροί, έλλειψη χρημάτων, διαφωνίες με αγαπημένα πρόσωπα
Ανακατεύθυνση. Μόλις αναγνωρίσετε ότι έχετε επικεντρωθεί σε κάτι που δεν θέλετε, στρέψτε την προσοχή σας σε αυτό που κάνετε.

Σκεφτείτε έναν στόχο, μια ανάμνηση που σας κάνει να χαμογελάτε ή κάτι για το οποίο είστε ευγνώμονες.

Αυτό δεν είναι αποφυγή – είναι επιλεκτική προσοχή. Η έρευνα δείχνει ότι η εκμάθηση του πώς να απομακρύνετε την προσοχή από τις οδυνηρές σκέψεις είναι μια από τις πιο αποτελεσματικές στρατηγικές για τη διαχείριση της συναισθηματικής ευεξίας.

Το Κρυφό Κόστος της Εστίασης σε Αρνητικά Μέλλοντα

Η αναστοχασμός του πόνου του παρελθόντος είναι μια παγίδα. Αλλά η ανησυχία για ένα οδυνηρό μέλλον είναι μια άλλη.

Το άγχος ζει στο μέλλον. Τρέφεται από φανταστικά χειρότερα σενάρια. Και παρόλο που αυτά τα γεγονότα δεν έχουν συμβεί, ο εγκέφαλός σας αντιδρά σαν να είναι ήδη πραγματικά.

Όταν εστιάζετε συνήθως σε ανεπιθύμητα αποτελέσματα, αυτό δεν επηρεάζει μόνο τον τρόπο που αισθάνεστε, επηρεάζει τον τρόπο που συμπεριφέρεστε. Σας κάνει λιγότερο αισιόδοξους, λιγότερο παρακινημένους και λιγότερο πιθανό να αναλάβετε δράση για θετική αλλαγή.

Ο νευροεπιστήμονας του NYU, Joseph LeDoux σημειώνει ότι ο έλεγχος της προσοχής δεν είναι απλώς μια δεξιότητα αντιμετώπισης, είναι ένα κλειδί για τη συναισθηματική ρύθμιση και τη μακροπρόθεσμη ψυχολογική ανθεκτικότητα.

Η Προσοχή Είναι το Μεγαλύτερο Προσόν σας

Δεν μπορείτε πάντα να ελέγχετε τι συμβαίνει στη ζωή. Αλλά μπορείτε να ελέγχετε σε τι εστιάζετε. Και αυτή η μία απόφαση επηρεάζει όλα τα άλλα.

Σκεφτείτε την προσοχή ως το τιμόνι της συναισθηματικής σας ζωής. Το πού την κατευθύνετε καθορίζει τι είδους διαδρομή θα έχετε. Αν εστιάζετε συνεχώς σε αυτό που λείπει ή σε αυτό που μπορεί να πάει στραβά, η συναισθηματική σας εμπειρία θα το αντικατοπτρίζει. Αλλά αν εξασκηθείτε να εστιάζετε σε αυτό που θέλετε, σε αυτό που είναι καλό και σε αυτό που είναι δυνατό, η ζωή σας θα αρχίσει να κινείται προς αυτή την κατεύθυνση.

Δεν πρόκειται για το να προσποιείστε ότι όλα είναι καλά. Πρόκειται για την ανάκτηση της δύναμής σας να αποφασίζετε τι καταλαμβάνει χώρο στο μυαλό σας.

Δεν χρειάζεται να θεραπεύσετε κάθε παρελθούσα πληγή για να νιώσετε καλύτερα. Απλώς πρέπει να σταματήσετε να της δίνετε την προσοχή σας.

Για περισσότερα Επιστημονικά άρθρα Ψυχολογίας μπορείτε να κάνετε κλικ εδώ:https://psychopedia.gr/

Για να ενημερώνεστε για όλα τα Επιμορφωτικά Σεμινάρια που αφορούν την Ψυχοπαθολογία και την Παιδοψυχολογία μπορείτε να κάνετε κλικ εδώ:https://www.seminars-psychopedia.gr/

Πηγές:

Jennice Vilhauer Ph.D.

https://www.psychologytoday.com