Η σχιζοφρένεια είναι μια σπάνια πάθηση ψυχικής υγείας που παρουσιάζει συμπτώματα ψύχωσης, όπως αυταπάτες, παραισθήσεις και αποδιοργανωμένη ομιλία. Το άτομο που ζει με αυτό μπορεί να δει, να ακούσει ή να πιστέψει πράγματα που δεν βιώνονται από άλλους ή δεν βασίζονται στην πραγματικότητα.

Τα αίτια της σχιζοφρένειας μπορεί να είναι γενετικά, βιολογικά, αναπτυξιακά ή περιβαλλοντικά. Και σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα, ένας από τους περιβαλλοντικούς παράγοντες που συμβάλλουν είναι το τραύμα, ειδικά το τραύμα της παιδικής ηλικίας.

Η σχέση μεταξύ τραύματος και σχιζοφρένειας

«Η σχιζοφρένεια, όπως και τα περισσότερα πράγματα στην ψυχιατρική, ακολουθεί ένα μοντέλο άγχους-διάθεσης», εξηγεί ο Δρ Alex Dimitriu, ιδρυτής του Menlo Park Psychiatry & Sleep Medicine στην Καλιφόρνια. «Αυτό σημαίνει ότι μερικοί άνθρωποι έχουν μια προδιάθεση για ψύχωση, η οποία μπορεί να προκληθεί από έναν στρεσογόνο παράγοντα της ζωής.

«Τουλάχιστον, η σχιζοφρένεια σχετίζεται με υπερβολική ποσότητα ντοπαμίνης σε ορισμένα μέρη του εγκεφάλου», προσθέτει. «Και οτιδήποτε ανεβάζει τα επίπεδα ντοπαμίνης – πολύς καφές, έλλειψη ύπνου, άγχος και ειδικά τραύμα – μπορεί να ωθήσει τους ανθρώπους να γίνουν συμπτωματικοί, ειδικά εκείνοι που έχουν γενετική προδιάθεση».

Σύμφωνα με την Jocelyn Patterson, σύμβουλο ψυχικής υγείας και θεραπεύτρια τέχνης στη Φλόριντα, το τραύμα σχετίζεται με μια απάντηση σε ένα γεγονός και όχι με το ίδιο το γεγονός. Μια απόκριση τραύματος είναι ως επί το πλείστον μια αντίδραση που βασίζεται στον φόβο ότι το γεγονός (και η σχετική δυσφορία και αγωνία) θα συμβεί ξανά, λέει.

Εξαιτίας αυτού, το τραύμα μπορεί να αναγκάσει ένα άτομο να γίνει λίγο τρελό. «Όταν ζείτε σε μια κατάσταση άγχους, μπορεί να γίνετε υπερεπαγρυπνοί στα ερεθίσματα γύρω σας. Δεν είναι τραβηγμένο να θεωρήσουμε ότι άλλοι μπορεί να ερμηνεύσουν αυτή την υπερεπαγρύπνηση ως ακουστικές ή οπτικές παραισθήσεις που θα μπορούσαν να συνδεθούν με μια διάγνωση σχιζοφρένειας», λέει ο Patterson.

H σύνδεση του παιδικού τραύματος και τη σχιζοφρένεια

Η έρευνα δείχνει ότι, ναι, το παιδικό τραύμα μπορεί να παίξει σημαντικό ρόλο στο εάν κάποιος μπορεί να αναπτύξει σχιζοφρένεια.

Μια έρευνα του 2019 δείχνει ότι το παιδικό τραύμα μπορεί να είναι τόσο στρεσογόνο που θα μπορούσε να αυξήσει την πιθανότητα κάποιος να αναπτύξει σχιζοφρένεια αργότερα στη ζωή του.

«Τα επαναλαμβανόμενα επεισόδια συναισθηματικής και σωματικής κακοποίησης στην παιδική ηλικία είναι ιδιαίτερα επιβλαβή επειδή διακόπτουν την υγιή ανάπτυξη του εγκεφάλου που σχετίζεται με τη μνήμη εργασίας, την εκτελεστική λειτουργία, τη λεκτική μάθηση και την προσοχή», λέει η Valentina Dragomir, ψυχοθεραπεύτρια με έδρα την Ευρώπη και ιδρύτρια του PsihoSensus.

«Αυτές οι λειτουργίες είναι μειωμένες σε άτομα που διατρέχουν υψηλό κίνδυνο να αναπτύξουν ψύχωση», προσθέτει, σημειώνοντας ότι τα άτομα με γονείς που έχουν διαγνωστεί με σχιζοφρένεια έχουν επίσης υψηλότερο γενετικό κίνδυνο να την εμφανίσουν. « Αυτό σε συνδυασμό με ένα δυσμενές περιβάλλον και σοβαρές τραυματικές εμπειρίες θα μπορούσε να οδηγήσει σε ανάπτυξη ψύχωσης ή σχιζοφρένειας αργότερα στη ζωή».

Αλλά δεν είναι απολύτως δυνατό να αναπτυχθεί σχιζοφρένεια που προκαλείται από τραύμα σε οποιαδήποτε ηλικία. Τα συμπτώματα της σχιζοφρένειας συνήθως δεν εμφανίζονται μέχρι τα τέλη της εφηβείας ενός ατόμου έως τις αρχές της δεκαετίας του ’30, επομένως μια διάγνωση συνήθως θα διερευνηθεί και θα ληφθεί εκείνη τη στιγμή.

Σχιζοφρένεια και Διαταραχή Μετατραυματικού Στρες (PTSD)

Η σχιζοφρένεια και η διαταραχή μετατραυματικού στρες (PTSD) σχετίζονται με συγκεκριμένους τρόπους.

Μια έρευνα του 2016 δείχνει ότι το Μετατραυματικό Στρες και η σχιζοφρένεια συνήθως συνυπάρχουν και παρουσιάζουν παρόμοια συμπτώματα. Αλλά ο Dimitriu σημειώνει ότι «η σχέση ποικίλλει αρκετά σημαντικά μεταξύ των διαφόρων μελετών, με συσχετίσεις που κυμαίνονται από 0 έως 57%.

Ο Patterson λέει ότι τα άτομα που ζουν με PTSD μπορούν να βιώσουν:

• υπερεπαγρύπνηση
• ενοχλητικές σκέψεις ή αναμνήσεις
• αντιδράσεις διαχωρισμού
• συναισθηματική ή σωματική δυσφορία όταν σκέφτεστε το γεγονός
• μειωμένη καθημερινή λειτουργία

Όταν ένα άτομο με PTSD αναβιώνει τραυματικά γεγονότα του παρελθόντος, μπορεί να αντιδρά σε ακουστικά ή οπτικά ερεθίσματα ή να μιλά με τρόπο που δεν σχετίζεται με την τρέχουσα πραγματικότητά του, λέει ο Patteson. Αυτό μπορεί να φαίνεται σαν να βιώνουν συμπτώματα ψυχωσικής διαταραχής.

«Ενώ οι αποκρίσεις του PTSD και του τραύματος μπορεί να φαίνονται παρόμοιες εξωτερικά, υπάρχει ένα εσωτερικό στοιχείο που συμβάλλει σε ένα άτομο που είναι σχιζοφρενικό», προσθέτει ο Patterson. «Για αυτόν τον λόγο, η σχιζοφρένεια τείνει να εμφανίζεται σε οικογένειες και να συνδέεται με ψυχωσικά διαλείμματα/πρωταγωνιστικά συμβάντα, ενώ το PTSD ή μια απόκριση τραύματος συνδέεται μόνο με το συμβάν πυροδότησης».

Ο Dimitriu λέει ότι τα υψηλά επίπεδα ντοπαμίνης είναι υπεύθυνα για τα συμπτώματα PTSD και σχιζοφρένειας. «Το άγχος ισούται με ντοπαμίνη και η υπερβολική ποσότητα ντοπαμίνης μπορεί να ισοδυναμεί με ψύχωση σε όσους έχουν προδιάθεση».

Αλλά ο Dragomir σημειώνει ότι «ενώ το σοβαρό τραύμα συσχετίζεται με την ανάπτυξη σοβαρών διαταραχών ψυχικής υγείας, όπως η σχιζοφρένεια, δεν θα το αναπτύξουν όλοι όσοι διατρέχουν κίνδυνο».

Για περισσότερα Επιστημονικά άρθρα Ψυχολογίας μπορείτε να κάνετε κλικ εδώ:https://psychopedia.gr/

Για να ενημερώνεστε για όλα τα Επιμορφωτικά Σεμινάρια που αφορούν την Ψυχοπαθολογία και την Παιδοψυχολογία μπορείτε να κάνετε κλικ εδώ:https://www.seminars-psychopedia.gr/

Πηγή: https://psychcentral.com