Σύμφωνα με έρευνα η οποία πραγματοποιήθηκε σε εξειδικευμένο σχολείο στις ΗΠΑ για παιδιά στο φάσμα του αυτισμού, διαπιστώθηκε ότι πόσο σημαντική επιρροή είχε η εφαρμογή της Παιγνιοθεραπείας στα παιδιά.
Συγκεκριμένα στο The Ivymount School, Rockville, Maryland σε ερευνητικό επίπεδο επιλέχτηκαν 4 μαθητές δημοτικού μέσης ηλικίας από τους εκπαιδευτές της τάξης τους και αποφασίστηκε να ακολουθήσουν ένα πρόγραμμα 15 εβδομαδιαίων συνεδριών Παιγνιοθεραπείας. Κάθε μαθητής σύμφωνα με την έρευνα θα είχε στόχο να δουλέψει ώστε να βελτιώσει την κοινωνική και συναισθηματική του επίγνωση σε εξατομικευμένο επίπεδο.
Τα αποτελέσματα της έρευνας έδειξαν ότι 3 μαθητές σημείωσαν εξαιρετική πρόοδο όσον αφορά το προφίλ των Κοινωνικών Δεξιοτήτων για τον Αυτισμό. Μάλιστα επισημαίνεται ότι όλοι οι μαθητές σημείωσαν μεγάλη αλλαγή αφού βελτίωσαν αρκετά τον εαυτό τους σε κοινωνικό και συναισθηματικό επίπεδο συγκριτικά με τους στόχους που είχε θέσει το πρόγραμμα. Αυτό φάνηκε τόσο κατά της συνεδρίες Παιγνιοθεραπείας αλλά και στην αίθουσα διδασκαλίας του σχολείου.
Επιπλέον, οι εκπαιδευτές των μαθητών περιέγραψαν τα σημαντικά οφέλη που σχετίζονται με ενημερώσεις μετά τη συνεδρία με τον παιγνιοθεραπευτή, συμπεριλαμβανομένης της βελτιωμένης σχέσης με μαθητές και καλύτερη κατανόηση του βασικού πλάνου που ακολουθούν στην διδασκαλία αλλά και με τις προκλήσεις που παρουσιάζει η χρήση της Παιγνιοθεραπείας σε παιδιά που ανήκουν στο φάσμα του Αυτισμού.
Σύμφωνα με τους Bratton, Ray, Rhine και Jones (2005), η παιγνιοθεραπεία (PT) προσφέρει ιδιαίτερα εύστοχα μέσα αντιμετώπισης των συναισθηματικών δυσκολιών και των συμπεριφορών λόγω της ανταπόκρισης τους στις αναπτυξιακές ανάγκες των παιδιών. Πλέον τα προεφηβικά παιδιά δεν διαθέτουν τη γνωστική ικανότητα για αφηρημένη σκέψη, η οποία αποτελεί σημαντικό παράγοντα που βοηθά την παραδοσιακή ομιλία και η οποία απαιτεί επαρκή της χρήση επιστημονικής δεκτικής και εκφραστικής γλώσσας που ενισχύει τα συναισθήματα. Με τη βοήθειά πλέον του παιγνιοθεραπευτή μπορούν να υποδυθούν πιο εύκολα τις σκέψεις και να εκφράσουν τα συναισθήματα τους μέσω του παιχνιδιού, χρησιμοποιώντας τα κατάλληλα υλικά παιχνιδιού.
Η Παιγνιοθεραπεία αναφορικά με τις συνεδρίες έχει παιδοκεντρικό χαρακτήρα, δηλαδή επιτρέπει στο παιδί να ορίσει την ατζέντα της συνάντησης, ενώ ο θεραπευτής υιοθετεί μια μη επικριτική συμπεριφορά που σημαίνει ότι αποδέχεται το παιδί ακριβώς όπως είναι. Αυτή είναι ακριβώς η αρχή του Rogers σύμφωνα με την οποία η αυτοπραγμάτωση του παιδιού
διευκολύνεται από την ενσυναίσθηση του θεραπευτή και την άνευ όρων θετική εκτίμηση του για το παιδί.
Αυτισμός και Παιγνιοθεραπεία
Μερικά από τα βασικά χαρακτηριστικά του αυτισμού περιλαμβάνουν την ελλειπή κοινωνική γνώση, την αδυναμία ανάγνωσης αλλά και την δυσκολία των ατόμων να ανταποκριθούν με ευέλικτο και κατάλληλο τρόπο στις διάφορες κοινωνικές καταστάσεις. Τα αποτελέσματα μελετών έδειξαν ότι τα παιδιά που ανήκουν στο φάσμα και ειδικότερα αυτά με τις λιγότερες γνωστικές και λεκτικές ικανότητες μπορούν να επωφεληθούν σε πολύ μεγάλο βαθμό από τις συνεδρίες Παιγνιοθεραπείας.
Για παράδειγμα, μια υπόθεση μελέτη των Kenny και Winick (2000) αναφέρθηκε ότι μια ολοκληρωμένη προσέγγιση (δηλαδή, συνδυαστική Παιδοκεντρική Παιγνιοθεραπεία, παρεμβάσεις κοινωνικών δεξιοτήτων, και εκπαίδευση γονέων) κατά τη διάρκεια των συνεδριών σε παιδί 11 ετών είχε εξαιρετικά θετικά αποτελέσματα. Συγκεκριμένα το παιδί ανέπτυξε και βελτίωσε σημαντικά την κοινωνική του συμπεριφορά και τη συμμόρφωση στο σπίτι καθώς επίσης μείωσε σημαντικά την ευερεθιστότητα του.
Μία δεύτερη μελέτη περίπτωσης από τους Josefi και Ryan (2004) κατά την οποία εξετάστηκε η επιρροή των 16 συνεδριών Παιγνιοθεραπείας σε ένα 6χρονο παιδί. Διαπιστώθηκε ότι η παρέμβαση οδήγησε σε αυξημένη εκκίνηση των παιδιών σωματική επαφή με τον θεραπευτή. Σε αυτό βέβαια σημαντικά ρόλο έπαιξαν οι δραστηριότητες παιχνιδιού και η αλληλεπίδραση, η οποία έδωσε τη δυνατότητα στο παιδί να πάρει πρωτοβουλίες και να έρθει κοντά με τον θεραπευτή. Επίσης μειώθηκαν σε μεγάλο βαθμό οι στερεότυπες συμπεριφορές.
Μια τρίτη μελέτη περίπτωσης από τους Parker και O’Brien (2011) εξέτασαν τον αντίκτυπο μετά από 11 συνεδρίες Παιγνιοθεραπείας σε ένα 7χρονο παιδί. Στις συνεδρίες χρησιμοποιήθηκε από τον θεραπευτή η μέθοδος της άμμου (Sand tray). Tα αποτελέσματα ήταν άκρως ενθαρρυντικά καθώς παρατηρήθηκαν σημαντικές αλλαγές στην στην τάξη του παιδιού ως προς την κοινωνική του συμπεριφορά αλλά και σε άλλες δραστηριότητες στις οποίες συμμετείχε όπως στην παιδική χαρά.
Η συνεργασία μεταξύ του προσωπικού ψυχικής υγείας και των δασκάλων, εκπαιδευτών του σχολείου διαδραματίζει ζωτικό ρόλο στο επιτυχημένο σχολείο, το οποίο βασίζεται στην στοχευμένη παρέμβαση του ειδικού ψυχικής υγείας. Οι ρόλοι των 2 μερών είναι απαραίτητο να είναι διακριτοί. Το παιδί στο μεγαλύτερο μέρος της ημέρας είναι μαζί με τους δασκάλους και τους εκπαιδευτές κατά την διδασκαλία και αργότερα μπορεί να έχει και την στήριξη του ειδικού ψυχικής υγείας, ο οποίος θα βοηθήσει στην ψυχολογική του ενίσχυση με την κατάλληλη παρέμβαση κατά τη συνεδρία. Η σωστή ανταλλαγή πληροφορίων ανάμεσα στα δυο μέρη θα μπορέσει να δώσει πλήρη εικόνα του παιδιού ώστε να διαπιστωθούν οι ανάγκες του και με αυτόν τον τρόπο να ενισχυθεί κατάλληλα.
Για να ενημερωθείτε ακόμα περισσότερο σχετικά με την Χρήση της Παιγνιοθεραπείας, τα Θεραπευτικά εργαλεία και την Κλινική πράξη μπορείτε να κάνετε κλικ στην παρακάτω εικόνα:
Πηγή: American Psychological Association (International Journal of Play Therapy)
