Το παιχνίδι με την άμμο ή αλλιώς SandPlay Therapy (Θεραπεία με την χρήση του αμμοδοχείου) είναι μια θεραπευτική παρέμβαση που επικεντρώνεται στη χρήση μιας μη λεκτικής παρέμβασης για να βοηθήσει τους τα παιδιά αλλά κα τους ενήλικες να αντιμετωπίσουν το τραύμα τους. Η θεραπεία χρησιμοποιεί φιγούρες παιχνιδιών, νερό και κουτί με άμμο με σκοπό τη δημιουργία σκηνών που απεικονίζουν μινιατούρες κόσμους που μπορούν να χρησιμοποιηθούν για να αντικατοπτρίσουν τον αγώνα, τις σκέψεις και τις ανησυχίες των υποφέρων. Χρησιμοποιείται γενικά μαζί με τη λογοθεραπεία. Το παιχνίδι, η άμμος και οι φιγούρες χρησιμοποιούνται ως βοηθητικά εργαλεία επικοινωνίας.
Η θεραπεία ξεκίνησε από την Dora Kalff, η οποία εμπνεύστηκε εξαιρετικά από το έργο της Μάργκαρετ Λόουενφελντ, δημιουργού της τεχνικής World και παιδοψυχίατρου.
Η θεραπεία με άμμο εστιάζει κυρίως στην παροχή ενός ασφαλούς χώρου στον ασθενή με τραύμα. Ο σκοπός πίσω από τη θεραπεία είναι ότι ο θεραπευόμενος (παιδί) θα μπορεί να χρησιμοποιήσει την άμμο για να βρει λύσεις στα προβλήματά του μόνος του. Ακόμα κι αν πιστεύουμε ότι η θεραπεία με άμμο προορίζεται κυρίως για χρήση με άτομα, μπορεί να εφαρμοστεί σε ομάδες καθώς και σε ζευγάρια εάν χρειάζεται
Η θεραπεία με άμμο επιτρέπει στον θεραπευόμενο και ειδικά το παιδί να σχεδιάσει τον κόσμο του με τη βοήθεια των μικροσκοπικών παιχνιδιών και της άμμου. Δημιουργούν κυρίως σκηνές που αντικατοπτρίζουν τη δική τους ζωή με κάποιο τρόπο. Κοιτάζοντας μια αντανάκλαση της δικής τους ζωής που παρουσιάζεται μπροστά τους, τους επιτρέπει να αναδρομολογήσουν και να επιλύσουν τις συγκρούσεις. Βοηθά επίσης να αφαιρέσει κανείς τα εμπόδια και να κερδίσει την αποδοχή του εαυτού του.
Για ποιους τύπους θερεπευόμενων χρησιμοποιείται η θεραπεία με άμμο;
Η θεραπεία με άμμο χρησιμοποιείται γενικά για να βοηθήσει θεραπευόμενους που έχουν υποφέρει στο παρελθόν από κακοποίηση, τραύμα ή σοβαρή παραμέληση. Το παιχνίδι με την άμμο χρησιμοποιείται συχνότερα για να βοηθήσει τα μικρά παιδιά που δυσκολεύονται να εκφράσουν τα συναισθήματά τους προφορικά. Μπορεί επίσης να χρησιμοποιηθεί για να βοηθήσει ενήλικες και εφήβους που δυσκολεύονται να εκφραστούν ή που έχουν υποφέρει από ακραία τραύματα.
Τεχνικές θεραπείας με άμμο
Οι τεχνικές θεραπείας με άμμο λειτουργούν χρησιμοποιώντας την ανθρωπιστική προσέγγιση. Σε αυτή τη θεραπευτική τεχνική, οι θεραπευτές δεν παρεμβαίνουν στη διαδικασία σκέψης των θεραπευόμενων. Στους θεραπευόμενους παρέχονται το κουτί άμμου και μικροσκοπικές φιγούρες παιχνιδιών. Δημιουργούν τη σκηνή των προηγούμενων εμπειριών και των τραυμάτων τους χρησιμοποιώντας τα μικροσκοπικά παιχνίδια και την άμμο. Αυτός ο δημιουργικός τρόπος έκφρασης επιτρέπει στο άτομο στη θεραπεία να εκδηλώνει τα συναισθήματά του στο sandbox, τα οποία διαφορετικά θα ήταν αδύνατο να εκφραστούν.
Το έργο του θεραπευτή είναι να αντιμετωπίζει το άτομο ως σύνολο και να κατανοεί ότι η διαδικασία της θεραπείας με άμμο θα επιτρέψει στο άτομο να βρει τις απαντήσεις που αναζητά μόνο του. Στην συγεκριμένη θεραπεία, η πεποίθηση είναι ότι η απάντηση βρίσκεται ήδη μέσα στο άτομο και λίγη αναδρομή θα το βοηθήσει να το καταλάβει.
Οι τεχνικές θεραπείας με άμμο περιλαμβάνουν διαφορετικές τεχνικές μεταξύ τους. Μία από τις πιο κοινές τεχνικές που χρησιμοποιείται στην περίπτωση της τεχνικής θεραπείας με άμμο είναι η παγκόσμια τεχνική. Αυτό χρησιμοποιεί μινιατούρες, αντικείμενα και ειδώλια στην άμμο. Ο θεραπευόμενος τακτοποιεί τα αντικείμενα από άμμο, τα μικροσκοπικά παιχνίδια με τρόπο της επιλογής του. Αυτό δίνει τη δυνατότητα σε έναν θεραπευτή να παρατηρήσει και να αναλύσει την αλληλεπίδραση και τη συναισθηματική κατάσταση ενός ατόμου.
Ο θεραπευόμενος επιτρέπεται να προσθέσει νερό στην άμμο και να τοποθετήσει τις μινιατούρες με όποιον τρόπο επιθυμεί στην άμμο. Το σχέδιο στην άμμο καθοδηγείται κυρίως από τη φαντασία του ατόμου και την υποσυνείδητη διαδικασία σκέψης του.
Αυτό οδηγεί στο σχηματισμό του εσωτερικού κόσμου του ατόμου στην άμμο. Οι σκηνές της άμμου ερμηνεύονται με τη χρήση μεταφοράς και συμβολισμού. Μπορεί να έχει ή να μην έχει άμεσο νόημα για τον θεραπεύομενο που χρησιμοποιεί την άμμο για να απεικονίσει τα συναισθήματά του.
Μόλις ολοκληρωθεί το παιχνίδι με την άμμο, ο θεραπευτής και ο θεραπευόμενος αναλύουν τις επιλογές του δεύτερου και αποκρυπτογραφούν τις μεταφορικές και συμβολικές έννοιες του ίδιου. Μόλις τελειώσει η συζήτηση, ο θεραπευόμενος επιλέγει να αλλάξει τον κόσμο που έχει δημιουργήσει στην άμμο. Οι συνεδρίες θεραπείας με άμμο μπορεί είτε να αποτελούνται από μία μόνο συνεδρία είτε να διαρκέσουν για διάστημα μερικών ετών.
Ωστόσο, ο θεραπευτής που έχει εκπαιδευτεί να κατανοεί τις υποδείξεις και το νόημα αυτού που έχει κάνει το άτομο στην άμμο, αρχίζει να αναγνωρίζει τη σχέση μεταξύ της σκηνής που δημιουργείται στην άμμο και των εσωτερικών σκέψεων και συναισθημάτων του ατόμου.
Sand Play για τη θεραπεία του τραύματος και της κακοποίησης
Τα άτομα που έχουν αντιμετωπίσει κακοποίηση, παραμέληση ή τραύμα δυσκολεύονται πολύ να εκφράσουν λεκτικά τα συναισθήματά τους. Το πλεονέκτημα της θεραπείας με άμμο είναι ο τρόπος μη λεκτικής επικοινωνίας. Ο τρόπος μη λεκτικής επικοινωνίας και το οικείο μέσο άμμου βοηθούν τα παιδιά να αισθάνονται άνετα και ασφαλή παρουσία του θεραπευτή. Ο θεραπευτής δίνει στο παιδί μερικές οδηγίες και μετά το παιδί αφήνεται να παίξει ελεύθερα με την άμμο. Αυτό επιτρέπει στο παιδί να βιώσει την ανεξαρτησία.
Σύντομα το παιδί αρχίζει να κάνει αλλαγές συμπεριφοράς και υποθέσεις χωρίς προτροπές ή ερωτήσεις από τον θεραπευτή. Αυτός ο τύπος θεραπείας έχει παρατηρηθεί ότι λειτουργεί ως ένα πολύ ισχυρό και πολύτιμο εργαλείο για να βοηθήσει τα παιδιά να αποκτήσουν πρόσβαση στο παρελθόν του τραύματός τους χωρίς να μιλάνε πραγματικά για αυτό.
Η θεραπεία με άμμο έχει επίσης παρατηρηθεί ότι είναι εξαιρετικά χρήσιμη στην περίπτωση παιδιών που έχουν υποφέρει στο παρελθόν από σεξουαλική κακοποίηση. Τέτοια παιδιά έχουν παρατηρηθεί συχνότερα να μένουν σιωπηλά επειδή φοβούνται μην τα βλάψει ο θύτης. Τις περισσότερες φορές τέτοια παιδιά και ασθενείς βρίσκονται σε έντονο άγχος όταν έρχονται στον θεραπευτή. Το πρώτο βήμα είναι να ηρεμήσει ο ασθενής και να οικοδομήσει εμπιστοσύνη πριν αρχίσει πραγματικά η θεραπεία. Η θεραπεία με άμμο μπορεί να είναι ένα χρήσιμο πλεονέκτημα για να χαλαρώσει τα παιδιά και να τα βοηθήσει να χτίσουν μια εμπιστοσύνη με τον θεραπευτή.
Sand Play για την θεραπεία ενηλίκων
Παρόλο που οι περισσότερες φορές οι άνθρωποι πιστεύουν ότι η θεραπεία με άμμο προορίζεται μόνο για παιδιά, μπορεί να είναι πολύ χρήσιμη και στη θεραπεία ενηλίκων. Η θεραπεία με άμμο είναι μια πολυδιάστατη θεραπευτική προσέγγιση που μπορεί να βοηθήσει στη συναισθηματική απελευθέρωση και ενός ενήλικα. Αυτή η θεραπεία είναι ιδιαίτερα αποτελεσματική για ενήλικες που έχουν υποφέρει από τραύματα στο παρελθόν και παρουσιάζουν περιορισμένη ανταπόκριση σε περίπτωση άλλων ειδών θεραπευτικών προσεγγίσεων.
Το περιβάλλον της θεραπείαςμε άμμο βοηθά στη χαλάρωση και στην οικοδόμηση εμπιστοσύνης στον ασθενή. Ο θεραπευόμενος επιτρέπεται να αλλάξει τη θέση του αντικειμένου και της άμμου για να αναπαραστήσει γεγονότα και τραύματα του παρελθόντος. Η θεραπεία με άμμο βοηθά τους ενήλικες, αλλά επιτρέποντάς τους να συνειδητοποιήσουν ότι μια αλλαγή που γίνεται σε πλασματικό επίπεδο μπορεί επίσης να γίνει στην πραγματική τους ζωή. Παρόλο που σε ορισμένες περιπτώσεις η θεραπεία με άμμο μπορεί να περάσει μήνες ή χρόνια για να βοηθήσει τον θεραπευόμενο, μερικές φορές οι αλλαγές δεν μπορούν να παρατηρηθούν μόνο μετά από μία συνεδρία θεραπείας με άμμο.
Άλλα προβλήματα στα οποία η θεραπεία με άμμου μπορεί να βοηθήσει:
Η θεραπεία με άμμο έχει αποδειχθεί ότι βοηθά τα παιδιά που υποφέρουν από τα ακόλουθα προβλήματα:
- Διαταραχή ελλειμματικής προσοχής υπερκινητικότητας ΔΕΠΥ
- Επιθετικότητα
- Προβλήματα άγχους
- Ζητήματα του φάσματος του αυτισμού
- Διαχείριση θυμού
- Διαζύγιο γονέων
- Κατάθλιψη
- Απώλεια και θλίψη
- Χαμηλή αυτοεκτίμηση
- Μαθησιακές και σωματικές αναπηρίες
- Ζητήματα σχολικής εγκατάλειψης
- Τραύμα και κρίση
- Κοινωνικά θέματα
Η αποτελεσματικότητα της θεραπείας με Sandplay
Πρόσφατες μελέτες έχουν δείξει ότι η θεραπεία με άμμο είναι πολύ αποτελεσματική στη θεραπεία συναισθηματικών και τραυματικών προβλημάτων τόσο σε παιδιά όσο και σε ενήλικες
Μια μελέτη που έγινε στην Κορέα διαπίστωσε ότι όταν η θεραπεία με άμμο χρησιμοποιήθηκε ως μέρος της σχολικής συμβουλευτικής, οδήγησε σε σημαντικές αλλαγές στα συναισθηματικά προβλήματα και βελτίωση της αυτοεκτίμησης των μαθητών που ήταν στην τέταρτη και πέμπτη τάξη.
Μια άλλη μελέτη που διεξήχθη σε παιδιά 4 έως 5 ετών που παρουσίαζαν προβλήματα συμπεριφοράς παρατήρησε ότι τα παιδιά παρουσίασαν μείωση της επιθετικής συμπεριφοράς μετά από μια περίοδο 30 λεπτών ομαδικής και παιχνιδιού με άμμο.
Μια άλλη μελέτη που διεξήχθη στην Κορέα σε παιδιά που είχαν υποφέρει από ενδοοικογενειακή βία παρατήρησε ότι η μουσική και οι εικόνες όταν συνδυάζονταν με τη θεραπεία με άμμο βελτίωσαν τη συμπεριφορά και τη συναισθηματική έκβαση των παιδιών μετά από έξι ατομικές συνεδρίες
Οι ερευνητές παρατήρησαν ότι η θεραπεία με άμμο μπορεί να είναι κατάλληλη για παιδιά που δυσκολεύονται πολύ να εκφράσουν ή να μιλήσουν για το τραύμα όπως πολύ μικρά παιδιά. Η μελέτη που υποστηρίζει αυτό το εύρημα διεξήχθη σε ένα ορφανό τριών ετών που έπασχε από τον ιό [HIV]. Παρατηρήθηκε ότι η θεραπεία με άμμο βοήθησε το παιδί και παρείχε συναισθηματική υποστήριξη.
Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με SandPlay Therapy (Θεραπεία με την χρήση του αμμοδοχείου) – Θεωρητικές Προσεγγίσεις & Ψυχοθεραπευτική Πράξη μπορείτε να κάνετε κλικ εδώ: https://psychopedia.gr/neo-ekpaideytiko-seminario-sandplay-therapy-theoritikes-proseggiseis-amp-psychotherepeytiki-praxi/
Πηγή: https://www.guiltfreemind.com
