Της Ιωάννας Μπάτζου, Ψυχολόγου Α.Π.Θ. – Νηπιαγωγού Πανεπιστημίου Ιωαννίνων
Η περιέργεια των παιδιών για την υιοθεσία τους αποτελεί φυσιολογικό μέρος της ανάπτυξής τους. Τα πρώτα δύο χρόνια της ζωής ενός υιοθετημένου παιδιού είναι σημαντικά, καθώς αυτήν την περίοδο δομούνται τα θετικά συναισθήματα που συνδέονται με την λέξη “υιοθεσία”. Καλό θα είναι, λοιπόν, να χρησιμοποιείται η λέξη αυτή στην καθημερινότητα από τα πρώτα χρόνια, ακόμη και πριν το παιδί μάθει τι σημαίνει. Καλό είναι να μην έχει το παιδί μια ανάμνηση της «ημέρας που του ανακοινώθηκε ότι είναι υιοθετημένο».
Απαραίτητο είναι να εξασκείστε στο πώς θα μιλήσετε για την υιοθεσία και για την ιστορία, για το πώς γίνατε οικογένεια, έτσι όταν είναι αρκετά μεγάλο, ώστε να μπορεί να συζητήσει μαζί σας για αυτήν, να αισθάνεται άνετα. Όταν αρχίζουν οι ερωτήσεις, εάν είστε ανήσυχοι ή αποφεύγετε να απαντήσετε, στέλνετε το μήνυμα στο παιδί, ότι το θέμα της υιοθεσίας είναι ταμπού και μπορεί να παρερμηνεύσει αυτήν την αμηχανία σας, συμπεραίνοντας, ότι το να είναι κάποιος υιοθετημένος είναι κάτι κακό ή λάθος.
Τα παιδιά αγαπούν να ακούν ιστορίες για τον εαυτός τους και αυτό συμπεριλαμβάνει και την ιστορία του «πως γίνατε οικογένεια». Δημιουργείστε ένα προσωπικό άλμπουμ με φωτογραφίες με την ιστορία του παιδιού, έτσι ώστε το παιδί να μπορεί να σας πει ποια ιστορία θα ήθελε να ακούσει από την συλλογή. Πολλοί γονείς, που έχουν υιοθετήσει, τοποθετούν μια φωτογραφία των ίδιων με την βιολογική μητέρα πριν την γέννηση. Ακόμα και πριν το παιδί σας μιλήσει μπορείτε να αναφέρετε την εικόνα και να τους πείτε για την βιολογική τους μητέρα, μια ξεχωριστή γυναίκα, που τα μεγάλωσε στην κοιλιά της για εννέα μήνες και επέλεξε εσάς για να είστε η οικογένειά του.
Δείτε το Νέο Εκπαιδευτικό Πρόγραμμα του Psychopedia.gr με θέμα: “Αποτελεσματική διάγνωση & παρέμβαση στις Μαθησιακές δυσκολίες-ΔΕΠΥ-Αυτισμό”. Πατήστε στον παρακάτω σύνδεσμο για να ενημερωθείτε:
Εκπαιδευτικό Πρόγραμμα: “Αποτελεσματική διάγνωση & παρέμβαση στις Μαθησιακές δυσκολίες-ΔΕΠΥ-Αυτισμό”
Στην προσχολική ηλικία (2-4 ετών), είναι πιθανό να προκύψει η ερώτηση «μεγάλωσα στην κοιλιά σου;». Τα παιδιά πρέπει να καταλάβουν, ότι ήρθαν στον κόσμο με τον ίδιο τρόπο, όπως όλοι οι άλλοι. Είναι σημαντικό να πείτε, ότι αγαπάτε το παιδί τόσο όσο θα το αγαπούσατε αν μεγάλωνε στην κοιλιά σας. Κατά την διάρκεια αυτής της ηλικίας, ο στόχος είναι να χτίσετε μια υψηλή αυτοεκτίμηση, όσον αφορά στην υιοθεσία. Τα παιδιά, σε αυτήν την περίοδο, χρειάζονται συγκεκριμένες πληροφορίες και αν δεν μπορούν να δουν ή να πιάσουν κάτι, μπορεί αυτό να μην είναι αληθινό γι’ αυτά. Μπορείτε να πείτε στο παιδί, ότι η πράξη αυτή της μητέρας ήταν μια απόφαση αγάπης. Αν τεθεί το ερώτημα «Αν με αγαπούσε τόσο πολύ, γιατί δεν θέλει να με γνωρίζει;», προσπαθήστε να έρθετε σε επαφή με την βιολογική μητέρα του παιδιού και φροντίστε να χτίσετε μια σχέση που θα βασίζεται στον σεβασμό και την κατανόηση. Θυμηθείτε πάντα να είστε σίγουροι και περήφανοι, όταν μιλάτε για την ιστορία σας και για τους βιολογικούς γονείς του παιδιού. Γνωρίζουν, ότι προήλθαν από αυτό το άτομο και αν πιστεύουν ότι οι βιολογικοί τους γονείς είναι «κακοί» άνθρωποι, θα αναρωτιούνται για το τι «κακό» μπορεί να κληρονομήσουν.
Στην ηλικία των 5-9 ετών, τo παιδί μπορεί να αρχίσει να κάνει ερωτήσεις που μπορεί να μην είστε σίγουροι πώς να απαντήσετε. Όσο προετοιμασμένοι και αν είστε το παιδί μπορεί να ρωτήσει κάτι που δεν είχατε σκεφτεί ποτέ. Αν δεν είστε σίγουροι πώς να απαντήσετε σε αυτήν την ερώτηση, μπορείτε να πείτε στο παιδί «Αυτή είναι μια καλή ερώτηση. Άφησε με να το σκεφτώ ώστε να σου δώσω την σωστή απάντηση». Σημαντικό είναι να απαντήσετε λίγες μέρες μετά την ερώτηση, για να μην υποθέσει το παιδί, ότι αισθάνεστε αμήχανα να μιλήσετε για την υιοθεσία και ότι αυτή αποτελεί ένα θέμα ταμπού. Προετοιμαστείτε για να απαντήσετε στην ερώτηση «γιατί η μητέρα μου δεν με κράτησε;». Συζητήστε για τις συνθήκες, που οδήγησαν την μητέρα σε αυτήν την απόφαση. Ρωτήστε την τι αισθάνεται άνετα να μοιραστεί, έτσι ώστε να δίνετε τα ίδια μηνύματα στο παιδί. Μην χρησιμοποιείτε πολύ συχνά τους οικονομικούς λόγους σαν αιτία. Οι περισσότερες οικογένειες έχουν οικονομικά προβλήματα κάποια στιγμή. Έτσι, όταν θα λέτε ότι δεν μπορείτε να αγοράσετε κάτι, το παιδί δεν θα ανησυχεί, ότι θα δοθεί για υιοθεσία σε άλλη οικογένεια. Μπορείτε να αναφέρετε τα οικονομικά προβλήματα σαν έναν παράγοντα, αλλά επικεντρωθείτε και σε άλλες συνθήκες που οδήγησαν την μητέρα στην υιοθεσία. Στην ερώτηση «Τι θα γίνει αν αποφασίσει να με φροντίσει τώρα;», εξηγήστε, ότι η βιολογική μητέρα σας διάλεξε, για να είστε οι γονείς του για πάντα. Αν δεν υπάρχει επαφή με την βιολογική μητέρα, μπορεί να αναρωτιούνται, αν μετάνιωσε για την επιλογή της. Διαβεβαιώστε τα, ότι δεν μπορεί να αλλάξει γνώμη και να τα πάρει πίσω. Το να καλέσετε για επίσκεψη την βιολογική μητέρα είναι μια λύση. Η επίσκεψη, επίσης, θα ενισχύσει την σταθερή σχέση, που έχει η βιολογική μητέρα με την οικογένεια σας και την διαφορά του ρόλου της από τον δικό σας ρόλο. Σε αυτό το στάδιο το παιδί συνειδητοποιεί, ότι δεν είναι βιολογικά συνδεδεμένο μαζί σας. Για κάποια παιδιά αυτό μπορεί να προκαλέσει θλίψη. Επιτρέψτε τους να έχουν αυτά τα συναισθήματα, καθώς δεν είναι ούτε αντανάκλαση της έλλειψης αγάπης προς εσάς, ούτε μια κρυφή επιθυμία να ζήσουν με τον βιολογικό γονέα. Θρηνούν την πραγματικότητα, ότι δεν είναι βιολογικά συνδεδεμένα μαζί σας και αυτό είναι φυσιολογικό. Βοηθήστε τα, να αισθανθούν ασφάλεια για αυτά συναισθήματα, που προκαλεί η υιοθεσία. Επιβεβαιώστε τα, ότι τα αγαπάτε, όσο θα τα αγαπούσατε και αν είχαν μεγαλώσει μέσα σας.
Στην προεφηβεία και εφηβεία (10 ετών και πάνω), σημαντικό είναι να μην κρύβετε πληροφορίες, καθώς αυτό μπορεί να βάλει σε κίνδυνο την σχέση εμπιστοσύνης που χτίζεται αυτήν την περίοδο. Πείτε στο παιδί, ότι μπορεί να μοιράζεται τόσες πληροφορίες όσες θέλει με τους συμμαθητές του. Ενθαρρύνετέ το να σκεφτεί για το τι θα ήθελε να μοιραστεί με τους άλλους. Αν το παιδί σας προτιμά να μην μοιραστεί ευαίσθητες πληροφορίες, βοηθήστε το να δημιουργήσει μια εκδοχή της ιστορίας του, που τον κάνει να αισθάνεται άνετα. Πρόκειται για την προσωπική τους ιστορία και έχουν δικαίωμα να μοιραστούν μόνο ότι δεν τα φέρνει σε αμηχανία. Τέλος, είναι σημαντικό, να δείξετε στο παιδί, ότι σας αρέσει να μιλάτε, για το πώς γίνατε οικογένεια, έτσι ώστε να είναι περήφανα για την ιστορία της υιοθεσίας τους.
Το πώς ένα παιδί αισθάνεται για το, ότι είναι υιοθετημένο, βρίσκεται σε άμεση συνάρτηση με το πώς καταλαβαίνει, ότι εσείς αισθάνεστε για την ιστορία του «πως γίνατε οικογένεια». Σε περίπτωση που δεν μπορείτε να δώσετε μια απάντηση στις ερωτήσεις του παιδιού, μπορείτε πάντα να συμβουλευτείτε κάποιον εδικό, ώστε να σας βοηθήσει να δώσετε μια ειλικρινή και κατάλληλη με την ηλικία του παιδιού απάντηση.
Πηγή: https://www.psychologytoday.com
Σύντομο βιογραφικό Iωάννας Μπάτζου
H Ιωάννα Μπάτζου είναι Ψυχολόγος και Νηπιαγωγός, φοιτήτρια του Μεταπτυχιακού προγράμματος της Ιατρικής Σχολής του Α.Π.Θ. «Αναπτυξιακή Ψυχοπαθολογία της Βρεφικής και Νηπιακής Ηλικίας». Αποφοίτησε το 2005 από το τμήμα Ψυχολογίας του Α.Π.Θ. και κατά την διάρκεια των σπουδών της εργάστηκε εθελοντικά στο ίδρυμα «Άγιος Δημήτριος» της Θεσσαλονίκης, ενώ ολοκλήρωσε την πρακτική της άσκηση στο κέντρο απεξάρτησης εφήβων του ΚΕΘΕΑ «Ανάδυση». Το 2010 αποφοίτησε από το Παιδαγωγικό Τμήμα Νηπιαγωγών της Σχολής Επιστημών Αγωγής του Πανεπιστήμιου Ιωαννίνων. Το 2011 συμμετείχε ως νηπιαγωγός με υποτροφία στο πρόγραμμα Leonardo da Vinci που οργανώθηκε από το Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων. Εργάστηκε ως ψυχολόγος στον Παιδικό Σταθμό δήμου Πυλαίας-Χορτιάτη και ως παιδαγωγός στο Κ.Ε.Κ. Eurotraining. Από τον Δεκέμβριο του 2015 φοιτά στο μεταπτυχιακό πρόγραμμα της Ιατρικής Σχολής του Α.Π.Θ «Αναπτυξιακή Ψυχοπαθολογία της Βρεφικής και Νηπιακής Ηλικίας». Έχει παρακολουθήσει ημερίδες και συνέδρια σε ποικίλα θέματα ψυχολογίας. Εργάζεται στη Μέριμνα του παιδιού στο πρόγραμμα «Ζεστή Αγκαλιά» συμμετέχει σε εθελοντική δράση του Α.Π.Θ. για τους πρόσφυγες.
