Της Γωγώς Καραγιάννη Ψυχολόγου, Ειδικής Παιδαγωγού

Ο μέσος άνθρωπος θα βιώσει το πένθος λόγω του θανάτου ενός αγαπημένου προσώπου τουλάχιστο μια φορά στη ζωή του. Ο θρήνος μπροστά σε μια απώλεια είναι κάτι φυσιολογικό και βιώνεται σε πολλά ζωικά είδη με τρόπους παρόμοιους όπως στον άνθρωπο. Ωστόσο το πώς και με πια ένταση θα βιώσει κανείς το πένθος που ακολουθεί ένα θάνατο εξαρτάται από πολλούς παράγοντες, τους οποίους θα τους χωρίσουμε σε δύο κατηγορίες: παράγοντες της σχέσης και παράγοντες του ρόλου.

Παράγοντες της σχέσης:

1. Ποιότητα της συναισθηματικής σχέσης με το άτομο που πέθανε

2. Μισοτελειωμένες υποθέσεις

3. Συνθήκες θανάτου

4. Πολιτισμικές προδιαγραφές (τελετουργικά, ευκαιρίες να εκφραστούν συναισθήματα, επιτρεπτά και μη επιτρεπτά συναισθήματα στο κοινωνικό πλαίσιο)

Παράγοντες του ρόλου:

1. Οι ρόλοι του εκλιπόντα που πρέπει να αναλάβει ο επιζήσαντας (ή να αναθέσει σε κάποιον άλλο)

2. Οικονομικές δυσκολίες

3. Επαγγελματικές δυσκολίες

4. Παρουσία/ απουσία υποστηρικτικού δικτύου

5. Η φάση ζωής στην οποία έρχεται η απώλεια.

Για παράδειγμα, όταν σε μια οικογένεια ο πατέρας πεθαίνει δεν είναι μόνο η απώλεια του προσώπου, που φυσικά έχει συνέπεια στο συναισθηματικό κόσμο των οικείων, αλλά και οι λειτουργίες του πατέρα που τώρα θα πρέπει να αναλάβει κάποιος άλλος. Και βέβαια, υπάρχει η λύση ο μονογονιός να γίνει «πατέρας και μάνα μαζί» ή να αναλάβει τις λειτουργίες του πατέρα ένας άλλος οικείος. Το τι είδους λύση θα επιλεγεί απαιτεί δεξιότητες λήψης απόφασης, καθώς όλες οι λύσεις έρχονται με το κόστος τους. Κάποιοι λοιπόν από μας επηρεάζονται περισσότερο από το πρώτο σκέλος του πίνακα, κάποιοι από το δεύτερο. Για τους περισσότερους θα πρότεινα την εικόνα ενός εκκρεμούς: οι προβληματισμοί κινούνται από το χώρο των συναισθημάτων σε αυτό το πρακτικών δυσκολιών που απαιτούν φροντίδα και το αντίθετο. Το πόσο επηρεαζόμαστε από τον ένα ή τον άλλο πόλο κάθε φορά σχετίζεται τόσο με τη φάση του θρήνου όπου βρισκόμαστε, με την υποστήριξη που λαμβάνουμε και με τις συνθήκες της ζωής, όπως διαμορφώνονται με το θάνατο του αγαπημένου.

Οι εκδηλώσεις του φυσιολογικού θρήνου, παρόλο που μπορούν να ποικίλουν ανάλογα με την ηλικία, το φύλο και το κοινωνικοπολιτισμικό υπόβαθρο είναι παρούσες από την πρώτη στιγμή της συνειδητοποίησης της απώλειας. Αν καμία από αυτές τις ενδείξεις δεν ανιχνεύεται στο άτομο που πενθεί τότε ίσως μιλάμε για περιπεπλεγμένο θρήνο (θρήνος που δεν εκδηλώνεται ίσως δημιουργήσει αργότερα προβλήματα στον επιζήσαντα). Οι ενδείξεις αυτές μπορούν να χωριστούν σε τέσσερις κατηγορίες:

Συναισθηματικές εκδηλώσεις: αντικρουόμενα συναισθήματα για το άτομο που πέθανε ( θλίψη, θυμός, ενοχή, λαχτάρα για επανασύνδεση, άγχος, φόβος, ανακούφιση )

Σωματικές εκδηλώσεις: ατονία, κόπωση, αναπνευστικά προβλήματα, ευαισθησία στους θορύβους , στομαχικές διαταραχές

Συμπεριφορά: διαταραχές όρεξης, αφηρημάδα, τάση απομάκρυνσης από τους άλλους, νευρικότητα, κλάμα , αναζήτηση καταστάσεων που θυμίζουν τον αγαπημένο, όνειρα.

Σκέψη: δυσπιστία, σύγχυση, προσκόλληση στις ίδιες σκέψεις, αίσθηση της παρουσίας του ανθρώπου που έχει πεθάνει.

Το πένθος είναι η χρονική περίοδος που ξεκινάει με την απώλεια, σηματοδοτείται από τις πρώτες ενδείξεις του θρήνου και τελειώνει με την αποδοχή της απώλειας από το άτομο και την εκ μέρους του ανάληψη των νέων του ρόλων. Η διεργασία του θρήνου (πένθος) αποτελείται από φάσεις, η καθεμιά από τις οποίες έχει ένα στόχο.

Eνημερωθείτε για το Εκπαιδευτικό Σεμινάριο: Πένθος και Τεχνικές Διαχείρισης για Θεραπευτές.

Τρόπος Παρακολούθησης από το σπίτι: Αποστολή του βιντεοσκοπημένου υλικού της εισήγησης στο email σας, με επιπλέον ηλεκτρονικό υλικό σημειώσεων σε μορφή pdf.

Δίδεται πλούσιο εκπαιδευτικό υλικό και Πιστοποιητικό παρακολούθησης.

Για περισσότερες πληροφορίες μπορείτε να κάνετε κλικ εδώ:https://www.seminars-psychopedia.gr/seminaria/e-seminaria/psychopathologia/e-learning-seminario-penthos-kai-technikes-diacheirisis-gia-therapeytes/