Η διασχιστική αμνησία ή ψυχογενής αμνησία αναφέρεται στην ανικανότητα του ατόμου να θυμηθεί σημαντικές προσωπικές πληροφορίες. Ο όρος ψυχογενής χρησιμοποιείται για δύο λόγους. Πρώτον, συχνά δεν εντοπίζονται ανατομικές βλάβες στον εγκέφαλο του ασθενούς ή ιατρικά προβλήματα και δεύτερον η αμνησία προκαλείται τις περισσότερες φορές ύστερα από κάποιο ψυχολογικό τραυματικό γεγονός. Αυτό μπορεί να είναι:
σεξουαλική κακοποίηση
βιασμός
σωματική κακοποίηση
βιώματα πολέμου
εμπειρία απαγωγής
παρουσία σε έντονες σκηνές βίας
περίπτωση αιμομιξίας
Έτσι, λοιπόν, το πιθανότερο συμπέρασμα που καταλήγουν οι ειδικοί είναι πως αυτό το είδος αμνησίας οφείλεται σε ψυχολογικούς παράγοντες, αν και οφείλουμε να σημειώσουμε πως πολλά για την φύση και τους μηχανισμούς της δεν έχουν ερευνηθεί πλήρως.
Η διασχιστική αμνησία, όπως αναφέραμε, αφορά κυρίως σε προσωπικές πληροφορίες, που συχνά σχετίζονται με κάποιο τραυματικό συμβάν, αλλά μπορεί να είναι κι εκτεταμένη. Σε αυτή την περίπτωση το άτομο ενδέχεται να αδυνατεί να θυμηθεί ακόμη και κοντινά του πρόσωπα ή πληροφορίες για τον ίδιο του τον εαυτό (π.χ. πού εργάζεται). Συνήθως, όμως, η ψυχογενής ή διασχιστική αμνησία είναι εστιασμένη και όχι ολική.
Ο εντοπισμός και η διάγνωσή της, τώρα, συναντούν δυσκολίες. Ο λόγος εδώ είναι πως ο ασθενής μπορεί να μην έχει επίγνωση της κατάστασής του. Ο συγκεκριμένος τύπος αμνησίας είναι συχνά επιλεκτικός -δηλαδή “χάνονται” μόνο συγκεκριμένες πληροφορίες- και συνεπώς το μνημονικό πρόβλημα μπορεί να μην είναι έκδηλο στο άτομο και τους γύρω του. Ταυτόχρονα, η νοητική και γλωσσική κατάσταση παραμένουν ανέπαφες. Ακόμη και σε περιπτώσεις ολικής διασχιστικής αμνησίας, το άτομο είναι ικανό να επικοινωνήσει, να θυμηθεί προηγούμενες δεξιότητες, να διαβάσει κλπ. Επίσης, συνήθως δεν εμφανίζεται δυσκολία δημιουργίας καινούριων αναμνήσεων.
Eνημερωθείτε για το ΝΕΟ Ασύγχρονο Σεμινάριο από το Κέντρο Δια Βίου Μάθησης Psychopedia με θέμα: “Τα χαρακτηριστικά της κατάθλιψης και τρόποι αντιμετώπισης”. Για περισσότερες πληροφορίες μπορείτε να κάνετε κλικ εδώ: https://psychopedia.gr/neo-asygchrono-seminario-ta-charaktiristika-tis-katathlipsis-ke-tropi-antimetopisis/
Κάποιες φορές, ακόμη, μαζί με την διασχιστική αμνησία μπορεί να παρουσιαστούν:
συμπτώματα άγχους -ακόμη κι αν το άτομο, λόγω απώλειας της τραυματικής εμπειρίας, δεν μπορεί να τα δικαιολογήσει-
ευερεθιστότητα
συμπτώματα κατάθλιψης (π.χ. μειωμένη διάθεση, δυσκολία στον ύπνο ή στην συγκέντρωση)
σύγχυση
μυθοπλασία (εδώ ο ασθενής πλάθει ψεύτικες αναμνήσεις, προκειμένου να “γεμίσει” τα κενά, αν κι αυτό δεν γίνεται με επιτηδευμένη πρόθεση)
Πάντως, η διασχιστική αμνησία είναι συνήθως αναστρέψιμη. Μερικές φορές η μνήμη επανέρχεται αυθόρμητα και μερικές άλλες ύστερα από ψυχοθεραπευτική παρέμβαση. Τις περισσότερες φορές, μάλιστα, η ανάκαμψη είναι πλήρης και υπάρχουν λίγες πιθανότητες επανεμφάνισης του προβλήματος.
Προσοχή, βέβαια, πρέπει να δοθεί στην διαφοροδιάγνωση. Έπειτα από έντονα τραυματικά γεγονότα, μπορεί να προκληθεί μια κατάσταση που ορίζεται από το DSM-IV ως διαταραχή μετατραυματικού στρες. Σκοπός του άρθρου δεν είναι να αναλύσει την συγκεκριμένη διαταραχή, πάντως εδώ εμφανίζονται και άλλα συμπτώματα (π.χ. σωματοποιημένο άγχος, θυμός, αυτοκτονικός ιδεασμός). Η διαταραχή μετατραυματικού στρες, παρόλο που έχει ως κοινό σημείο το τραυματικό γεγονός, δεν πρέπει να συγχέεται με την διασχιστική αμνησία.
Βιβλιογραφία:
Παπανικολάου, Α.Κ., Marshall, R.B., Blum, S., et al (2006). OI ΑΜΝΗΣΙΕΣ. ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΕΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΚΡΗΤΗΣ. ΗΡΑΚΛΕΙΟ, 2007.
Kring, A. M., Davison, G. C., Neale, J. M., & Johnson, S. L. (2007). ΨΥΧΟΠΑΘΟΛΟΓΙΑ. Αθήνα: Gutenberg, 2010.
Πηγή: https://www.maxmag.gr
