Ο θυμός μπορεί να μας χτυπήσει εκεί που δεν το περιμένουμε. Υπάρχουν μερικοί άνθρωποι που θυμώνουν και δεν ξέρουν για τι είναι θυμωμένοι. Η αντίδραση δεν μπορεί να μας επηρεάσει μόνο στην επαγγελματική μας ζωή αλλά και στην προσωπική μας ζωή. Εάν είμαστε σε θέση να αφιερώσουμε χρόνο για να εξερευνήσουμε τα συναισθήματά μας, ίσως μπορέσουμε να χρησιμοποιήσουμε τον θυμό ως εργαλείο.

Ο θυμός είναι δευτερεύον συναίσθημα

Πολλοί άνθρωποι έχουν ακούσει ότι ο θυμός είναι ένα δευτερεύον συναίσθημα. Έρχεται πάνω μας αφού κάτι άλλο μας έχει κάνει να νιώθουμε ιδιαίτερα. Φανταστείτε να περπατάτε μέσα από ένα κατάστημα και κάποιος να μπλοκάρει έναν διάδρομο για να μην μπορείτε να περάσετε. Μερικοί άνθρωποι θα θυμώσουν με αυτό, αλλά γιατί θυμώνουν; Μπορεί να είναι ότι αισθάνονται ασέβεια και ότι η συναισθηματική απόκριση προκαλεί τον θυμό.

Κάτω από τον θυμό που νιώθουμε είναι ένα άλλο συναίσθημα που πυροδοτεί τον θυμό. Αυτό είναι που κάνει τον θυμό δευτερεύον συναίσθημα. Υπάρχουν πολύ λίγες περιπτώσεις στις οποίες ο θυμός προκύπτει από το πουθενά. Η αναγνώριση ότι ο θυμός είναι ένα δευτερεύον συναίσθημα μπορεί να μας επιτρέψει να εντοπίσουμε και να επεξεργαστούμε τα υποκείμενα συναισθήματα.

Ο θυμός ως εργαλείο

Ακριβώς όπως το άγχος, ο θυμός μπορεί να μας ενημερώσει ότι κάτι δεν πάει καλά ή ότι υπάρχει ένα θέμα που πρέπει να αντιμετωπιστεί. Για το άτομο στο διάδρομο του καταστήματος, αυτό που φταίει είναι ότι υπάρχει ένα άτομο που εμποδίζει το δρόμο. Ο θυμός σας ενημερώνει ότι πρέπει να αντιμετωπίσετε το υποκείμενο ζήτημα για να εξαφανίσετε τον θυμό σας.

Υπάρχουν πιο περίπλοκα παραδείγματα για το πώς ο θυμός μπορεί να είναι ένα προειδοποιητικό σημάδι ή ένα εργαλείο για να ενημερώσει τους ανθρώπους ότι υπάρχει πρόβλημα. Είστε στη δουλειά και πιστεύετε ότι ένας συνάδελφος ξεφεύγει από τα πάντα ή εκμεταλλεύεται το σύστημα. Η άδικη πράξη τους μπορεί να σας κάνει να νιώσετε απογοήτευση ή απελπισία, ανάλογα με την κατάσταση.

Οι Veling, Ruys και Aarts σημειώνουν ότι ο θυμός μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως κίνητρο για να επιτύχει αυτό που χρειάζεται ένα άτομο. Αυτό μπορεί να φανεί συχνά στη στρατιωτική εκπαίδευση. Στη βασική εκπαίδευση, οι λοχίες συχνά θυμώνουν τους νεοσύλλεκτους, ώστε να χρησιμοποιούν την ενέργειά τους για να επιτύχουν τους στόχους που τους έχουν τεθεί. Η ανταμοιβή τους είναι η ολοκλήρωση του στόχου παρά την οπισθοδρόμηση που μπορεί να αντιμετώπισαν.

Χρήση της ενσυνειδητότητας (Mindfulness) για την αντιμετώπιση του θυμού

Aν αφιερώσουμε χρόνο ώστε να δώσουμε έμφαση παρατηρώντας τα συναισθήματά μας και να σκεφτούμε τι νιώθουμε είναι ένα σημαντικό εργαλείο που πρέπει να έχουμε.

Πολλοί άνθρωποι δεν αφιερώνουν χρόνο για να κοιτάξουν προς τα μέσα και πραγματικά να σκεφτούν τι περνούν. Η χρήση της ενσυνειδητότητας για την αντιμετώπιση του θυμού μπορεί να βοηθήσει στην επίλυση προβλημάτων που κρύβονται πίσω από τον θυμό ή, τουλάχιστον, να μας επιτρέψει να κάνουμε μια συζήτηση για το τι νιώθουμε πραγματικά.

Όταν αναγνωρίζουμε ποιο συγκεκριμένο συναίσθημα ή ποια συναισθήματα δημιουργούν μια κατάσταση, μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε αυτή τη γνώση για να διαμορφώσουμε τον τρόπο αντιμετώπισης αυτής της κατάστασης. Αν ξέρω ότι νιώθω θυμωμένος επειδή μόλις είδα στις ειδήσεις ότι υπήρξε βία κάπου στον κόσμο, είμαι καλύτερα εξοπλισμένος για να μειώσω το θυμό μου καθώς επεξεργάζομαι αυτά τα συναισθήματα λύπης.

Υπάρχουν πολλά αρνητικά πράγματα στις ειδήσεις σήμερα που εξοργίζουν πολλούς ανθρώπους όπως πόλεμοι, διαμαρτυρίες, οικονομικές κρίσεις. Πολλοί άνθρωποι είναι θυμωμένοι επειδή είναι φοβισμένοι και απογοητευμένοι. Πολλές τέτοιες εμπειρίες μπορούν να πυροδοτήσουν συναισθήματα όπως ο φόβος και η απελπισία που καλύπτονται από θυμό.

Οι άνθρωποι συχνά μηρυκάζουν όταν θυμώνουν, εστιάζοντας σε αυτό που τους έκανε να θυμώσουν και όχι στην πηγή του θυμού. Αυτό είναι όπου η ενσυνειδητότητα μπορεί να είναι χρήσιμη. Αναλογιζόμενοι την κατάσταση που προκάλεσε τον θυμό, μπορούν να σκεφτούν το συναίσθημα που νιώθουν στην πραγματικότητα και να σταματήσουν τον μηρυκασμό που προκαλεί ο θυμός. Η διακοπή του μηρυκασμού μπορεί με τη σειρά του να μειώσει τον θυμό, την εχθρότητα και την επιθετικότητα.

Ο καθένας μπορεί να επωφεληθεί από την αύξηση του χρόνου που αφιερώνει στην ενσυνειδητότητα. Υπάρχει ένα σαφές όφελος από το να κοιτάμε προς τα μέσα, τείνει να εστιάζει τους ανθρώπους και να τους επιτρέπει να θεωρούν τον εαυτό τους υπεύθυνο για τις καταστάσεις που αντιμετωπίζουν στη ζωή. Αφιερώνοντας χρόνο για να είμαστε με τον εαυτό μας και τα συναισθήματά μας μπορεί να είναι ακριβώς το πράγμα που χρειαζόμαστε για να μειώσουμε το θυμό.

Για περισσότερα Επιστημονικά άρθρα Ψυχολογίας μπορείτε να κάνετε κλικ εδώ:https://psychopedia.gr/

Για να ενημερώνεστε για όλα τα Επιμορφωτικά Σεμινάρια που αφορούν την Ψυχοπαθολογία και την Παιδοψυχολογία μπορείτε να κάνετε κλικ εδώ:https://www.seminars-psychopedia.gr/

Πηγές:

https://www.psychologytoday.com/

Borders, A., Earleywine, M., & Jajodia, A. (2010). Could mindfulness decrease anger, hostility, and aggression by decreasing rumination? Aggressive Behavior: Official Journal of the International Society for Research on Aggression, 36(1), 28-44.