Της Άννας Χρυσανθίδου- Msc ψυχολόγου, συνθετική ψυχοθεραπεύτρια
Η σεξουαλικότητα αποτελεί μία σημαντική πλευρά της ανθρώπινης ζωής και ένα πολυδιάστατο φαινόμενο που επηρεάζεται από βιολογικούς, ψυχολογικούς, κοινωνικούς, διαπροσωπικούς και πολιτισμικούς παράγοντες. Η σεξουαλικότητα λοιπόν της γυναίκας κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης και μετά τον τοκετό είναι πιθανό να επηρεαστεί καθώς η κύηση αποτελεί μια ειδική περίοδος στη ζωή της. Οι φυσικές και ψυχοκοινωνικές αλλαγές που λαμβάνουν χώρα κατά τη διάρκεια αυτής της ιδιαίτερης περιόδου είναι πιθανό να επηρεάσουν τη σεξουαλικότητα της γυναίκας καθώς και τη σεξουαλική σχέση του ζευγαριού.
Η πλειοψηφία των μελετών υποστηρίζουν ότι υπάρχει μείωση στη σεξουαλική λειτουργία κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης καθώς επίσης και το διάστημα μετά το τοκετό. Οι γυναίκες νιώθουν μειωμένο σεξουαλικό ενδιαφέρον, μειωμένη ερωτική επιθυμία, έχουν μικρότερη συχνότητα σεξουαλικών επαφών καθώς επίσης λιγότερη σεξουαλική απόλαυση και ικανοποίηση.
Πιο συγκεκριμένα, τα στοιχεία δείχνουν ότι κατά το πρώτο τρίμηνο της κύησης η σεξουαλική διάθεση μειώνεται ελαφρώς. Σε αυτό συμβάλλει το γεγονός ότι, οι ορμόνες της εγκυμοσύνης προκαλούν στη γυναίκα ναυτία, εμετό, ζαλάδα και αίσθημα κόπωσης. Έχοντας αυτά τα συμπώματα είναι λογικό οι γυναίκες να μη σκέφτονται το σεξ όπως την περίοδο πριν την εγκυμοσύνη. Στο δεύτερο τρίμηνο της κύησης οι γυναίκες παρουσιάζουν μεταβλητά μοτίβα καθώς άλλοτε η ερωτική επιθυμία αυξάνεται και άλλοτε μειώνεται. Οι σημαντικότερες αλλαγές σημειώνονται κατά το τελευταίο τρίμηνο της κύησης όπου το σεξ μειώνεται δραματικά. Αρκετοί γυναικολόγοι μάλιστα συμβουλεύουν αποχή από τη σεξουαλική δραστηριότητα από τον 6ο μήνα και μετά εξαιτίας κάποιων ουσιών που εμπεριέχονται στο σπέρμα και ενδέχονται να προκαλέσουν συσπάσεις στη μήτρα και κατ’επέκταση πρόωρο τοκετό.
Αντίθετα υπάρχουν έρευνες που υποστηρίζουν ότι δεν υπάρχει καμία αλλαγή στη σεξουαλική λειτουργία ή ότι η σεξουαλικότητα μπορεί και να βελτιωθεί κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι κατά τη διάρκεια της κύησης αυξάνεται η πίεση του αίματος στη ηβική χώρα, το στήθος είναι πιο ευαίσθητο στο άγγιγμα και ο κόλπος πιο υγρός, έχει ως αποτέλεσμα ορισμένες γυναίκες να βιώνουν πιο έντονα τον οργασμό. Ο οργασμός κάνει τη γυναίκα να αισθάνεται γαλήνη και ευφορία. Τη βοηθά να χαλαρώσει καθώς εκκρίνεται στον οργανισμό η οξυτοκίνη, μια ορμόνη που παράγει ενδορφίνες. Πρέπει να διασαφηνιστεί όμως ότι οι έρευνες αυτές δεν αναφέρονται στο τελευταίο στάδιο της κύησης όπου απαιτείται το ζευγάρι να απέχει από το σεξ.
Οι λόγοι που μειώνεται το σεξ κατά την εγκυμοσύνη ποικίλλουν. Πολλοί γονείς λόγω του άγχους και των λανθασμένων πληροφοριών πιστεύουν ότι η σεξουαλική επαφή θα βλάψει το έμβρυο και ίσως οδηγήσει σε αποβολή. Στο σημείο αυτό πρέπει να γίνει σαφές ότι το σεξ δεν αποτελεί κίνδυνο για το έμβρυο καθώς ο αμνιακός σάκος και οι μύες που περιβάλλουν τη μήτρα το προστατεύουν. Επιπρόσθετα, δεν υπάρχει κίνδυνος μολύνσεων καθώς η βλέννα που καλύπτει τον τράχηλο αποτρέπει τις μολύνσεις. Κατά συνέπεια, το σεξ δεν αποτελεί παράγοντα κινδύνου για την εγκυμοσύνη. Ωστόσο, το ζευγάρι θα πρέπει να συμβουλεύετε το γιατρό για να αποκλείσει το ενδεχόμενο να συντρέχουν ιατρικοί λόγοι αποχής από την σεξουαλική επαφή όπως για παράδειγμα να βρίσκεται η μήτρα σε οπίσθια κάμψη, να υπάρχει κολπική αιμοραγία, πολύδυμη κύηση, αποκόλληση του πλακούντα ή χαμηλή πρόσφυση.
Επιπλέον, κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης είναι πιθανό οι γυναίκες να αντιμετωπίσουν σεξουαλικά προβλήματα όπως δυσλειτουργία στην κλειτοριδική διέγερση, στη λίμπιντο και στον οργασμό. Αρκετά συχνό φαινόμενο είναι και η δυσπαρεύνια. Η σεξουαλική επαφή μπορεί να μην είναι ευχάριστη για κάποιες γυναίκες καθώς ενδέχεται να αισθάνονται πόνο από τις συσπάσεις της μήτρας μετά το σεξ.
Ένας ακόμη παράγοντας είναι ότι πολλές γυναίκες δεν αισθάνονται άνετα μπροστά στο σύντροφο τους. Η αύξηση του βάρους, η διόγκωση του στήθους και της κοιλιάς κάνουν πολλές γυναίκες να νιώθουν άβολα. Οι αλλαγές στο σώμα είναι γεγονός και συμβαίνουν σε όλες τις γυναίκες. Δεν χρειάζεται καμία γυναίκα να νιώθει ντροπή. Το σώμα αλλάζει γιατί προσαρμόζεται για τον ερχομό του νέου μέλους της οικογένειας. Η σεξουαλική επαφή είναι ένας τρόπος επικοινωνίας ανάμεσα στο ζευγάρι και βοηθά ώστε να παρεμένει η σχέση θέρμη.
Επιπρόσθετα, από τον 5ο μήνα της κύησης το σεξ γίνεται άβολο για το ζευγάρι. Θα πρέπει κατά τη διάρκεια του σεξ να μη πιέζεται η κοιλιακή χώρα. Υπάρχουν κάποιες στάσεις οι οποίες κάνουν τη σεξουαλική συνεύρεση πιο βολική. Ο πειραματισμός και η δοκιμή νέων στάσεων μπορεί να βοηθήσει το ζευγάρι να βρει στάσεις που ταιριάζουν περισσότερο στις ανάγκες τους. Για παράδειγμα η στάση «κουτάλι» κατά την οποία το ζευγάρι είναι ξαπλωμένο με φορά προς την ίδια κατεύθυνση δείχνει να είναι πιο βολική για τις εγκύους. Εναλλακτικά, ακόμη και αν δε υπάρχει ολοκληρωμένη σεξουαλική επαφή τα φιλιά και τα ερωτικά παιχνίδια μπορούν να κρατήσουν το ερωτικό ενδιαφέρον και τη σχέση θερμή.
Αξίζει να σημειωθεί ότι οι αλλαγές στη σεξουαλικότητα ενδέχεται να επηρεάσουν και τον άνδρα. Υπάρχουν περιπτώσεις που οι άντρες αποφεύγουν το σεξ κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης καθώς θεωρούν ότι οι μήνες της κύησης είναι ιεροί ή επειδή πιστεύουν ότι θα βλάψουν το έμβρυο. Τα ζευγάρια χρειάζεται να συζητούν για όλες τις ανησυχίες του και να συμβουλεύονται το γυναικολόγο για οτιδήποτε τους απασχολεί. Δυστυχώς ακόμη και σήμερα το σεξ αποτελεί ένα θέμα ταμπού και πολλά ζευγάρια διστάζουν να συζητήσουν για το σεξ με τον γιατρό. Επειδή η κάθε περίπτωση είναι διαφορετική οι γυναίκες πρέπει να συμβουλεύονται το γιατρό και να τηρούν τις οδηγίες του κατά γράμμα.
Σύντομο Βιογραφικό Άννας Χρυσανθίδου
Η Άννα Χρυσανθίδου είναι απόφοιτος ψυχολογίας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Πρόσφατα ολοκλήρωσε τις μεταπτυχιακές τις σπουδές Msc Integrative Counselling and Psychotherapy από το πανεπιστήμιο του Derby. Ειδικεύεται στη συνθετική ψυχοθεραπεία και εργάζεται ιδιωτικά από το 2014 παρέχοντας τις υπηρεσίες της σε ατομικό επίπεδο.
mail: chrysanthidou@hotmail.com, τηλ: 6987417415