Πρόσφατες έρευνες δείχνουν ότι τόσο οι νέοι όσο και οι ενήλικες ξοδεύουν περισσότερες από 11 ώρες την ημέρα στην τεχνολογία, βλέποντας βίντεο, διαβάζοντας, ακούγοντας και αλληλεπιδρώντας στα μέσα.
Οι οθόνες μας προσφέρουν ατελειώτο νέο περιεχόμενο με δελεαστικό τρόπο, κάτι που μας κάνει να θέλουμε να παρακολουθούμε όλο και περισσότερη ώρα, χωρίς τελειωμό.
Το αποτέλεσμα της συνεχόμενης έκθεση σε οθόνες είναι ενοχλήσεις στα μάτια, πόνος στην πλάτη και τον αυχένα, μείωση της προσοχής, χειρότερη ποιότητα στον ύπνο, μειώνοι κοινωνικοί δεσμοί κ.α.
Μια νέα μόδα είναι η ψηφιακή αποτοξίνωση πηγαίνοντας σε ειδικά σχεδιασμένα για το σκοπό κάμπιγκ ή μέρη αναψυχής. Παρόλο που μπορεί να ακούγεται εξωπραγματικό, είναι καιρός να συνειδητοποιήσουμε ότι η τεχνολογία όπως τα ναρκωτικά, μπορεί να προκαλέσει εθισμό.

Πως μπορούμε λοιπόν να “αποτοξινοθούμε” από την τεχνολογία;
Στόχος είναι η ανάπτυξη μιας πιο υγιούς σχέσης με την τεχνολογία.

Επίπεδο 1. Μικρές αλλαγές βοηθούν σημαντικά τη ζωή σου με την τεχνολογία.
Η ζωή είναι πραγματικά απλή, αλλά εμείς επιμένουμε να την κάνουμε πολύπλοκη. – Confucius

Υπολογιστής/Tablet

-Διέγραψε όλα τα προγράμματα που δεν έχεις χρησιμοποιήσει για πολύ καιρό.
-Αφαίρεσε όλα τα αρχεία και τα προγράμματα από την επιφάνεια εργασίας. Βάλε έναν όμορφο και απλό φόντο που θα σε βοηθά να συγκεντρώνεσαι.
-Αφαίρεσε από τις συντομεύσεις όλα τα αγαπημένα site σου που επισκέπτεσαι συχνά. Οπωσδήποτε αφαίρεσαι τις σελίδες που δεν έχουν τέλος όσο κατεβαίνεις προς τα κάτω, όπως είναι τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και οι σελίδες με νέα.
-Μπορείς να κατεβάσεις αυτή την εφαρμογή https://justgetflux.com/ ώστε αυτόματα να υιοθετήσει η οθόνη σου το φως ανάλογα με την ώρα της ημέρας. Έρευνες αποδεικνύουν ότι το μπλε φως των ηλεκτρονικών συσκευών και η χρήση τους πριν τον ύπνο καταστέλλουν τα επίπεδα παραγωγής της μελατονίνης και προκαλούν αϋπνία, κατάθλιψη και άλλες σοβαρότερες παθήσεις. Η κατάλληλη φωτεινότητα θα βοηθήσει σε έναν καλύτερο ύπνο.
-Εξασκήσου στο να μην απαντάς άμεσα σε όλα τα email. Για κάθε email που θέλει απάντηση περίμενε 1 ώρα τουλάχιστον πριν απαντήσεις.
-Φάε οπουδήποτε εκτός από το γραφείο που έχεις την οθόνη. Το να τσεκάρεις το κινητό σου ενώ τρως ή το να βλέπεις βίντεο δεν βοηθά στην απόλαυση του φαγητού και στη συνειδητοποίηση των ποσοτήτων που τρώμε.

Κινητό τηλέφωνο
-Βρες όλες τις εφαρμογές που έχεις στο κινητό σου και δεν χρησιμοποιείς και σβήστες. Ούτως ή άλλως επιβαρύνουν το κινητό σου. Το να κρατάς κοντά στο αυτί σου το τηλέφωνο σε κάνει να δέχεσαι περισσότερη ακτινοβολία.
-Κλείσε όλους τους ήχους ειδοποιήσεων (ακόμα και η δόνηση είναι ήχος).
-Όποτε είναι δυνατό χρησιμοποίησε ακουστικά στις κλήσεις σου.
-Προτίμησε το κλασσικό ξυπνητήρι-ρολόι αντί για το κινητό σου. Έτσι το να βλέπεις τα email σου και τα κοινωνικά δίκτυα δεν θα είναι το πρώτο πράγμα που θα κάνεις όταν ξυπνάς. Σταμάτας να έχεις την έγνοια τους όταν δεν έχεις το κινητό μπροστά σου.
-Χρησιμοποίησε ένα κλασσικό ρολόι. Το να βομβαρδίζεσαι και στο χέρι σου από ενημερώσεις δημιουργεί ένταση και νιώθεις συνεχώς σε εγρήγορση.
-Σταμάτα να κοιτάς το κινητό σου όταν αλληλεπιδράς με άλλους. Αυτό ισχύει όχι μόνο για τους φίλους και την οικογένεια αλλά ακόμα και για μια απλή αλληλεπίδραση όπως το να ψωνίζεις σε ένα κατάστημα ή να σου παίρνουν παραγγελία.
-Απενεργοποίησε τα δεδομένα του κινητού σου όταν είσαι εκτός σπιτιού ή εκτός δουλειάς. Επιπρόσθετο bonus: Θα γλιτώσεις χρήματα.

Επίπεδο 2. Αναρωτήσου: Αυτή η τεχνολογία συνεισφέρει στους στόχους μου; ή Αυτή η τεχνολογία με βοηθάει ή με αποσπά;

Υπολογιστής/Tablet
-Φτιάξε λίγους και μεγάλους φακέλους στον υπολογιστή. Χρησιμοποίησε ονόματα όπως “Δουλειά”, “Προσωπικά”, “Αστεία” κ.α. Επέλεξε απλά ονόματα ώστε να είναι πιο εύκολο για σένα να τα θυμάσαι και πιο γρήγορο.
-Σταμάτα να αναζητάς και να διαβάζεις άρθρα για θέματα που δεν βοηθούν τη ζωή σου.
-Απέφυγε να ψάχνεις άρθρα ενώ εργάζεσαι. Μπορείς σε ένα αρχείο word να βάζεις όσα σκέφτεσαι ότι σε ενδιαφέρουν ώστε να τα ψάξεις αργότερα.
-Κατέβασε την εφαρμογή StayFocusd, μια εφαρμογή του chrome για να μπλοκάρετε νέα από κοινωνικά δίκτυα και άλλα site που σε αποσπούν όταν θέλετε να εργαστείτε.
-“Πάγωσε” τις ενημερώσεις. Αν δελεάζεσαι από τα κοινωνικά δίκτυα όπως το Facebook, το Instagram, το Youtube κ.α και πάει αυτόματα το χέρι σου σε ότι καινούργιο μπορεί να προκύψει κατέβασε την εφαρμογή του chrome Newsfeed Burner.
-Βάλε ένα όριο στον εαυτό σου για το πότε θα ξεκινάς να βλέπεις τα email σου. Ειδικά αν δεν είναι εργάσιμη μέρα για εσένα επέλεξε να βλέπεις τα email από τις 11πμ και μετά.
-Στο τέλος της ημέρας ταξινόμησε τα αρχεία σου και διέγραψε ότι δεν χρειάζεσαι ώστε την επόμενη ημέρα να βρεις “συγυρισμένη” την επιφάνεια εργασίας.

Κινητό τηλέφωνο
-Μετέφερε το κινητό σου σε διαφορετική θήκη από αυτή που συνηθίζεις και στη θέση του βάλε το πορτοφόλι σου. Αυτό θα σε βοηθήσει να συνειδητοποιήσεις πόσες φορές θέλεις να βγάλεις έξω το κινητό σου και να σκεφτείς αν πραγματικά χρειάζεσαι το κινητό σου εκείνη τη στιγμή. Όταν συνηθίσεις τη θέση, άλλαξε τη και πάλι.
-Βάλε το κινητό σου σε λειτουργία πτήσης μία ώρα πριν πας για ύπνο και βγάλτη αφού ολοκληρώσεις την πρωινή σου ρουτίνα. Τέλος στον έλεγχο του Facebook αμέσως μόλις ξυπνάς ή λίγο πριν κοιμηθείς. Σαν bonus γλιτώνεις να διατηρήσεις τη μπαταρία του κινητού.
-Ψάξε τη λίστα επαφών σου και σβήσε τους αριθμούς που δεν θα ξαναχρειαστείς ποτέ.
-Βγάλε όλες τις εφαρμογές από την “πρώτη” οθόνη που βλέπεις όταν θες να δεις το κινητό σου. Τώρα έχεις το χρόνο να σκεφτείς ποια εφαρμογή θα χρησιμοποιήσεις ώστε να πας κατευθείαν σε αυτή.
-Απενεργοποίησε όλες τις ειδοποιήσεις που εμφανίζονται στην οθόνη σου εκτός από τις κλήσεις σου. Δεν θα έρθει το τέλος του κόσμου. Αν είναι κάτι τόσο επείγον θα σε καλέσουν. Όταν θέλεις να δεις κάτι μπορείς να ανοίξεις την ανάλογη εφαρμογή. Μην αφήνεις την εφαρμογή να σε ελέγχει ώστε να την χρησιμοποιείς.
-Διέγραψε άτομα που δεν έρχεσαι σε επαφή στα κοινωνικά δίκτυα.

Επίπεδο 3. Σύνδεσε τον εγκέφαλο σου με νέες συνήθειες που θα αλλάξουν τη σχέση σου με την τεχνολογία.

Υπολογιστής/Tablet
-Όταν χρησιμοποιήσεις ένα πρόγραμμα προτίμηση να το βάλεις σε πλήρη οθόνη ώστε να αποφύγεις την απόσπαση προσοχής.
-Αφαίρεσαι τις συντομεύσεις στη μηχανή αναζήτησης που χρησιμοποιείς (chrome, Firefox, Internet explorer κ.α.). Όταν χρειαστεί να μπεις σε μια σελίδα πληκτρολόγησε τη.
-Αν σου είναι εξαιρετικά δύσκολο να διατηρήσεις την προσοχή σου κατέβασε την εφαρμογή http://selfcontrolapp.com/ – Προσοχή διότι η συγκεκριμένη εφαρμογή δεν επιτρέπει την πρόσβαση ακόμα και αν κάνουμε επανεκκίνηση ή την σβήσουμε.
-Απενεργοποίησε το wi-fi όταν δεν χρησιμοποιείς το ίντερνετ. Βάλε το ρουτερ σου να κλείνει αυτόματα το βράδυ.
-Περιόρισε τον εαυτό σου να είναι σε μια οθόνη κάθε φορά. Επέλεξε να μη βλέπεις μια ταινία και ταυτόχρονα να είσαι στο κινητό.
-Εκπαίδευσε τους άλλους να σέβονται τη δουλειά σου και το χρόνο σου χρησιμοποιώντας αυτόματη απάντηση όταν είσαι εκτός δουλειάς.
-Δοκίμασε μια μέρα χωρίς να χρησιμοποιήσεις καθόλου τον υπολογιστή σου. Επέλεξε το Σαββατοκύριακο.

Κινητό τηλέφωνο
-Βάλε τις 4 εφαρμογές που χρησιμοποιείς πιο συχνά σε προσβάσιμη θέση. Όλα τα υπόλοιπα μπορείς να τα βάλεις σε ένα φάκελο.
-Αφαίρεσαι όλες τις εφαρμογές με τα κοινωνικά δίκτυα από το κινητό σου. Το μόνο σίγουρο είναι ότι μπορείς να επιβιώσεις. Τα κοινωνικά δίκτυα δεν είναι απαραίτητα κάτι κακό αλλά είναι σίγουρα είναι μια κακή συνήθεια.
-Επέλεξε μια εφαρμογή για επικοινωνία (όπως whatsApp ή viber). Ζήτα από τα άτομα που επικοινωνείς να σε καλούν μόνο από εκεί.
-Πάντα άφηνε το κινητό σου σε ένα άλλο δωμάτιο, σε ένα συρτάρι ή στην τσάντα σου όταν δουλεύεις. Όταν δεν το βλέπεις, δεν το έχεις και στο μυαλό σου.
-Όταν επιστρέφεις σπίτι άφηνε το κινητό σου σε ένα κεντρικό σημείο αντί να το μεταφέρεις παντού μαζί σου. Τώρα θα χρειάζεται να σηκώνεσαι αν θέλεις να δεις κάτι.
-Φόρτισε το κινητό σου σε άλλο δωμάτιο. Σίγουρα θα κοιμηθείς καλύτερα χωρίς να αποσπάσε από φώτα ή δονήσεις.
-Άφησε το κινητό σου στο σπίτι (αν δεν βρίσκεσαι σε καραντίνα) για να τρέξεις ή να περπατήσεις αλλά ακόμα και όταν πας να ψωνίσεις στο σουπερμάρκετ.

Επίπεδο 4. Κατανόησε την δύναμη του λίγου.
Έχοντας στο μυαλό το ρητό: Το λίγο είναι ακόμα πιο πολύ θα αρχίσεις συνειδητά να αφαιρείς την τεχνολογία από τη ζωή σου και να την απλοποιείς.

Υπολογιστής/Tablet
-Προσπάθησε συνειδητά να αντικαταστήσεις το κινητό σου ή τον υπολογιστή σου με ένα χαρτί. Για παράδειγμα γράψε σε ένα χαρτί τη λίστα με αυτά που πρέπει να κάνεις, τους στόχους σου, το ημερολόγιο σου, τα ψώνια σου, το πλάνο σου. Το μυαλό μας επεξεργάζεται καλύτερα και πιο αποτελεσματικά την πληροφορία όταν τη γράφουμε σε χαρτί.
-Δημιούργησε δωμάτια χωρίς τεχνολογία στο σπίτι. Το δωμάτιο σου είναι το πιο εύκολο μέρος για να ξεκινήσεις, αφαίρεσαι όλη την τεχνολογία και απαγόρευσε ακόμα και το κινητό σου από αυτές. Το πιο εύκολο μέρος να κρατήσεις την τεχνολογία είναι το σαλόνι σου γιατί ξέρεις ότι εκεί είναι το μέρος που θέλεις να περάσεις ευχάριστα.

Κινητό
-Για να σταματήσεις να χαζεύεις με τις ώρες στα κοινωνικά δίκτυα άλλαξε τον κωδικό σου σε κάτι που δεν θα μπορείς με τίποτα να θυμηθείς. Αποθήκευσε τον σε ένα αρχείο ώστε να θέλεις κάποιο χρόνο μέχρι να συνδεθείς. Έπειτα αποσυνδέσου από το λογαριασμό σου.
-Βάλε το κινητό σου σε λειτουργία πτήσης και βγάλτη μόνο όταν χρειάζεται πραγματικά να το χρησιμοποιήσεις.

Αν και είναι ουτοπικό να πιστεύουμε ότι μπορούμε να αφαιρέσουμε όλη την τεχνολογία από τη ζωή μας. Αυτό που μπορούμε όμως να κάνουμε είναι να είμαστε πιο συνειδητοί στο πως θα την χρησιμοποιούμε. Το να είσαι πιο συνειδητός βοηθά να χρησιμοποιείς την τεχνολογία προς όφελος σου αντί να παγιδεύεσαι σε αυτή. Με μερικές αλλαγές θα έχεις πιο πολύ ελεύθερο χρόνο και θα μειώσεις το στρες σου αυξάνοντας την χαρά σου.

Πηγή: medium.com
Επιμέλεια άρθρου: Σταυρούλα Γεωργακοπούλου, Ψυχολόγος, Ειδίκευση στη Γνωσιακή – Συμπεριφορική θεραπεία.