Της Δέσποινας Χατζηγρηγοριάδου, Ψυχολόγου Α.Π.Θ, ειδίκευση στη Σχολική Ψυχολογία

Η επιθετικότητα είναι μια έννοια που περιλαμβάνεται στις διαταραχές συμπεριφοράς ως όρος της ψυχοπαθολογίας. Μιλώντας για παιδιά, η επιθετική συμπεριφορά παρουσιάζεται σε διάφορα ηλικιακά στάδια. Σε ορισμένα στάδια, δείγματα επιθετικής συμπεριφοράς αποτελούν ενδείξεις φυσιολογικής ανάπτυξης, για παράδειγμα στην προσχολική ηλικία. Ωστόσο, η επιθετικότητα ως διαταραχή συμπεριφοράς χρειάζεται να πληροί διάφορα κριτήρια και οι αιτίες εμφάνισης της είναι πολλαπλές.

Εστιάζοντας στους γονείς και στο πως μπορούν να συμβάλλουν στην επιθετική συμπεριφορά των παιδιών, είναι σημαντικό να επισημανθεί ότι ο ρόλος των γονέων είναι καθοριστικός για τη διαμόρφωση των διαφόρων συμπεριφορών των παιδιών. Πιο συγκεκριμένα, η συμπεριφορά των γονέων απέναντι στα παιδιά και ο τρόπος με τον οποίο προσπαθούν να επιβάλλουν την πειθαρχία και τα όρια είναι πιθανό να ενισχύει την επιθετική συμπεριφορά των παιδιών. Για παράδειγμα, όταν δεν υπάρχει συνέπεια στον τρόπο με τον οποίο επιβάλλονται ή όταν χρησιμοποιούν σκληρές τιμωρίες, τότε τα παιδιά αντιδρούν. Επιπλέον, όταν οι γονείς προσπαθούν να θέσουν όρια και κανόνες στην οικογένεια αλλά αποτυγχάνουν, τότε τα παιδιά διαστρεβλώνουν την έννοια των ορίων συμπεριφοράς και δεν κατανοούν την ύπαρξή τους. Πέραν της αντιμετώπισης της ίδιας της επιθετικής συμπεριφοράς, χρειάζεται παράλληλα η επιβράβευση κάθε θετικής συμπεριφοράς του παιδιού.

Όταν οι γονείς συνηθίζουν να υπερτονίζουν τις αρνητικές συμπεριφορές του παιδιού και να αμελούν τις πιθανές θετικές συμπεριφορές, το παιδί δεν έχει λόγο να επαναλάβει μια σωστή συμπεριφορά. Γενικά, χαρακτηριστικά όπως ο αυταρχισμός, η επιβολή χωρίς επεξήγηση, η καταπίεση και οι απειλές αποδυναμώνουν τη σχέση γονέα παιδιού και ενισχύουν την επιθετικότητα του.
Οι γονείς είτε από την πίεση και τα προβλήματα της καθημερινότητας είτε από άγνοια και αμέλεια τείνουν να συμπεριφέρονται στα παιδιά με τρόπο που τα ωθεί στις επιθετικές αντιδράσεις. Τα παιδιά που τιμωρούνται σκληρά είναι πιθανό να λαμβάνουν το μήνυμα ότι η επιθετικότητα είναι απαραίτητη για την επίλυση διαφόρων προβλημάτων. Από την άλλη, όταν το παιδί συμπεριφέρεται επιθετικά και οι γονείς το ανέχονται, τότε θεωρεί ότι η επιθετική συμπεριφορά είναι επιτρεπτή και φέρνει άμεσα αποτελέσματα. Με αυτόν τον τρόπο το παιδί σταδιακά αποκτά μια γενικευμένη επιθετική συμπεριφορά σε όλα τα πλαίσια της κοινωνικής του ζωής.

Σύντομο Βιογραφικό της Δέσποινας Χατζηγρηγοριάδου

Η Δέσποινα Χατζηγρηγοριάδου σπούδασε Ψυχολογία στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης. Απέκτησε κλινική εμπειρία στο Κέντρο Ψυχικής Υγείας Κατερίνης, συμπεριλαμβανομένου του Ιατροπαιδαγωγικού τμήματος και στο Ψυχιατρικό τμήμα του Γενικού Νοσοκομείου Κατερίνης (Κλινική Οξέων Ψυχιατρικών Περιστατικών του πρώην Ψυχιατρικού Νοσοκομείου Πέτρας Ολύμπου). Διετέλεσε εκπαιδεύτρια στο Δημόσιο ΙΕΚ Κατερίνης και στο Επιμορφωτικό πρόγραμμα «ΣΧΟΛΕΣ ΓΟΝΕΩΝ» του Ε.Π. «Εκπαίδευση και Διά Βίου Μάθηση». Παρείχε ψυχολογικές και συμβουλευτικές υπηρεσίες στο ιδιωτικό εκπαιδευτήριο ΠΛΑΤΩΝ και στο ΤΕΕ Ειδικής Αγωγής Κατερίνης. ” Κατέχει μεταπτυχιακό τίτλο σπουδών «Συναισθηματικές Δυναμικές στην Εκπαίδευση» του Ιταλικού Πανεπιστημίου TOR VERGATA.”