Τα περιστατικά παιδικής-εφηβικής παραβατικότητας στη χώρα μας αλλά και σε παγκόσμιο επίπεδο πλέον έχουν ξεφύγει πέρα από κάθε έλεγχο. Οι περιπτώσεις έχουν πραγματικά εκτοξευθεί ξεκινώντας από μικρές διαμάχες καταλήγοντας σε φαινόμενα ακραίου bullying και στο να θρηνούμε ακόμη και ανθρώπινες ζωές ακόμα και μέσα στην υποτιθέμενη ασφάλεια που προσφέρει το σχολικό περιβάλλον και η γειτονιά.

Αν δούμε καθημερινά τις ειδήσεις δεν είναι τυχαίο που κατακλύζoνται από περιπτώσεις μικροκλοπών και αφαίρεσης αντικειμένων, που συχνά συνοδεύονται και από πράξεις βίας, με μικρούς ή πιο σοβαρούς τραυματισμούς, δε λείπουν όχι μόνο από τα μεγάλα αστικά κέντρα μα πλέον και από την περιφέρεια, την ώρα που εκπαιδευτικοί και γονείς δείχνουν ανήμποροι να αντιδράσουν μπροστά στο φαινόμενο.

Ποιοι παράγοντες θα μπορούσαν να υπάρχουν που θα ανάγκαζαν ένα παιδί να γίνει παραβάτη και να διακινδυνεύσει το μέλλον του; Μπορούν να αποτραπούν τέτοιες πράξεις;

Ποια είναι η έννοια της νεανικής παραβατικότητας;

Οι ανήλικοι παραβάτες είναι εγκληματίες, αγόρια και κορίτσια, συνήθως κάτω των δεκαέξι ετών (The Children Act, 1974). Αν και ορισμένοι νόμοι ορίζουν τους ανήλικους παραβάτες ως έφηβους κάτω των 18 ετών, και οι δύο ηλικίες εκπληρώνουν την ίδια λειτουργία. Ανήλικος παραβατικός είναι ένας νεαρός που είναι αδιόρθωτος ή συνήθως ανυπάκουος (The Penal Code, 1860). Οι παραβατικές πράξεις μπορεί να περιλαμβάνουν τη φυγή από το σπίτι χωρίς την άδεια των γονέων, τη συνήθη φυγή εκτός ελέγχου των γονέων, το πέρασμα του χρόνου σε αδράνεια πέρα από τα όρια, τη χρήση χυδαία γλώσσα, την περιπλάνηση σε σιδηροδρόμους, δρόμους και αγορές, επίσκεψη σε κέντρα τυχερών παιχνιδιών, διάπραξη σεξουαλικών αδικημάτων , κλοπές καταστημάτων, κλοπές κ.λπ.

Αιτίες νεανικής παραβατικότητας

Το οικογενειακό περιβάλλον, τα social media και τα ΜΜΕ οι επιρροές από το ευρύτερο οικογενειακό περιβάλλον καθώς και το χάσμα γενεών όπου οι μεγάλοι στιγματίζουν τη νεανική συμπεριφορά ως απαράδεκτη και αντικοινωνική και οι νέοι επαναστατούν κι αμφισβητούν την αυθεντία της γενιάς των γονιών τους, είναι κάποιοι από τους παράγοντες που έχουν οδηγήσει στην εμφάνιση και την έξαρση του φαινομένου.

Το οικογενειακό περιβάλλον

H οικογένεια ως πλαίσιο, ο βαθμός γονικής επίβλεψης, πώς οι γονείς πειθαρχούν ένα παιδί, ιδιαίτερα σκληρή τιμωρία. γονεϊκή σύγκρουση ή χωρισμός· γονείς που είναι οι ίδιοι εγκληματίες ή έχουν αδέλφια εγκληματίες, η γονική κακοποίηση ή παραμέληση· και η φύση της σχέσης γονέα-παιδιού είναι όλες οικογενειακές μεταβλητές που μπορεί να έχουν αντίκτυπο στο έγκλημα.

Σε σύγκριση με τα παιδιά που ανατρέφονται από δύο φυσικούς γονείς, αυτά που ανατρέφονται από έναν μόνο γονέα είναι πιο πιθανό να αρχίσουν να συμπεριφέρονται άσχημα. Τα παιδιά μονογονέων είναι επίσης πιο πιθανό να βιώσουν φτώχεια, η οποία συνδέεται στενά με την εγκληματικότητα των ανηλίκων. Ωστόσο, όταν λαμβάνεται υπόψη ο βαθμός γονικής παρακολούθησης και η προσκόλληση που νιώθει ένα παιδί με τον γονέα ή τους γονείς του, τα παιδιά σε μονογονεϊκές οικογένειες δεν είναι πιο πιθανό να προσβάλλουν από άλλα. Η ανατροφή από έναν μόνο γονέα συνδέεται σημαντικά λιγότερο με την προσβολή από τη γονεϊκή σύγκρουση. Ένα παιδί είναι πολύ πιο επιρρεπές να συμπεριφέρεται ανάρμοστα εάν υπάρχει λιγότερη γονική επίβλεψη.

Το σχολείο

Ο ρόλος που παίζει το σχολείο είναι εξαιρετικής σημασίας ως προς την αντιμετώπιση του φαινομένου. Σχολείο και καθηγητές θα πρέπει να συζητάνε ανοιχτά για τις επιπτώσεις της παραβατικής συμπεριφοράς, για το πώς μπορεί κάποιος να οδηγηθεί σε τέτοιες ενέργειες και κυρίως να γίνονται παρεμβάσεις με βιωματικό και εκπαιδευτικό χαρακτήρα που θα προάγουν την ελευθερία, τον σεβασμό και την έννομη συνύπαρξη όπου στη συνέχεια από τον μικρόκοσμο του σχολείου θα μεταφερθεί στον μακρόκοσμο της κοινωνίας.

Η τεχνολογία (socialmedia και videogames)

Οι ατελείωτες ώρες που σπαταλάνε τα νέα παιδιά με την τεχνολογία και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης συσχετίζονται με την έξαρση του φαινομένου, χωρίς ωστόσο να «φταίνε» τα ίδια τα μέσα αλλά κυρίως οι αξίες που προβάλλονται μέσα από αυτά.

Τα σημερινά πρότυπα ζωής

Η εξύψωση και αποθέωση “ηρώων – πρότυπα” που ζουν μέσα στον πλούτο/πολυτέλεια και το εύκολο κέρδος, τη χρήση και τη διακίνηση ναρκωτικών ουσιών, δίχως κανονική εργασία, με εθισμό στη βία και το σεξ, με την λεγόμενη “μαγκιά” της παραβατικότητας και του εύκολου παράνομου χρήματος, είναι κάποια από τα προβαλλόμενα πρότυπα που επηρεάζουν τους νέους και τη μελλοντική συμπεριφορά τους. Επομένως μπορούμε να μιλήσουμε περισσότερο για μία κρίση αξιών που επηρεάζει αρνητικά τους νέους και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και η τεχνολογία είναι απλά οι τρόποι που αυτές οι «διαστρεβλωμένες» αξίες επηρεάζουν όχι μόνο τους ανηλίκους αλλά και εμάς τους ίδιους.

Επιρροή από συνομήλικους

Οι ομάδες συνομηλίκων επηρεάζουν σημαντικά την απόφαση ενός εγκληματία. Οι έφηβοι, για παράδειγμα, που συμμετέχουν σε αθλητικά ή κοινωνικά προγράμματα αλλά δεν πληρούν τα αναμενόμενα πρότυπα ακαδημαϊκής επιτυχίας συχνά χάνονται στον ανταγωνισμό. Θύματα της παγίδας μπορεί να πέσουν και παιδιά από την οικογένεια που δεν μπορούν να αντέξουν οικονομικά την αξιοπρεπή στέγαση και τις βασικές απαιτήσεις. Σύμφωνα με πολλούς ειδικούς, αυτοί οι νέοι μπορεί να ενταχθούν σε εγκληματικές συμμορίες σε σχέση με τους συνομηλίκους τους στο σχολείο, επειδή η συμμετοχή σε συμμορίες προσδίδει σεβασμό και υπόσταση διαφορετικά. Η εγκληματική συμπεριφορά και η αντικοινωνική συμπεριφορά στις συμμορίες ανταμείβονται με σεβασμό και πίστη στους δρόμους.

Επιρροή από τον περίγυρο 

Η κακή παρέα και οι περιστάσεις γύρω τους ενθαρρύνουν μερικές φορές τους νέους να δράσουν. Λόγω της νεαρής ηλικίας τους, τα παιδιά δεν μπορούν να κατανοήσουν τις μακροπρόθεσμες επιπτώσεις των πράξεων τους. Κινδυνεύουν να κολλήσουν στο περιβάλλον των περιοχών με υψηλή εγκληματικότητα. Μερικές φορές νέοι που συνδέονται με παραβατικούς επισκέπτονται οίκους ανοχής, κάνουν χρήση ναρκωτικών και εμπλέκονται σε άλλου είδους παράνομη συμπεριφορά.

Πρόληψη του φαινομένου

Δεδομένου ότι τα αίτια της νεανικής παραβατικότητας είναι ξεκάθαρα, πρέπει να γίνουν ορισμένες παρεμβάσεις για την πρόληψη τέτοιων πράξεων. Είναι οι εξής:

Εκπαίδευση

Πρότυπα προγράμματα έδωσαν σε οικογένειες και παιδιά πληροφορίες που τους ωφέλησαν. Ορισμένα προγράμματα διδάσκουν τους γονείς πώς να μεγαλώνουν υγιή παιδιά. Άλλοι εκπαιδεύουν τα παιδιά για τους κινδύνους των ναρκωτικών, των συμμοριών, του σεξ και των όπλων. άλλοι προσπαθούν να ενσταλάξουν στους νέους την εγγενή αξία που έχουν αυτοί και όλοι οι άλλοι άνθρωποι. Όλες αυτές οι πρωτοβουλίες διδάσκουν στους νέους ότι οι πράξεις τους έχουν αντίκτυπο, και αυτό είναι κρίσιμο σε μια εποχή που οι νέοι εκτίθενται συνεχώς σε σεξουαλικές και βίαιες εικόνες. Ο πρωταρχικός στόχος των εκπαιδευτικών πρωτοβουλιών είναι να προσφέρουν στους νέους ελπίδες και δυνατότητες.

Αναψυχή

Οι ψυχαγωγικές δραστηριότητες που καταλαμβάνουν μη εποπτευόμενες ώρες μετά το σχολείο είναι ένα από τα κύρια πλεονεκτήματά του.  Τα προγράμματα αναψυχής για νέους τους επιτρέπουν να αλληλεπιδρούν με ενήλικες και παιδιά της περιοχής. Τέτοιες υγιεινές φιλίες μπορεί να ωφελήσουν τα παιδιά στο μέλλον. Τα προγράμματα για τη νεολαία μπορούν να περιλαμβάνουν αθλητισμό, χορό, μουσική, αναρρίχηση βράχου, θέατρο, καράτε, μπόουλινγκ, τέχνη και άλλες δραστηριότητες ανάλογα με τις προσωπικότητες και τις δεξιότητες των διαφόρων παιδιών.

Πρόγραμμα εκπαίδευσης για την ένταξη γονέων-παιδιών

Χρειάζονται γονείς και παιδιά περίπου 12 εβδομάδες για να ολοκληρώσουν το «Εκπαιδευτικό Πρόγραμμα Ενσωμάτωσης Γονέων-Παιδιών». Είναι φτιαγμένο για να βοηθήσει γονείς παιδιών που έχουν σημαντικά προβλήματα συμπεριφοράς και είναι μεταξύ δύο και επτά ετών να μάθουν τεχνικές ανατροφής. Η πρωτοβουλία βάζει γονείς και παιδιά σε καταστάσεις όπου μπορούν να αλληλεπιδράσουν. Οι γονείς καθοδηγούνται από έναν θεραπευτή που τους καθοδηγεί για τους καλύτερους τρόπους αντίδρασης είτε στη θετική είτε στην αρνητική συμπεριφορά του παιδιού τους. Χάρη στο πρόγραμμα, η υπερκινητικότητα, η ελλειμματική προσοχή, η επιθετικότητα και η ανησυχητική συμπεριφορά των παιδιών έχουν όλα μειωθεί.

Για περισσότερα Επιστημονικά άρθρα Ψυχολογίας μπορείτε να κάνετε κλικ εδώ:https://psychopedia.gr/

Για να ενημερώνεστε για όλα τα Επιμορφωτικά Σεμινάρια που αφορούν την Ψυχοπαθολογία και την Παιδοψυχολογία μπορείτε να κάνετε κλικ εδώ:https://www.seminars-psychopedia.gr/

Πηγή: https://www.tutorialspoint.com