Η δραματοθεραπεία μετράει πλέον αρκετά χρόνια στον τομέα της ψυχοθεραπείας. Ανήκει στον τομέα των ψυχοδυναμικών θεραπειών, και χρησιμοποιεί με επιστημονικό τρόπο τα θεραπευτικά στοιχεία του δράματος  στη διαδικασία της ψυχοθεραπείας. Είναι μια καθαρά βιωματική μέθοδος που χρησιμοποιεί την τέχνη ως μέσο πρόληψης, θεραπείας και επεξεργασίας των διαφόρων διαταραχών και προβλημάτων.

Θα μπορούσαμε να πούμε πως η δραματοθεραπεία υπήρχε από αρχαιοτάτων χρόνων, με την κάθαρση που επέφεραν στον θεατή οι τραγωδίες και οι κωμωδίες, αλλά και μέσα σε θεραπευτικές τελετουργίες που συναντάμε σε διάφορους πολιτισμούς. Μέσω του θεάτρου συναντάμε, επεξεργαζόμαστε και βιώνουμε τόσο τα προσωπικά μας προβλήματα, όσο και τα ίδια τα μυστήρια της ζωής. Το θέατρο μας βοηθάει να κοιτάξουμε από απόσταση, από μια άλλη οπτική το τραύμα και να το επεξεργαστούμε, να το ελέγξουμε, να συμφιλιωθούμε με αυτό.

Στόχος της δραματοθεραπείας είναι να διερευνήσει ο θεραπευόμενος τα μονοπάτια της ζωής του, να εντοπίσει και να αναγνωρίσει τις πιθανές τραυματικές εμπειρίες της ζωής του, να ορίσει και να εξετάσει τις επιλογές του, να του δώσει εργαλεία να πορευθεί και να αναπτύξει τη ψυχοσυναισθηματική του ισορροπία.

Η δραματοθεραπεία λειτουργεί ως αυτόνομη ψυχοθεραπευτική προσέγγιση, χρησιμοποιώντας όλες τις μορφές θεάτρου και έκφρασης κατά τη θεραπευτική παρέμβαση. Απευθύνεται, κυρίως, σε άτομα που θέλουν να αναπτύξουν περισσότερο τις δεξιότητες και τον εαυτό τους, να βελτιώσουν την αυτεπίγνωσή τους, να προσεγγίσουν μέσω μιας διαφορετικής τεχνικής το τραύμα τους.

Ως υλικό της χρησιμοποιεί ποιήματα, θεατρικούς μονολόγους και διαλόγους, μύθους και παραμυθίες, ακόμη και βιβλία ή αφηγηματικές ιστορίες. Μέσω της δραματικής πραγματικότητας προσεγγίζει τα θέματα που αφορούν τον θεραπευόμενο, κοινωνικούς ρόλους, καθημερινές καταστάσεις και προβλήματα. Οι τεχνικές της, μεταξύ άλλων, συμπεριλαμβάνουν την κίνηση, τη μίμηση, τα παιχνίδια ρόλων, την καθοδηγούμενη δραματοποίηση μέσω της φαντασίας, τον αυτοσχεδιασμό, αλλά και συνδυασμό άλλων τεχνών, όπως ο χορός, το σχέδιο, ο πηλός, το κουκλοθέατρο.

Τα αποτελέσματα της είναι ιδιαιτέρως εντυπωσιακά, ιδιαίτερα όταν το θεραπευτικό κοινό είναι παιδιά, οικογένειες, άτομα με ειδικές ανάγκες, άτομα εξαρτημένα από ουσίες, αλλά και την αντιμετώπιση μετα-τραυματικού στρες. Στην ουσία, η δραματοθεραπεία βασίζεται στη λογική της κάθαρσης που προσφέρει η τέχνη στον άνθρωπο. Είναι αποδεδειγμένο πως υπάρχει στενή σχέση ανάμεσα στην θεατρική έκφραση και την θεραπευτική παρέμβαση.

Επιπλέον, η δραματοθεραπεία μέσω της δραματικής μεταφοράς βοηθάει το υποκείμενο να εκφραστεί πάνω στους πολλαπλούς ρόλους της ζωής του. Ενεργοποιεί μηχανισμούς όπως η μετουσίωση, η προβολή, η ταύτιση, που διευκολύνουν το άτομο να προσεγγίσει τον εαυτό του από πολλαπλές γωνίες και να δώσει νέες οπτικές στη ματιά του. Το πρόβλημα έρχεται στη σκηνή μέσω της αναπαράστασης του και, έτσι, αντιμετωπίζεται άμεσα και άρτια, μιας που το υποκείμενο βλέπει το τραύμα του να αποκτά υπόσταση και καλείται να το αντιμετωπίσει. Η σημαντική διαφορά από το θέατρο έγκειται στο ότι στη δραματοθεραπεία το υποκείμενο δεν καλείται-και δεν επιτρέπεται-να ταυτιστεί πλήρως με τον ρόλο, ώστε να είναι σε θέση να προβληματιστεί, να αναιρέσει, να εξερευνήσει τον χαρακτήρα.

Ως θεραπεία μπορεί να εφαρμοστεί ατομικά, αλλά και σε ομάδες. Η δραματοθεραπεία συμβάλλει στην αυτεπίγνωση, τον σχηματισμό, αλλά και τη διατήρηση της αυτοεικόνας του θεραπευομένου. Βοηθάει σημαντικά στη θετική ανάπτυξη κοινωνικών δεξιοτήτων, και κατά συνέπεια στη βελτίωση των διαπροσωπικών σχέσεων, την αντιμετώπιση προβλημάτων του στενού περιβάλλοντος, ή και του εργασιακού, συντελεί στη γενικότερη ευεξία και εξέλιξη του ατόμου.

Συμπερασματικά, η δραματοθεραπεία είναι μια ψυχοθεραπετική μέθοδος, βασισμένη στην τέχνη, που μπορεί να βοηθήσει πραγματικά στην προσωπική ανάπτυξη του ατόμου, ξεφεύγοντας από τα κλισέ της συνήθους και στερεοτυπικής εικόνας της ψυχοθεραπείας.

Της Φωτεινής-Μαρίας Μοναστιρλή

Πηγή: https://www.maxmag.gr/psychologia/dramatotherapia-i-psychotherapia-meso-tis-technis/