Της Σταυρούλας Γεωργακοπούλου, Ψυχολόγου, Ειδίκευση στη Γνωσιακή- Συμπεριφορική θεραπεία, τηλ.6934650265, 210-6413306.

Εφηβεία και Κοινωνικό Άγχος – Αίτια και Τρόποι διαχείρισης

Καθώς ο έφηβος έχει το άγχος του να ανήκει και να είναι αποδεκτός, συχνά νιώθει εξαιρετικά ευάλωτος στα βλέμματα των άλλων απέναντι του και έχει άγχος για το τι ιδέα έχουν σχηματίσει για αυτόν. Ειδικά με τη χρήση της τεχνολογίας που μπορεί να δημιουργήσει ένα προφίλ που φαντάζεται ότι θα αρέσει, δεν καλλιεργεί τις κοινωνικές του δεξιότητες και εντείνεται περισσότερο το άγχος του όταν εκτίθεται σε κόσμο.

Σύμφωνα με το American Psychological Association κοινωνικό άγχος ή φοβία είναι: Ο έντονος και επίμονος φόβος ταπείνωσης ή αμηχανίας σε κοινωνικές καταστάσεις ή καταστάσεις που το παιδί πρέπει να πραγματοποιήσει κάτι μπροστά σε κόσμο. Το παιδί νιώθει εκτεθειμένο στην παρατήρηση, την κριτική, τον εξονυχιστικό έλεγχο των άλλων, ιδιαίτερα αν είναι άγνωστοι. Συχνά έχει κληρονομικές βάσεις, παρατηρείται δηλαδή σε παιδιά όπου οι γονείς ή οι άμεσοι συγγενείς είναι εσωστρεφείς και τους αγχώνει ιδιαίτερα η κριτική. Επιπλέον, γεγονότα μπορεί να τον έχουν κάνει να αισθανθεί άβολα μπορεί να επηρεάσουν σημαντικά την μετέπειτα κοινωνική του συμπεριφορά. Αν για παράδειγμα έκανε παρέα με ένα παιδί στο δημοτικό και όλα τα υπόλοιπα έπαιζαν μεταξύ τους, ίσως να ένοιωθε απομονωμένο. Ακόμη, συχνά περιστατικά εκφοβισμούς (bullying) δείχνουν ότι δημιουργούν έντονο κοινωνικό άγχος τόσο στον έφηβο όσο και στον ενήλικα.

Η κύρια ανησυχία εστιάζεται στο φόβο της αρνητικής έκθεσης, μήπως εκτεθεί σε μια κατάσταση, βιώσει αμηχανία και σύγχυση. Συχνές φράσεις είναι το “θα γίνω ρεζίλι”, “θα με κακοχαρακτηρίσουν”, “θα με κοροϊδεύουν”.

Εξαιτίας αυτού του έντονου άγχους ο έφηβος αποφεύγει συστηματικά εκδηλώσεις που νιώθει ότι θα εκτεθεί όπως το πάρτι, το να πάει σχολείο, η απροθυμία του να συμμετέχει σε ομαδικές δράσεις κ.α. Τα σωματικά συμπτώματα που θα μας περιγράψει ένας έφηβος με κοινωνικό άγχος είναι ταχυκαρδία, ένταση στους μύες, τρόμο, εφίδρωση, κοκκίνισμα. Συνήθως ένας έφηβος με κοινωνικό άγχος θα έχει περιορισμένες σχέσεις με συνομηλίκους ακόμη και από πιο μικρή ηλικία. Επίσης η χαμηλή συμμετοχή στο μάθημα δικαιολογείται από το έντονο άγχος ότι αν κάνει λάθος θα γίνει θα τον σχολιάσουν αρνητικά.

Πως βοηθάμε τον έφηβο να διαχειριστεί το κοινωνικό του άγχος;

Το κοινωνικό άγχος δεν είναι μια ντροπή η οποία θα ξεπεράσει με τον καιρό. Όσο αποφεύγει να εκτίθεται σε κόσμο τόσο θα του φαίνεται αδύνατο να συμμετέχει σε μια συζήτηση και να σχηματίσει φιλίες και σχέσεις στην πορεία.

• Πρώτο βήμα για να βοηθήσουμε τον έφηβο να διαχειριστεί το κοινωνικό του άγχος είναι να έρθουμε κοντά του. Αν ο έφηβος δεν νιώσει πρώτα με εμάς οικεία σίγουρα θα είναι δύσκολο να ανοιχτεί και να μιλήσει για αυτά που τον απασχολούν.
• Στη συνέχεια βρείτε σαν αφορμή ένα περιστατικό που απέφυγε να εκτεθεί και συζητήστε μαζί του. Για παράδειγμα αν αγχώνεται πολύ όταν έρχεται κόσμος στο σπίτι σας, συζητήστε τι του προκαλεί άγχος;
• Μοιραστείτε δικές σας εμπειρίες αμηχανίας ή σκέψεων για το πως σας βλέπουν οι άλλοι και πείτε του πως τις διαχειριστήκατε.
• Αρχίστε να τον εκθέτετε σταδιακά σε κόσμο. Για παράδειγμα αν αγχώνεται πολύ να πάει σε πάρτι, φροντίστε να βγει βόλτα ή να κάνουν πάρτι με ένα φίλο του και ένα παιδί που γνωρίζει λίγο λιγότερο για αρχή. Στη συνέχεια κάντε ένα βήμα παραπέρα από αυτό μέχρι να νιώθει περισσότερο εξοικειωμένος με τους άλλους.
• Κατανοούμε τη δυσκολία του για κοινωνική έκθεση αλλά δεν διευκολύνουμε στα πάντα. Δηλαδή έχοντας στο μυαλό μας ότι τον αγχώνει μια πλήρης έκθεση σε ένα συγκεκριμένο κομμάτι (όπως π.χ. το πάρτι που αναφέρθηκε προηγουμένως) τον βοηθάμε να μην αποφύγει την έκθεση σε αυτό βάζοντας τον σε μια διαδικασία να σκεφτεί κάτι εναλλακτικό που να περιέχει και ένα ποσοστό άγχους. Πριν γίνει αυτό έχουμε συζητήσει για το πως η αποφυγή του εντείνει τελικά το άγχος χρησιμοποιώντας ένα παράδειγμα: Π.χ. «Έχεις παρατηρήσει γιατί το καλοκαίρι έχεις περισσότερο άγχος σε σχέση με το χειμώνα; Γιατί μάλλον ενώ σε αγχώνει, τελικά εκτίθεσαι σε παιδιά και σε αλληλεπίδραση μαζί τους, ενώ τώρα είναι πιο εύκολο να το αποφύγεις και μετά σου φαίνεται βουνό».
• Βοηθάμε να ενισχύσει την αυτοεκτίμηση του μιλώντας του για τα δυνατά του σημεία χωρίς εκείνη τη στιγμή να επισημαίνουμε και που χρειάζεται να βελτιωθεί.
• Βοηθούμε να απορρίψει τις σκέψεις που νομίζει ότι κάνουν οι άλλοι για τον ίδιο π.χ. Τα μαλλιά μου είναι απαίσια. Νιώθω ότι όλοι με κοιτάνε – Ρώτα 4 κοντινά σου πρόσωπα – φίλους σου τι γνώμη έχουν για τα μαλλιά σου. Ένα γκάλοπ συχνά βοηθάει το παιδί να σταματήσει να πιστεύει αρνητικά πράγματα για τον εαυτό του.

Αν παρατηρούμε ότι το παιδί δυσκολεύεται πολύ να διαχειριστεί το κοινωνικό άγχος, να ακυρώνει εξόδους με φίλους, να απομονώνεται, να ακυρώνει μαθήματα είναι σημαντικό να μιλήσουμε άμεσα με κάποιον Ειδικό Ψυχικής Υγείας για να βοηθήσει έγκαιρα το παιδί να το αντιμετωπίσει. Όσο περισσότερο το αφήνουμε τόσο το παιδί βιώνει απογοήτευση από τον εαυτό του και σιγά σιγά τείνει να παραιτείται από τη διαδικασία κάτι που θα του κοστίσει σε επίπεδο εργασιακό, φιλικό και σχέσεων.

Eνημερωθείτε για το ΝΕΟ Εκπαιδευτικό Πρόγραμμα με θέμα: Parenting Skills – Συμβουλευτική σε Γονείς για Ειδικούς. Hμερομηνία έναρξης: 21/3/2020

*Δυνατότητα ασύγχρονης παρακολούθησης E– learning (αποστολή βιντεοσκοπημένης της εισήγησης για κάθε συνάντηση του Εκπαιδευτικού προγράμματος και εκπαιδευτικού υλικού σε μορφή pdf)

Aπευθύνεται: Σε Ψυχολόγους, Ειδικούς Ψυχικής Υγείας, Νηπιαγωγούς, Εκπαιδευτικούς, Παιδαγωγούς, Ειδικούς θεραπευτές, Λογοθεραπευτές, Εργοθεραπευτές, Κοινωνικούς Λειτουργούς

Θα δοθεί Βεβαίωση παρακολούθησης αναγνωρισμένη από τον Ε.Ο.Π.Π.Ε.Π – Υπουργείο Παιδείας και ηλεκτρονικό υλικό

Για περισσότερες πληροφορίες και δηλώσεις συμμετοχής μπορείτε να κάνετε κλικ εδώ: https://psychopedia.gr/neo-ekpaideytiko-programma-parenting-skills-symvoyleytiki-se-goneis-gia-eidikoys-21-3-2020/

Σύντομο Βιογραφικό Σταυρούλας Γεωργακοπούλου

Η Σταυρούλα Γεωργακοπούλου σπούδασε Ψυχολογία στο Ε.Κ.Π.Α. Έχει εκπαιδευτεί στην Κλινική ψυχοπαθολογία, τον εθισμό στο διαδίκτυο και τη Διαταραχή του Μετατραυματικού Στρες. Έχει παρακολουθήσει εκπαιδευτικά προγράμματα που αφορούν τη Νευροψυχιατρική του παιδιού, τις μαθησιακές δυσκολίες, τις ομάδες αυτογνωσίας και τα θετικά συναισθήματα. Ειδικεύεται στο μοντέλο της Γνωσιακής- Συμπεριφορικής ψυχοθεραπείας στο Κέντρο Εφαρμοσμένης Ψυχοθεραπείας και Συμβουλευτικής. Σε εθελοντικό επίπεδο έχει συνεργαστεί με το Ε.Π.Ι.Ψ.Υ στην Τηλεφωνική Ψυχολογική Υποστήριξη στη «Γραμμή Βοήθειας για την Κατάθλιψη» καθώς και στην Υποδοχή περιστατικών που αφορούσαν την εξάρτηση από το διαδίκτυο στο 18Άνω, με καθήκοντα τη χορήγηση διαγνωστικών τεστ και τη θεραπευτική ομάδα και εποπτεία τους.

Η εμπειρία της περιλαμβάνει την εισήγηση σεμιναρίων ποικίλων θεματικών συμπεριλαμβανομένων των Διαφυλικών σχέσεων και Προβλημάτων στην επικοινωνία.Πρόσφατα σεμινάριά της “Κατάθλιψη και Αυτοθεραπεία- Κυκλος σεμιναρίων”, “Πως να επηρεάσεις τον εαυτό σου και τους άλλους”, “Εισαγωγή στη Γνωσιακή- Συμπεριφορική θεραπεία”, “Τοξικές σχέσεις και Διαχείριση”, “Διαταραχές ύπνου”.Σήμερα είναι Διευθύντρια του Ελληνικού site Ψυχολογίας Psychopedia.gr (http://psychopedia.gr/) και ασχολείται με την παροχή υπηρεσιών Ψυχικής υγείας και την εισήγηση σε θέματα που αφορούν την Ψυχική υγεία. Στοιχεία Επικοινωνίας- email: stavrou.geor@gmail.com και τηλ. 6934650265, 210-6413306, Διεύθυνηση γραφείου: Λεωφόρος Αλεξάνδρας 209 Αμπελόκηποι-Αθήνα, 5ος όροφος.

Πηγή: efiveia.gr