Της Ελένης Γιουμίδου, Ψυχολόγου, Εξειδίκευση στη Γνωσιακή-Συμπεριφορική Θεραπεία
Οι φοβίες είναι ένας επίμονος και παράλογος φόβος για ένα συγκεκριμένο αντικείμενο, χώρο, δραστηριότητα ή κατάσταση, που έχει σαν αποτέλεσμα το άτομο να επιθυμεί έντονα την αποφυγή του ερεθίσματος που φοβάται. Το άτομο γνωρίζει συνειδητά ότι ο φόβος του είναι υπερβολικός και αντιλαμβάνεται πλήρως ότι η αντίδρασή του είναι παράλογη.
Εάν η προσπάθεια αποφυγής δεν επηρεάζει σε σημαντικό βαθμό τη ζωή του ατόμου, η φοβική συμπεριφορά δεν αποτελεί διαταραχή. Αν όμως βλάπτει την ικανότητα του ατόμου να εκπληρώσει τις καθημερινές λειτουργίες ή προκαλεί έντονη υποκειμενική ενόχληση, τότε πρόκειται για φοβική διαταραχή.
Ποιες μορφές μπορούν να πάρουν οι φοβίες;
Υπάρχουν πάρα πολλές μορφές φοβιών Συνήθως, όμως, τις διαχωρίζουμε σε τρεις κύριες ομάδες. Ένα άτομο μπορεί να εμφανίσει περισσότερες της μίας φοβίες ταυτόχρονα
Η αγοραφοβία σχετίζεται με το φόβο του να είναι κανείς σε μέρη ή καταστάσεις από όπου η φυγή μπορεί να καταστεί δύσκολη ή στις οποίες μπορεί να μην υπάρχει δυνατότητα βοήθειας σε περίπτωση εμφάνισης πανικού.
Η κοινωνική φοβία ή αλλιώς κοινωνικό άγχος αφορά στο φόβο ταπείνωσης ή αμηχανίας σε κοινωνικές καταστάσεις ή σε καταστάσεις που το άτομο καλείται να επιτελέσει κάτι μπροστά σε κοινό για παράδειγμα ντρέπεται να γευματίσει μπροστά σε άλλους.
Η ειδική φοβία αναφέρεται στο φόβο συγκεκριμένων αντικειμένων ή καταστάσεων όπως είναι η μικροβιοφοβία ή ο φόβος για τα αεροπλάνα. Οι ειδικές φοβίες μπορεί να εμφανίζονται μεμονωμένα αλλά και περισσότερες της μίας ταυτόχρονα στο ίδιο άτομο, οπότε να συγκροτούν μια ψυχική διαταραχή.
Ποια θεωρούνται τα πιθανά αίτια;
Οι έρευνες κατευθύνουν στο συνδυασμό βιολογικών και ψυχολογικών, κληρονομικών και επίκτητων αιτιολογικών παραγόντων, χωρίς να υπάρχει ακόμη ικανοποιητική απάντηση. Από την άλλη, η μαθησιακή θεωρία προτείνει ότι πολλές φοβίες έχουν τη ρίζα τους σε τραυματικά γεγονότα και ότι η συμπεριφορά αποφυγής είναι μια διαδικασία μάθησης του ατόμου που μπορεί να τροποποιηθεί. Τέλος, η ψυχαναλυτική προσέγγιση υποστηρίζει σθεναρά ότι οι φοβίες οφείλονται σε άλυτες ενδοψυχικές συγκρούσεις που ξεκινούν από την παιδική ηλικία.
Είναι αξιοσημείωτο πως ο μηχανισμός που τις συντηρεί είναι η αποφυγή. Το άτομο δεν παρέχει στον εαυτό του την ευκαιρία να αντιμετωπίσει το φοβικό ερέθισμα, με αποτέλεσμα να αυξάνεται το άγχος και το άτομο να πιστεύει έντονα ότι του είναι αδύνατο να επιβιώσει.
Θεραπευτική αντιμετώπιση
Στη θεραπεία των φοβιών είναι σημαντική η δημιουργία ενός υποστηρικτικού ψυχοθεραπευτικού πλαισίου αισιοδοξίας, συμπαράστασης και αγωνιστικότητας. Μέσα σε ένα ασφαλές πλαίσιο εφαρμόζεται έπειτα η ψυχοθεραπεία , που είναι η θεραπεία εκλογής για τις φοβίες με συνδυασμό ή όχι φαρμακευτικής αγωγής.
Οι φοβίες αντιμετωπίζονται κυρίως με κάποιου είδους ψυχοθεραπεία (γνωστική, έκθεσης, ψυχαναλυτική κ.τ.λ.). Στη γνωστική θεραπεία, δίνεται έμφαση στο σπάσιμο των αρνητικών σκέψεων όσον αφορά σε μια πιθανή μελλοντική έκθεση αυτού που φοβούνται. Στην ψυχοθεραπεία έκθεσης, γίνεται μια προσεκτική προσπάθεια εξάσκησης στην έκθεση σε καταστάσεις που προκαλούν έντονη δυσφορία και άγχος. Η προοδευτική συστηματική απευαισθητοποίηση στη φαντασία με κλιμακωτή έκθεση στο φοβικό αντικείμενο έχει αποδειχθεί εξίσου αποτελεσματική. Στην ψυχαναλυτική ψυχοθεραπεία στόχος είναι η συνειδητοποίηση των αιτιών καθώς και η βίωση των συναισθημάτων που σχετίζονται με αυτές. Η αντιμετώπιση των φοβιών με αντικαταθλιπτικά θεωρείται πως έχει νόημα μόνο όταν χρησιμοποιηθεί προσεκτικά και περιστασιακά και στην περίπτωση που το άτομο έχει ταυτόχρονα και κατάθλιψη.
Αν δεν μπορούμε μόνοι μας να αντιμετωπίσουμε όσα μας δυσκολεύουν μπορούμε να ζητήσουμε την βοήθεια ενός κατάλληλα καταρτισμένου ειδικού Ψυχικής υγείας. Το να ζητάμε βοήθεια δε σημαίνει ότι παραδεχόμαστε ότι είμαστε αδύναμοι και ανίκανοι να κάνουμε καλά τον εαυτό μας. Αντίθετα σημαίνει ότι πιστεύουμε στον εαυτό μας και επιθυμούμε πραγματικά να γίνουμε καλά.
Ακόμη και αν έχουμε προσπαθήσει να ζητήσουμε βοήθεια και δεν έχουμε δει γρήγορα αποτελέσματα χρειάζεται να έχουμε υπομονή. Όσο διάστημα έχουμε αφήσει να πονάμε θέλει τον κατάλληλο χρόνο να επουλωθεί.
Ας σταματήσουμε να σκεφτόμαστε τον κόπο της διαδικασίας και ας συνειδητοποιήσουμε ότι:
ΑΞΙΖΟΥΜΕ ΚΑΙ ΕΜΕΙΣ ΝΑ ΕΙΜΑΣΤΕ ΚΑΛΑ.
Ζητήστε οικονομική προσφορά για πακέτο συνεδριών και κλείστε ραντεβού με τον κατάλληλο Ψυχολόγο του Psychopedia.gr. Μπορείτε να στείλετε το μήνυμα σας πατώντας εδώ http://psychopedia.gr/exatomikevmenes-ypiresies-psychikis-ygias/ ή να καλέσετε στα τηλ. 210-6413306-6934650265
Σύντομο Βιογραφικό Γιουμίδου Ελένης
H Γιουμίδου Ελένη είναι απόφοιτη του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης στο τμήμα Ψυχολογίας. Από το 2014 εξειδικεύεται στη Γνωστική Συμπεριφορική Ψυχοθεραπεια. Το τρέχον χρονικό διάστημα παρέχει τις υπηρεσίες της ιδιωτικά σε ενήλικες σε ατομικό επίπεδο στην περιοχή της Κατερίνης. Ειδικεύεται σε θέματα όπως οι κρίσεις πανικού, η κατάθλιψη, οι φοβίες, η διαχείριση άγχους, η κακοποίηση γυναικών, οι διαπροσωπικές σχέσεις και οι διαταραχές προσωπικότητας.