H εικόνα που επικρατεί στην πολύ δύσκολή και πρωτόγνωρη κατάσταση που βιώνουμε με την πανδημία του κορωνοϊού είναι άνθρωποι με μάσκες φοβισμένοι, γεμάτοι ανασφάλεια, άγχος και κατεβεβλημένοι σωματικά και πνευματικά. Με μία λέξη ο κόσμος σήμερα πενθεί.

Αυτό που έχει σημασία είναι τα άτομα να μπορούν να διαχειριστούν το πένθος γιατί η πορεία της πανδημίας όπως όλα δείχνουν θα είναι μεγαλύτερη από αυτή που αναμένουμε αρχικά όλοι. Oι ιδέες και οι γνώσεις του Ντέιβιντ Κέσλερ Συγγραφέα και Ειδικού στο τομέα της διαχείρισης της θλίψης και του πένθους είναι εξαιρετικά σημαντικές και ωφέλιμες για όλους μας. Ακολουθεί μια σύντομη συνέντευξη, την οποία αξίζει κανείς να διαβάσει.

Οι άνθρωποι σήμερα με την πανδημία είναι σε κακή ψυχολογική κατάσταση. Η θλίψη και το πένθος είναι ο σωστός ορισμός για τα όσα αισθάνεται ο κόσμος σήμερα;

Ναι, και αισθανόμαστε μια σειρά από διαφορετικά είδη πένθους. Αισθανόμαστε ότι ο κόσμος έχει αλλάξει, και έχει. Γνωρίζουμε ότι αυτό είναι προσωρινό, αλλά γνωρίζουμε ότι μόλις τελειώσει θα έχουν αλλάξει πολλά πράγματα από την κατάσταση που βιώναμε πριν. Η απώλεια της κανονικότητας, ο φόβος και η ανασφάλεια για την οικονομία που θα ακολουθήσει μετά το τέλος της πανδημίας μας κάνει θα πενθούμε σήμερα για τα όσα θα χάσουμε από αυτή τη δύσκολη περίοδο.

Τι μπορούμε να κάνουμε για να διαχειριστούμε όλη αυτή τη θλίψη και το πένθος που βιώνουμε;

Η κατανόηση των σταδίων του πένθους είναι μια αρχή. Αλλά κάθε φορά που μιλάω για τα στάδια του πένθους, πρέπει να υπενθυμίσω στους ανθρώπους ότι τα στάδια δεν είναι γραμμικά και δεν μπορούν να συμβούν με αυτή τη σειρά. Υπάρχει άρνηση, που λέμε πολύ νωρίς: Αυτός ο ιός δεν θα μας επηρεάσει. Υπάρχει ο θυμός: Με κάνει να μένω σπίτι και να χάνω τις δραστηριότητές μου. Υπάρχει διαπραγμάτευση: Εντάξει, εάν η καραντίνα κρατήσει για δύο εβδομάδες όλα θα είναι καλύτερα, έτσι; Υπάρχει θλίψη: δεν ξέρω πότε θα τελειώσει αυτό. Και τελικά υπάρχει αποδοχή. Αυτό συμβαίνει; Πρέπει να καταλάβουμε ότι πρέπει να προχωρήσουμε. Η αποδοχή, όπως μπορεί να φανταστείτε, είναι όπου βρίσκεται η εξουσία. Βλέπουμε τον έλεγχο στην αποδοχή. Μπορώ να πλύνω τα χέρια μου. Μπορώ να διατηρήσω μια ασφαλή απόσταση. Μπορώ να μάθω πώς να δουλεύω ουσιαστικά.

Όταν αισθανόμαστε θλίψη, υπάρχει αυτός ο φυσικός πόνος. Υπάρχουν τεχνικές για να αντιμετωπιστεί αυτό ώστε να γίνει λιγότερο έντονη;

Ας επιστρέψουμε στην αναμενόμενη θλίψη. Η μη υγιής θλίψη είναι πραγματικά άγχος και αυτό είναι το συναίσθημα το οποίο βιώνουμε σήμερα. Το μυαλό μας αρχίζει να μας δείχνει εικόνες. Οι γονείς μου άρρωστοι. Βλέπουμε τα χειρότερα σενάρια. Αυτό το μυαλό μας προστατεύει. Ο στόχος μας δεν είναι να αγνοήσουμε αυτές τις εικόνες ή να προσπαθήσουμε να τις απωθήσουμε. Το μυαλό μας δεν θα μας αφήσει να το κάνουμε αυτό, γιατί μονίμως η σκέψη μας είναι στραμμένη εκεί. Ο στόχος είναι να βρεθεί ισορροπία στα πράγματα που σκεπτόμαστε. Εάν αισθανόμαστε ότι η χειρότερη εικόνα παίρνει σχήμα, τότε πρέπει να σκεφτούμε μια καλύτερη εικόνα. Οι περισσότεροι μπορεί να νοσήσουμε, αυτό είναι πολύ πιθανό. Δεν γίνεται όμως όλοι να πεθάνουμε ή να περάσουμε σοβαρά την ασθένεια. Το χειρότερο σεμινάριο δεν μπορεί να αποφευθεί, ωστόσο δεν μπορεί να και να κυριαρχήσει μέσα μας.

Μία ιδιαίτερα ανησυχητική πτυχή αυτής της πανδημίας είναι η τρομακτική της εξάπλωση και η διάρκεια της. Πως πρέπει να το αντιμετωπίσουμε σε ψυχολογικό επίπεδο;

Πρόκειται για μια προσωρινή κατάσταση. Βοηθά να το λέμε συχνά αυτό μέσα μας για να το ακούμε. Εργάστηκα 10 χρόνια στο νοσοκομειακό σύστημα. Έχω εκπαιδευτεί σε καταστάσεις όπως αυτό. Σπούδασα επίσης την Ισπανική Γρίπη. Οι προφυλάξεις που παίρνουμε είναι οι σωστές. Η ιστορία μας λέει αυτό. Αυτό είναι κάτι από το οποίο θα επιβιώσουμε.  Πρόκειται για μια εποχή υπερπροστασίας αλλά όχι για υπερβολικές αντιδράσεις.

Ακόμα μπορούμε να επικοινωνήσουμε με την βοήθεια της τεχνολογίας με τα αγαπημένα μας πρόσωπα. Να μας δώσουν δύναμη, να μας παρηγορήσουν και το αντίστροφο, να ακούσουμε έναν θετικό και ελπιδοφόρο λόγο. Να ανακτήσουμε λίγη από την χαμένη μας αυτοπεποίθηση. Είναι καλό να εκτιμήσουμε τους μικρούς περιπάτους που μπορούμε να κάνουμε κοντά στο σπίτι μας. Μπορούμε να δώσουμε νόημα σε πράγματα που υπό άλλες συνθήκες δεν θα μπαίναμε ποτέ στην διαδικασία να σκεφτούμε και να εκτιμήσουμε.

Τι μπορούμε να πούμε σε κάποιον που διαβάζει και παρακολουθεί τις τραγικές ειδήσεις καθημερινά και αισθάνεται συγκλονισμένος;

Συνέχισε να προσπαθείς. Υπάρχει κάτι ισχυρό για να ονομάζεις αυτό ως θλίψη και πένθος. Μας βοηθά να νιώσουμε τι είναι μέσα μας.  Τα συναισθήματα χρειάζονται κίνηση. Είναι σημαντικό να αναγνωρίζουμε τι περνάμε. Είναι ωφέλιμο να εκφράζουμε το φόβο και τη θλίψη μας στους κοντινούς μας ανθρώπους. Ειναι καλό να παραδεχόμαστε ότι για παράδειγμα δεν μπορέσαμε να κοιμηθούμε το βράδυ από το άγχος της πανδημίας, ότι ανησυχούμε καθημερινά όταν πάμε να ψωνίσουμε μήπως εκτεθούμε στον ιό. Ότι φοβόμαστε να ανοίξουμε την τηλεόραση ή να επισκεφτούμε ενημερωτικές σελίδες στο διαδίκτυο για να μην πληροφορηθούμε πάλι για το αριθμό των ανθρώπων που έχασαν τη ζωή τους, γιατι το τι πρέπει να προσέξουμε για να μην κολλήσουμε τον ιό ή να παρακολουθούμε αν έχουμε τα συμπτώματα του. Ακόμη να μην μπαίνουμε στη διαδικασία να μετράμε τις μέρες που είμαστε κλεισμένοι στο σπίτι.

Επιτρέπουμε στον εαυτό μας να αισθανθεί θλίψη, του επιτρέπουμε να θρηνήσει γιατί είναι κάτι απόλυτα φυσιολογικό λόγω της κατάστασης. Δεν του επιτρέπουμε όμως να επιβαρύνουμε ακόμα περισσότερο την κακή ψυχολογία μας με τα όσα λέγονται κα αναπαράγονται, κάποια σίγουρα μπορεί να μην είναι απόλυτα ακριβή και τεκμηριωμένα. Είναι στο χέρι μας να το καταφέρουμε ώστε να μην μπούμε στην θέση του θύματος, γιατί μπορούμε να έχουμε καλύτερο έλεγχο των όσων αισθανόμαστε.

Αν δεν μπορούμε μόνοι μας να αντιμετωπίσουμε όσα μας δυσκολεύουν μπορούμε να ζητήσουμε την βοήθεια ενός κατάλληλα καταρτισμένου ειδικού Ψυχικής υγείας. Το να ζητάμε βοήθεια δε σημαίνει ότι παραδεχόμαστε ότι είμαστε αδύναμοι και ανίκανοι να κάνουμε καλά τον εαυτό μας. Αντίθετα σημαίνει ότι πιστεύουμε στον εαυτό μας και επιθυμούμε πραγματικά να γίνουμε καλά.

Οι σημερινές δύσκολες καταστάσεις που βιώνουμε μπορεί να μας χαλάσουν την ψυχική διάθεση ή να μας επιβαρύνουν πολύ περισσότερο όταν ήδη αντιμετωπίζουμε δυσφορία. Μπορείτε να επικοινωνήσετε με Ειδικό ψυχικής υγείας του Psychopedia στα τηλ. 210-6413306, 6934650265. Επίσης για να κλείσετε ραντεβού διαδικτυακής συνεδρίας (Skype, Viber, Μessenger) μπορείτε να κάνετε κλικ εδώ: https://psychopedia.gr/exatomikevmenes-ypiresies-psychikis-ygias/

Ελεύθερη μετάφραση από το άρθρο: “That Discomfort You’re Feeling Is Grief”

Πηγή: https://hbr.org/