Τι είναι η αποπροσωποίηση
Πολλοί άνθρωποι μπορεί να εμφανίσουν αποπροσωποίηση (dissociate) κατά τη διάρκεια της ζωής τους.
Εάν αποσυνδεθείτε, μπορεί να αισθανθείτε αποκομμένοι από τον εαυτό σας και τον κόσμο γύρω σας. Για παράδειγμα, μπορεί να αισθάνεστε αποκομμένοι από το σώμα σας ή να νιώθετε ότι ο κόσμος γύρω σας είναι εξωπραγματικός. Θυμηθείτε, η εμπειρία της διάσπασης του καθενός είναι διαφορετική.
Η αποπροσωποίηση είναι ένας τρόπος με τον οποίο το μυαλό αντιμετωπίζει το υπερβολικό άγχος, όπως κατά τη διάρκεια ενός τραυματικού γεγονότος.
Υπάρχουν επίσης κοινές, καθημερινές εμπειρίες αποπροσωποίησης που μπορεί να έχετε. Παραδείγματα αυτού είναι όταν απορροφάτε τόσο πολύ ένα βιβλίο ή μια ταινία που χάνετε την επίγνωση του περιβάλλοντός σας. Ή όταν οδηγείτε μια γνωστή διαδρομή και φτάσετε στον προορισμό σας χωρίς να θυμάστε πώς φτάσατε εκεί.
Οι εμπειρίες αποπροσωποίησης μπορεί να διαρκέσουν για μικρό χρονικό διάστημα (ώρες ή ημέρες) ή για πολύ περισσότερο (εβδομάδες ή μήνες).
Η αποπροσωποίηση μπορεί να είναι κάτι που βιώνεις για μικρό χρονικό διάστημα, ενώ συμβαίνει κάτι τραυματικό. Αλλά μπορεί επίσης να έχετε μάθει να διαχωρίζετε ως τρόπο αντιμετώπισης στρεσογόνων εμπειριών. Αυτό μπορεί να είναι κάτι που έχετε κάνει από τότε που ήσασταν νέος.
Για παράδειγμα: «Ένιωθα ότι το σώμα μου δεν μου ανήκε, ήταν σαν να ήμουν ξένος που έβλεπα τη δική μου ιστορία να ξετυλίγεται». Aποτελεί την περιγραφή εμπειρίας ατόμου για το πως βίωσε τη διάσπαση.
Πως να καταλάβω την αποπροσωποίηση;
Για πολλούς ανθρώπους, η αποπροσωποίηση είναι μια φυσική απάντηση στο τραύμα που δεν μπορούν να ελέγξουν. Θα μπορούσε να είναι μια απάντηση σε ένα μεμονωμένο τραυματικό γεγονός ή σε συνεχές τραύμα και κακοποίηση.
- Η αποπροσωποίηση μπορεί να είναι ένας τρόπος για να αντιμετωπίσετε πολύ αγχωτικές εμπειρίες.
- Μπορεί να αντιμετωπίσετε τη αποπροσωποίηση ως σύμπτωμα ενός προβλήματος ψυχικής υγείας, για παράδειγμα διαταραχή μετατραυματικού στρες, κατάθλιψη, άγχος, σχιζοφρένεια, διπολική διαταραχή ή οριακή διαταραχή προσωπικότητας.
- Μερικοί άνθρωποι μπορεί να αποσυνδεθούν ως μέρος ορισμένων πολιτιστικών ή θρησκευτικών πρακτικών.
- Μπορεί να εμφανίσετε αποπροσωποίηση ως παρενέργεια του αλκοόλ ή κάποιου φαρμάκου ή όταν σταματάτε κάποιο φάρμακο.
Η Αντιμετώπιση της αποπροσωποίησης
Η διάσπαση μπορεί να βιωθεί με πολλούς διαφορετικούς τρόπους.
Οι ψυχίατροι προσπάθησαν να ομαδοποιήσουν αυτές τις εμπειρίες και να τους δώσουν ονόματα. Αυτό μπορεί να βοηθήσει τους γιατρούς να κάνουν τη διάγνωση μιας συγκεκριμένης διασχιστικής διαταραχής. Αλλά μπορείτε να έχετε οποιαδήποτε από αυτές τις διασχιστικές εμπειρίες, ακόμα κι αν δεν έχετε διαγνωστεί με διασχιστική διαταραχή.
Όταν το άτομο δυσκολεύεται να θυμηθεί προσωπικές πληροφορίες
Μπορείτε να:
- Έχετε κενά στη μνήμη σας όπου δεν μπορείτε να θυμηθείτε ορισμένα γεγονότα.
- Δεν μπορείτε να θυμηθείτε πληροφορίες για τον εαυτό σας ή το ιστορικό της ζωής σας.
- Ξεχνάτε πώς να κάνετε κάτι που μπορούσατε να κάνετε καλά στο παρελθόν.
- Βρίσκετε ότι έχετε αντικείμενα που δεν θυμάστε να τα είχατε ποτέ.
- Ένας ψυχίατρος μπορεί να ονομάσει αυτές τις εμπειρίες διασχιστική αμνησία.
Ταξιδεύοντας σε διαφορετική τοποθεσία ή αποκτώντας μια νέα ταυτότητα
Μπορεί να ταξιδέψετε κάπου και να ξεχάσετε πώς φτάσατε εκεί. Μπορεί να ξεχάσετε σημαντικές λεπτομέρειες για τον εαυτό σας και να αποκτήσετε μια νέα ταυτότητα κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου.
Το να νιώθεις ότι ο κόσμος γύρω σου είναι εξωπραγματικός
Μπορείτε να:
- Βλέπετε αντικείμενα που αλλάζουν σε σχήμα, μέγεθος ή χρώμα
- Νιώθετε αποκομμένοι ή απομονωμένοι από τον κόσμο γύρω σας
- Βλέπετε τον κόσμο ως «άψυχο» ή «ομιχλώδες»
- Νιώθετε σαν να βλέπετε τον κόσμο μέσα από ένα τζάμι
- Νιώθετε σαν να ζείτε σε ένα όνειρο
- Νιώθετε σαν οι άλλοι άνθρωποι να είναι ρομπότ (αν και ξέρετε ότι δεν είναι)
- Ένας ψυχίατρος μπορεί να ονομάσει αυτές τις εμπειρίες αποπραγματοποίηση.
Νιώθεις ότι κοιτάς τον εαυτό σου απέξω
Μπορείτε να:
- Νιώθετε σαν να παρακολουθείτε τον εαυτό σας σε μια ταινία ή να κοιτάτε τον εαυτό σας από έξω
- Νιώθετε σαν να παρατηρείτε απλώς τα συναισθήματά σας
- Νιώθετε αποκομμένοι από μέρη του σώματός σας ή τα συναισθήματά σας
- Νιώθετε σαν να πετάτε μακριά
- Νιώθετε αβέβαιοι για τα όρια ανάμεσα στον εαυτό σας και τους άλλους ανθρώπους
- Ένας γιατρός ή ψυχίατρος μπορεί να ονομάσει αυτές τις εμπειρίες αποπροσωποποίηση.
Νιώθοντας την ταυτότητά σας να αλλάζει
Μπορείτε να:
- Κάνετε εναλλαγή μεταξύ διαφορετικών τμημάτων της προσωπικότητάς σας
- Μιλάτε με διαφορετική φωνή ή φωνές
- Χρησιμοποιείτε διαφορετικό όνομα ή ονόματα
- Νιώθετε σαν να χάνετε τον έλεγχο από «κάποιον άλλον»
- Ζείτε διαφορετικά μέρη της ταυτότητάς σας σε διαφορετικές χρονικές στιγμές
- Συμπεριφέρεστε σαν διαφορετικοί άνθρωποι, συμπεριλαμβανομένων των παιδιών
- Ένας ψυχίατρος μπορεί να ονομάσει αυτές τις εμπειρίες αλλοίωση ταυτότητας.
Δυσκολία να ορίσετε τι είδους άτομο είστε
Μπορείτε να:
Δυσκολεύεστε πολύ να ορίσετε τι είδους άτομο είστε
Νιώστε ότι οι απόψεις, τα γούστα, οι σκέψεις και οι πεποιθήσεις σας αλλάζουν πολύ
Ένας ψυχίατρος μπορεί να ονομάσει αυτές τις εμπειρίες σύγχυση ταυτότητας.
Η υπενθύμιση του τραύματος
Ένα έναυσμα είναι μια υπενθύμιση για κάτι τραυματικό από το παρελθόν, το οποίο μπορεί να σας προκαλέσει διάσπαση ή άλλες αντιδράσεις. Θα μπορούσε να είναι κάτι που ακούτε, βλέπετε, γεύεστε, μυρίζετε ή αγγίζετε. Θα μπορούσε επίσης να είναι μια συγκεκριμένη κατάσταση ή τρόπος κίνησης του σώματός σας.
Πολλά διαφορετικά πράγματα μπορούν να “πυροδοτήσουν” το τραύμα
Σε μια αναδρομή, μπορεί να βιώσετε ξαφνικά τραυματικές αισθήσεις ή συναισθήματα από το παρελθόν. Αυτό μπορεί να συμβεί όταν αντιμετωπίζετε μια “πυροδότηση” τραυματικού γεγονότος.
Η αναδρομή μπορεί να σας κάνει να νιώσετε ότι ξαναζείτε ένα τραυματικό γεγονός στο παρόν. Η εμπειρία μπορεί να σας κάνει να μεταβείτε σε άλλο μέρος της ταυτότητάς σας.
Μπορεί να βιώσετε διαφορετικές καταστάσεις ταυτότητας με διαφορετικές αναμνήσεις. Αυτά μπορεί να επανεμφανιστούν κατά τη διάρκεια αναδρομής στο παρελθόν.
Μια αναδρομή στο παρελθόν είναι μια ξαφνική, ακούσια επανεμπειρία ενός τραυματικού γεγονότος του παρελθόντος σαν να συμβαίνει στο παρόν.
Για περισσότερα Επιστημονικά άρθρα και ΝΕΑ Ψυχολογίας μπορείτε να κάνετε κλικ εδώ:https://psychopedia.gr/
Πηγή: mind.org.uk