«Βλέπουμε τον κόσμο όχι όπως είναι, αλλά όπως είμαστε». —Anaïs Nin

Στο συνεχώς εξελισσόμενο τοπίο των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, είναι εύκολο να πιστέψουμε ότι οι σκέψεις, οι απόψεις και οι πεποιθήσεις μας επαναλαμβάνονται από τη μάζα των χρηστών στα socialmedia.

Τι γίνεται όμως αν η πραγματικότητα είναι ότι έχουμε παγιδευτεί σε μια γνωστική παγίδα;

Αυτή η παγίδα είναι γνωστή ως το φαινόμενο της ψευδούς συναίνεσης – ένα ψυχολογικό φαινόμενο όπου τα άτομα πιστεύουν λανθασμένα ότι οι απόψεις τους μοιράζονται ευρύτερα από ό,τι στην πραγματικότητα. Αυτή η προκατάληψη δεν είναι απλώς μια μικρή ιδιορρυθμία του ανθρώπινου μυαλού, έχει βαθιές επιπτώσεις στον τρόπο με τον οποίο πλοηγούμαστε στον ψηφιακό κόσμο.

Η ψευδαίσθηση της συμφωνίας: Επίδραση ψευδούς συναίνεσης στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης

Στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, το φαινόμενο της ψευδούς συναίνεσης μεγεθύνεται τόσο από γνωστικούς όσο και από κοινωνικούς παράγοντες. Όταν ασχολούμαστε με περιεχόμενο στο διαδίκτυο, επικεντρώνουμε φυσικά τις κρίσεις μας στις δικές μας εμπειρίες, οδηγώντας σε μια εγωκεντρική προκατάληψη. Εν τω μεταξύ, οι αλγόριθμοι των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, σχεδιασμένοι για να μας κρατούν αφοσιωμένους, τείνουν να μας εξυπηρετούν περισσότερο από αυτό που μας αρέσει, δημιουργώντας μια φούσκα περιεχομένου με ομοϊδεάτες. Αυτό η ψεύτική εικόνα μπορεί να μας πείσει ότι οι απόψεις μας όχι μόνο είναι έγκυρες αλλά και πανταχού παρούσες, ακόμη και όταν απέχουν πολύ από τον κανόνα.

Η ψυχολογία πίσω από την ψηφιακή ψευδή συναίνεση

Το φαινόμενο της ψευδούς συναίνεσης διερευνήθηκε για πρώτη φορά από τον κοινωνικό ψυχολόγο Lee Ross τη δεκαετία του 1970. Στον σημερινό υπερσυνδεδεμένο κόσμο, αυτή η προκατάληψη είναι ακόμη πιο διάχυτη. Η εξάρτησή μας από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ως κύρια πηγή πληροφοριών σημαίνει ότι είμαστε διαρκώς εκτεθειμένοι σε μια επιμελημένη πραγματικότητα, αυτή που αντικατοπτρίζει τις προτιμήσεις μας και όχι την αληθινή ποικιλομορφία της σκέψης. Η ανάγκη για κοινωνική επικύρωση το ενισχύει περαιτέρω, καθώς η λήψη likes και shares στις αναρτήσεις μας μπορεί να μας κάνει να νιώθουμε ότι οι απόψεις μας δεν είναι απλώς δημοφιλείς αλλά και καθολικά αποδεκτές.

Πώς το φαινόμενο ψευδούς συναίνεσης διαμορφώνει τον διαδικτυακό μας κόσμο

Ψηφιακές αλληλεπιδράσεις: Το φαινόμενο ψευδούς συναίνεσης μπορεί να οδηγήσει σε λανθασμένες αντιλήψεις στις διαδικτυακές μας αλληλεπιδράσεις. Φανταστείτε ότι υποστηρίζετε με πάθος έναν κοινωνικό σκοπό, υποθέτοντας ότι οι οπαδοί σας μοιράζονται τον ενθουσιασμό σας, μόνο για να τυφλωθούν από τις αντίθετες απόψεις. Αυτή η αποσύνδεση μπορεί να κάνει τον γνήσιο διάλογο δύσκολο, καθώς αγωνιζόμαστε να συμβιβάσουμε τις προσδοκίες μας με την πραγματικότητα των διαφορετικών απόψεων.

Στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, το φαινόμενο της ψευδούς συναίνεσης οδηγεί συχνά στο σχηματισμό ενός εικονικού (ψεύτικου) χώρου όπου οι πεποιθήσεις μας ενισχύονται και οι διαφωνούμενες απόψεις είναι σπάνιες. Αυτό μπορεί να βαθύνει την πόλωση, καθώς πείθουμε όλο και περισσότερο ότι οι απόψεις μας είναι ο κανόνας, απομονώνοντάς μας περαιτέρω από εναλλακτικές προοπτικές.

Ο αντίκτυπος στις διαδικτυακές κινήσεις: Το φαινόμενο ψευδούς συναίνεσης μπορεί επίσης να επηρεάσει την επιτυχία των διαδικτυακών κινήσεων. Όταν οι ακτιβιστές υποθέτουν ευρεία υποστήριξη με βάση τους διαδικτυακούς τους κύκλους, μπορεί να κρίνουν εσφαλμένα τη συμμετοχή του ευρύτερου κοινού. Αυτό μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα καμπάνιες που πέφτουν στο ίδιο επίπεδο έξω από τον εικονικό χώρο τους, υπογραμμίζοντας τη σημασία της κατανόησης της πραγματικής εμβέλειας των ιδεών μας.

Λάθη επωνυμίας και μάρκετινγκ: Για τις επωνυμίες, το φαινόμενο της ψευδούς συναίνεσης μπορεί να είναι μια δαπανηρή παράβλεψη. Οι υπεύθυνοι του μάρκετινγκ που υποθέτουν ότι οι προτιμήσεις τους αντικατοπτρίζουν αυτές του κοινού-στόχου τους μπορεί να αναπτύξουν καμπάνιες που θα χάνουν το σημάδι. Για να συνδεθείτε πραγματικά με μια διαφορετική βάση πελατών, είναι σημαντικό να βγείτε έξω από τον εικονικό χώρο τους και να βασιστείτε σε ολοκληρωμένη έρευνα αγοράς.

Πως να αποφύγετε το φαινόμενο της ψευδούς συναίνεσης

Αναζητήστε διαφορετικές φωνές: Ένας από τους πιο αποτελεσματικούς τρόπους για να εξουδετερώσετε το φαινόμενο της ψευδούς συναίνεσης είναι να αναζητήσετε ενεργά διαφορετικές φωνές στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Ακολουθήστε λογαριασμούς και εγγραφείτε σε ομάδες που αμφισβητούν τις προοπτικές σας, διευρύνοντας την κατανόησή σας για το πώς σκέφτονται και αισθάνονται οι άλλοι.

Εξασκηθείτε στην Ψηφιακή Ενσυναίσθηση: Η ψηφιακή ενσυναίσθηση περιλαμβάνει συνειδητή προσπάθεια κατανόησης των σκέψεων και των συναισθημάτων των άλλων στον διαδικτυακό χώρο. Αναγνωρίζοντας ότι οι πεποιθήσεις των ανθρώπων διαμορφώνονται από διαφορετικές εμπειρίες, μπορούμε να προωθήσουμε πιο ουσιαστικές και εποικοδομητικές συζητήσεις.

Σκεφτείτε τις προκαταλήψεις σας: Αφιερώστε χρόνο για να σκεφτείτε τις διαδικτυακές σας υποθέσεις. Υπερεκτιμάτε πόσο κοινές είναι οι απόψεις σας; Ο τακτικός αυτοστοχασμός μπορεί να σας βοηθήσει να συνειδητοποιήσετε καλύτερα το φαινόμενο της ψευδούς συναίνεσης και την επιρροή του στις αντιλήψεις σας.

Ανάλυση δεδομένων: Στο μάρκετινγκ, οι στρατηγικές που βασίζονται σε δεδομένα είναι το κλειδί για την αποφυγή των παγίδων του φαινομένου της ψευδούς συναίνεσης. Αναλύοντας πληροφορίες και σχόλια κοινού, οι επωνυμίες μπορούν να δημιουργήσουν καμπάνιες που έχουν απήχηση σε ένα ευρύτερο κοινό και όχι μόνο στον άμεσο κύκλο τους.

Για περισσότερα Επιστημονικά άρθρα Ψυχολογίας μπορείτε να κάνετε κλικ εδώ:https://psychopedia.gr/

Για να ενημερώνεστε για όλα τα Επιμορφωτικά Σεμινάρια που αφορούν την Ψυχοπαθολογία και την Παιδοψυχολογία μπορείτε να κάνετε κλικ εδώ:https://www.seminars-psychopedia.gr/

Πηγή: https://www.psychologytoday.com