Της Ιωάννας Μπάτζου, Ψυχολόγου Α.Π.Θ. – Νηπιαγωγού Πανεπιστημίου Ιωαννίνων
Τα παιδιά νηπιακής και προσχολικής ηλικίας ζούνε σε έναν κόσμο, όπου η πραγματικότητα μπερδεύεται με την φαντασία. Κατά συνέπεια και οι ιστορίες, που αφηγούνται, κρύβουν, συχνά, κρυμμένους φόβους. Σε αυτήν την ηλικία, τα παιδιά μπορούν να πιστέψουν τα πάντα. Αν θέλουν πάρα πολύ να πιστέψουν κάτι, μπορούν να πείσουν τον εαυτό τους, ότι υπάρχει αλήθεια και στο μεγαλύτερο ψέμα. Το ψέμα, όμως, αποτελεί και ένα σημάδι, πως το παιδί κάνει ένα βήμα προς την ανεξαρτησία και προσπαθεί να απομακρυνθεί από τον έλεγχο των γονιών. Καθήκον των γονιών είναι να διδάξουν στο παιδί τα οφέλη της αλήθειας. Και γι’ αυτό υπάρχουν πολλοί τρόποι.
Το παιδί μπορεί να λέει ψέματα, είτε επειδή προσπαθεί να αποφύγει μια κατάσταση, είτε επειδή δεν θέλει να κάνει κάτι, είτε για να εντυπωσιάσει – «Έχω τρία άλογα και κάνω ιππασία κάθε μέρα». Καθήκον του γονιού είναι να αντιληφθεί το είδος του ψέματος, που λέει το παιδί και να αντιδράσει ανάλογα. Αν για παράδειγμα, το παιδί κάνει κάποια ζημιά και δεν θέλει να το παραδεχτεί, τότε μπορείτε να πείτε : «Καταλαβαίνω γιατί μου λες ψέματα, αλλά με απογοητεύεις που δεν μου λες την αλήθεια. Πάντοτε να μου λες την αλήθεια, για να μπορούμε να διορθώνουμε το πρόβλημα μαζί.» Με αυτόν τον τρόπο συναισθάνεστε το παιδί και δείχνετε ευαισθησία απέναντι στα συναισθήματά του.
Δείτε το Νέο Εκπαιδευτικό Σεμινάριο του Psychopedia.gr με θέμα: “Φτιάξε το δικό σου παραμύθι”. Πατήστε στον παρακάτω σύνδεσμο για να ενημερωθείτε:
Εξηγήστε του την διαφορά μεταξύ του ψέματος και της αλήθειας. Για παράδειγμα, αν το παιδί πει κάποιο ψέμα για εντυπωσιασμό κάποιου φίλου του, μπορείτε να του πείτε, ότι καταλαβαίνετε, ότι θέλει να το συμπαθεί ο φίλος του, αλλά αυτό που λέει δεν είναι αλήθεια και η αλήθεια είναι ότι, για παράδειγμα, θα ήθελε να έχει 101 σκυλιά Δαλματίας, αλλά έχει, για παράδειγμα, μόνο ένα.
Επαινέστε το, όταν λέει την αλήθεια, ανεξάρτητα αν πρόκειται για κάτι κακό, που έχει συμβεί ή για κάτι καλό. Αυτό θα βοηθήσει τα παιδιά, κάτω των 6 ετών, να αρχίσουν, να αντιλαμβάνονται την διαφορά μεταξύ αλήθειας και ψέματος.
Αποτελείτε θετικό πρότυπο μίμησης για το παιδί, λέγοντας οι ίδιοι την αλήθεια. Όταν λέτε οι ίδιοι ψέματα, μαθαίνετε στο παιδί, ότι είναι αποδεκτό να φέρεται και το ίδιο με αυτόν τον τρόπο – όταν θέλει να ξεφύγει, για παράδειγμα, από μια δύσκολη κατάσταση.
Αν πιάσετε το παιδί να λέει ψέματα, δώστε του να καταλάβει, ότι κάνει κακό, τόσο στο ίδιο, όσο και σε εσάς, καθώς έτσι δεν μπορείτε να το εμπιστευτείτε.
Επίσης, μπορείτε να φέρετε για παράδειγμα ανθρώπους, που αποτελούν παράδειγμα εντιμότητας και φιλαλήθειας. Έτσι, ενισχύετε το μήνυμα σας, ότι το να λέει κανείς την αλήθεια είναι σημαντικό.
Τέλος, εξασκήστε το στο να λέει την αλήθεια. Για παράδειγμα, αν το παιδί σας λέει ψέματα, μπορείτε να του πείτε : «Λυπάμαι που δεν μου είπες την αλήθεια, όταν σε ρώτησα αν είχες κλείσει την τηλεόραση. Έλα να εξασκηθούμε στο να λέμε την αλήθεια. Θέλω να μου πεις : «Ναι μαμά, θα κλείσω την τηλεόραση, μόλις τελειώσει η εκπομπή». Έλα να το δοκιμάσουμε.
Πηγή:
Wyckoff, J., Unell, C.B. (2004). Πειθαρχία χωρίς ξύλο και φωνές. Οδηγός επιβίωσης με παιδιά προσχολικής ηλικίας. Εκδόσεις maxi guide.
Σύντομο βιογραφικό Iωάννας Μπάτζου
H Ιωάννα Μπάτζου είναι Ψυχολόγος και Νηπιαγωγός, φοιτήτρια του Μεταπτυχιακού προγράμματος της Ιατρικής Σχολής του Α.Π.Θ. «Αναπτυξιακή Ψυχοπαθολογία της Βρεφικής και Νηπιακής Ηλικίας». Αποφοίτησε το 2005 από το τμήμα Ψυχολογίας του Α.Π.Θ. και κατά την διάρκεια των σπουδών της εργάστηκε εθελοντικά στο ίδρυμα «Άγιος Δημήτριος» της Θεσσαλονίκης, ενώ ολοκλήρωσε την πρακτική της άσκηση στο κέντρο απεξάρτησης εφήβων του ΚΕΘΕΑ «Ανάδυση». Το 2010 αποφοίτησε από το Παιδαγωγικό Τμήμα Νηπιαγωγών της Σχολής Επιστημών Αγωγής του Πανεπιστήμιου Ιωαννίνων. Το 2011 συμμετείχε ως νηπιαγωγός με υποτροφία στο πρόγραμμα Leonardo da Vinci που οργανώθηκε από το Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων. Εργάστηκε ως ψυχολόγος στον Παιδικό Σταθμό δήμου Πυλαίας-Χορτιάτη και ως παιδαγωγός στο Κ.Ε.Κ. Eurotraining. Από τον Δεκέμβριο του 2015 φοιτά στο μεταπτυχιακό πρόγραμμα της Ιατρικής Σχολής του Α.Π.Θ «Αναπτυξιακή Ψυχοπαθολογία της Βρεφικής και Νηπιακής Ηλικίας». Έχει παρακολουθήσει ημερίδες και συνέδρια σε ποικίλα θέματα ψυχολογίας. Εργάζεται στη Μέριμνα του παιδιού στο πρόγραμμα «Ζεστή Αγκαλιά» συμμετέχει σε εθελοντική δράση του Α.Π.Θ. για τους πρόσφυγες.
