Της Όλγας-Παναγιώτας Καραθανάση, Ψυχολόγου, MScΟργανωτική &Οικονομική Ψυχολογία, εκπαίδευση στη Γνωσιακή-Συμπεριφοριστική Ψυχοθεραπεία.

Το καλοκαίρι εκτός από μια ωραία εποχή του χρόνου, είναι επίσης και μια περίοδος όπου ένας στους δύο τελεί υπό συνθήκη εξετάσεων. Παραδοσιακά οι εξετάσεις είναι από τις πρώτες πιο δύσκολες και απαιτητικές περιόδους της ζωής μας και αυτό διότι ενέχει έντονο άγχος, ειδικά όταν πρόκειται για τις πανελλήνιες εξετάσεις.

Άγχος ή Στρες;

Όταν μιλάμε για στρες, μιλάμε για μια φυσιολογική αντίδραση του οργανισμού σε ένα νέο απαιτητικό ερέθισμα, σε μια συνθήκη πίεσης ή απαίτησης και πάντα προκαλεί την απελευθέρωση αδρεναλίνης. Το “στρες των εξετάσεων” αφορά τις αρνητικές σωματικές-φυσιολογικές, γνωστικές και συμπεριφορικές αντιδράσεις ενός ατόμου (μαθητή) κατά την διάρκεια μιας αξιολόγησης, οι οποίες συνοδεύουν τις σκέψεις και τις αντιλήψεις σχετικά με τα αρνητικά αποτελέσματα μιας εξέτασης ή αξιολόγησης, προκαλώντας ένα αίσθημα πίεσης που μάλλον θα επηρεάσει αρνητικά την απόδοση του ατόμου κατά την διάρκεια της εξέτασης. Το άγχος αφορά σε ένα συναίσθημα και πρόκειται για μια κατάσταση ετοιμότητας στην οποία θέτουμε εαυτόν όταν υπάρχει μια εκτίμηση για έναν επερχόμενο κίνδυνο ή απειλή.

Είναι κακό το άγχος;

Είναι πολύ σημαντικό να καταλάβουμε ότι ένα επίπεδο άγχους είναι φυσιολογικό να υπάρχει, γιατί μας προστατεύει από κινδύνους. Αν για παράδειγμα, ερχόμασταν σε επαφή με ένα δηλητηριώδες φίδι και δεν είχαμε καθόλου άγχος, ο κίνδυνος θα ήταν μεγάλος. Άρα το άγχος υπάρχει για να μας προστατεύει και να μας θέτει σε κατάσταση εγρήγορσης έτσι ώστε να μπορούμε να επιλύουμε προβλήματα. Αυτό σημαίνει ότι ο στόχος να ΜΗΝ έχουμε άγχος, είναι μη ρεαλιστικός και μη θεμιτός. Το πρόβλημα ξεκινάει όταν για κάποιους λόγους, ερμηνεύουμε κάποιες καταστάσεις ως επικίνδυνες, χωρίς αυτές να είναι. Στο παράδειγμα των εξετάσεων, θέλουμε ο μαθητής να έχει ένα φυσιολογικό επίπεδο άγχους  για να μπορέσει να ενεργοποιηθεί και να ανταποκριθεί στις αυξημένες απαιτήσεις. Αυτό που χρήζει αντιμετώπισης, είναι όταν ο μαθητής υπερεκτιμήσει την αξία των εξετάσεων, άρα τον κίνδυνο της αποτυχίας, κάτι που θα οδηγήσει σε υπερβολικό άγχος και στρες.

Άγχος επίδοσης

Στις εξετάσεις, το άγχος γίνεται υπερβολικό όταν υπάρχει το λεγόμενο «άγχος της επίδοσης». Μαθητές και γονείς επικεντρώνονται σε ένα στόχο αποτελέσματος, αγνοώντας όλη την πορεία μέχρι εκεί. Η αλήθεια είναι ότι έχει μεγάλη σημασία να υπάρχει μία απάντηση στους κόπους σου, αλλά αυτό είναι μόνο ένα ενδεχόμενο. Αυτό σημαίνει ότι όσο λιγότερες εναλλακτικές έχουμε σχετικά με το τι θέλουμε να πετύχουμε, όσο λιγότερο ρεαλιστικοί είναι οι στόχοι μάς, τόσο το άγχος θα μας κυριεύει. Αντί αυτού, μπορούμε να δούμε τις εξετάσεις σα μια ευκαιρία να γυμνάσουμε το μυαλό μας, σαν έναν από τους πολλούς τρόπους που έχουμε για να πετύχουμε κάποιους στόχους μας και σα μία από τις πολλές πλευρές του εαυτού μας. ΣΤΟΧΟΣ μας δηλαδή, είναι να βάλουμε τις εξετάσεις στη σωστή τους διάσταση. Αν δε, δούμε λίγο και αξιολογήσουμε την αγορά εργασίας, αυτό θα γίνει πιο εύκολο.

Μην ξεχνάμε τέλος, ότι κατά τη διάρκεια μας προσπάθειας πετυχαίνουμε πολλούς μικρούς στόχους, μαθαίνουμε πολλά πράγματα για τον εαυτό μας, κάτι που είναι ωραίο να είμαστε ικανοί να το δούμε, γιατί είναι και το μόνο που θα μας χρησιμεύσει σίγουρα στο μέλλον!

Σύντομο Βιογραφικό της Όλγας-Παναγιώτας Καραθανάση

Η Όλγα-Παναγιώτα Καραθανάση είναι απόφοιτος του τμήματος Ψυχολογίας του Παντείου Πανεπιστημίου και κάτοχος μεταπτυχιακαού διπλώματος Οργανωτικής και Οικονομικής Ψυχολογίας. Ειδικεύεται στη ΓνωσιακήΣυμπεριφοριστική Ψυχοθεραπεία τόσο σε ατομικό όσο και ομαδικό επίπεδο.Έχει εργαστεί σε δομές Υγείας του Δήμου Τρίπολης και του Δήμου Καλλιθέας και διατηρεί ιδιωτικό γραφείο σε Τρίπολη και Καλλιθέα.Έχει εργαστεί επίσης σαν διδακτικό προσωπικό στη σχολή ΑΣΠΑΙΤΕ-Τμήμα ΕΠΠΑΙΚ και έχει συντονίσει αρκετές ομάδες γονέων στις Σχολές Γονέων.Ασχολείται με τις αγχώδεις διαταραχές,τις διαταραχές συναισθήματος,τις διατροφικές διαταραχές,τη θεραπεία ζεύγους και τη συμβουλευτική γονέων-παιδιών και εφήβων.

Λασκαρίδου 138,Καλλιθέα-Αθήνα, Σέκερη 12-Τρίπολη, mail: karathanasi.ol.pa@gmail.com, τηλ. 6944222423