Της Δήμητρας Τσικνή, MSc Κλινικής Ψυχολογίας
Αν έχεις συνηθίσει τους ανθρώπους γύρω σου να ακούν μόνο “ναι” και να αντιμετωπίζουν διαρκώς την συγκατάθεσή σου σε οτιδήποτε και αν ζητούν, τότε μάλλον θα δυσαρεστηθούν με οποιαδήποτε αλλαγή σε αυτό το μοτίβο.
Για κάποιους δεν είναι δύσκολο να πουν ευθέως “όχι” και νιώθουν άνετα να χρησιμοποιούν αυτήν την λέξη χωρίς να βαρύνονται συναισθηματικά και χωρίς δεύτερες και τρίτες σκέψεις. Για κάποιους άλλους, αυτή η μικρή λέξη μπορεί να μην έχει βγει ποτέ από το στόμα τους!
Η ικανότητα να εκφέρουμε το “όχι” με ευγένεια αλλά και σταθερότητα είναι συχνά απαραίτητη, κυρίως για ανθρώπους, που έχουν μάθει να δίνουν μόνο θετικές απαντήσεις, όσο και αν αυτή η κατάφαση δυσκολεύει την δική μας ζωή.
Το ξέρεις καλά ότι αν είσαι ο άνθρωπος, που λέει μόνο “ναι”, είσαι και ο άνθρωπος, που υφίσταται την μεγαλύτερη εκμετάλλευση. Στην δουλειά, στην οικογένεια, στους φίλους, παντού.
Είναι σημαντικό να λέμε “όχι”!
1. Δεν έχεις απεριόριστο χρόνο. Ούτε ενέργεια, ούτε χρήματα, ούτε ψυχικό απόθεμα. Σε μία απαιτητική ζωή, όπως είναι πλέον οι ζωές όλων μας, είναι απαραίτητο να διαχειριζόμαστε τους πεπερασμένους πόρους μας με σύνεση και σοφία.
2. Οι δικές σου προτεραιότητες είναι εξίσου (αν όχι περισσότερο) σημαντικές με εκείνες των άλλων. Φρόντισε τουλάχιστον να λειτουργήσεις με δικαιοσύνη.
3. Δεν είναι πάντα εφικτό να πραγματοποιήσουμε όσα υποσχόμαστε. Και τότε απογοητεύουμε τον εαυτό μας και τους άλλους.
4. Με τόσα πολλά “ναι”, βάζεις με μεγάλη άνεση τον εαυτό σου στην θέση του θύματος, επιτρέποντας κάθε είδους εκμετάλλευση.
5. Βάζεις σε κίνδυνο την ψυχική σου υγεία, αφού υποβάλλεις τον εαυτό σου σε μία διαρκή πηγή ανησυχίας και άγχους.
Είναι όμως δύσκολο το “όχι”
Και βέβαια είναι δύσκολο. Κυρίως γιατί:
1. Έχουμε καλή καρδιά. Δεν θέλουμε να απογοητεύσουμε τους άλλους.
2. Υπερεκτιμούμε τις ικανότητές μας.
3. Δεν θέλουμε να βάλουμε σε κίνδυνο την σχέση, ακόμα και αν η σχέση μπαίνει σε κίνδυνο από την αξίωση του άλλου να του λέμε συνέχεια “ναι”.
4. Θέλουμε να φαινόμαστε καλοί. Με οποιονδήποτε τρόπο, τουλάχιστον μέχρι να εξαντληθούμε.
5. Φοβόμαστε ότι αν πούμε “όχι” απορρίπτουμε τον άνθρωπο συνολικά. Πρόκειται για μία αυθαίρετη σύνδεση, που προκαλεί μόνο προβλήματα.
Για να πούμε “όχι” σωστά, καλό είναι:
1. Να είμαστε ευγενικοί. Ταυτόχρονα όμως και αυστηροί.
2. Να πάρουμε τον απαραίτητο χρόνο για να σκεφτούμε αν όντως θέλουμε και μπορούμε να κάνουμε κάτι ή όχι. Μπορούμε να πούμε “θα το σκεφτώ και θα σου απαντήσω”, δίνοντας στον εαυτό μας τον χρόνο να σκεφτεί χωρίς πίεση και άγχος και να πάρει μία ψύχραιμη απόφαση.
3. Να αφιερώνουμε χρόνο στον άλλο άνθρωπο, σύμφωνα και με τις δικές μας ανάγκες και την διαθεσιμότητά μας. Έτσι, περιορίζεται ο κίνδυνος να χαλάσει η σχέση, καθώς και το άγχος, που τον συνοδεύει.
4. Να εμπιστευόμαστε την ικανότητα των ανθρώπων να αντιμετωπίσουν, χωρίς σημαντικές συνέπειες μία άρνηση.
5. Να δίνουμε μία στοιχειώδη εξήγηση, που να αιτιολογεί την άρνησή μας.
6. Να μην είμαστε νευρικοί. Είναι απαραίτητο να διατηρούμε την στωικότητα και την ηρεμία μας.
Το “όχι” δύσκολα λέγεται και δύσκολα γίνεται δεκτό. Είναι όμως ένα ισχυρό εργαλείο έναντι της εκμετάλλευσης και της σωματικής και ψυχικής εξάντλησης. Όσο νωρίτερα μάθουμε να το λέμε, τόσο μεγαλύτερη εξοικείωση θα αποκτήσουμε και θα μπορούμε να το χρησιμοποιούμε πιο αποτελεσματικά. Είναι ένα όριο, που χρωστάμε στον εαυτό μας και στους άλλους. Ακόμα και αν κάποιες φορές ενοχλεί.
Δείτε το Νέο Σεμινάριο του Psychopedia.gr με θέμα: “Ξεπερνώντας το χωρισμό. Πως να ξαναβρούμε την αυτοπεποίθηση μας”. Πατήστε στην παρακάτω εικόνα για να ενημερωθείτε:
2/2/2018 Σεμινάριο: Ξεπερνώντας το χωρισμό. Πως να ξαναβρούμε την αυτοπεποίθηση μας
Σύντομο Βιογραφικό Δήμητρας Τσικνή
Η Δήμητρα Τσικνή είναι απόφοιτος ψυχολογίας του Hellenic American University και κάτοχος μεταπτυχιακού στην κλινική ψυχολογία. Συνεχίζει την εκπαίδευσή της με μεταπτυχιακές σπουδές στην Εγκληματολογία, στο Πάντειο Πανεπιστήμιο. Ειδικεύεται στην γνωσιακή-συμπεριφορική ψυχοθεραπεία. Εργάζεται ιδιωτικά παρέχοντας υπηρεσίες σε ενήλικες, σε ατομικό επίπεδο.
