Στη σύγχρονη οικονομία της προσοχής μας, αυτοί που καταφέρνουν να κερδίσουν το ενδιαφέρον μας, συγκεκριμένα σε χρόνο και εστίαση δεν είναι άλλοι από τους λεγόμενους  influencers. Κάθε φορά που σταματάμε να κάνουμε σκρολάρουμε στο κινητό μας για να κοιτάξουμε το περιεχόμενο κάποιου άλλου, τον βοηθάμε να αυξήσει τη φήμη και τη δύναμή του.

Οι influencers μέσω των οπαδών τους επηρεάζουν τα πάντα, από τις συμπεριφορές αγορών, τις εγκρίσεις προϊόντων ή το φαγητό που επιλέγουμε για δείπνο — ή ίσως την απόφασή μας να γίνουμε vegan. Η οικονομία επιρροής μπορεί να βρίσκεται πίσω από το τραγούδι που ξαφνικά ξέρουμε όλες τις λέξεις ή το τελευταίο gadget που αγοράσαμε αυτόν τον μήνα ή ακόμα μπορεί να είναι ο λόγος που κλείσαμε τις διακοπές μας το καλοκαίρι σε κάποιο νησί.

Αλλά για πολλούς νέους, υπάρχει ένας άλλος τίτλος που απονέμεται σιωπηλά στους influencers: αυτός ο τίτλος είναι η λέξη “πρότυπο”.

Μεγαλώνοντας παράλληλα με τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, η σημερινή γενιά συρρέει σε παράγοντες επιρροής ως φιγούρες ψευδο-mentorship, οικονομικής καθοδήγησης και έμπνευσης. Αφού βίωσε μοναδικά ασταθείς παιδικές ηλικίες που χαρακτηρίζονται από πολιτική πόλωση, μια παγκόσμια πανδημία και μια “επιδημία” μοναξιάς, ίσως δεν είναι περίεργο που οι έφηβοι βρίσκουν διαφυγή και ενδιαφέρον στην πρόσβαση στους αγαπημένους τους παράγοντες επιρροής.

Κατά τη διάρκεια του lockdown για τον COVID-19, η δημοτικότητα των influencers εκτινάχθηκε. Πολλοί έφηβοι ήταν υποχρεωμένοι να αναζητήσουν εκπαίδευση, ψυχαγωγία και κοινωνική και συναισθηματική υποστήριξη μέσω μιας οθόνης. Υπήρχαν ορισμένα θετικά αποτελέσματα από αυτό: συνδεδεμένοι με αναβλητικότητα, οι έφηβοι μπορούσαν να καλλιεργήσουν μια ισχυρή, ανθεκτική κοινότητα μέσω των τηλεφώνων τους που μόνο τα άτομα της ηλικιακής τους ομάδας κατανοούσαν. Ανεξάρτητα από το χάος του εξωτερικού κόσμου, οι έφηβοι θα μπορούσαν να στραφούν σε μια ψηφιακή οικογένεια. Και το έκαναν.

Αντικατοπτρίζοντας την επιφανειακή κοινωνική δυναμική που παρατηρείται συχνά στο σχολείο, οι έφηβοι καλλιέργησαν γρήγορα την «άλλη τεχνητή νοημοσύνη», την τεχνητή οικειότητα, μια φράση που επινοήθηκε από την ψυχοθεραπεύτρια Esther Perel. Προσδιόρισαν τα πιο «δημοφιλή» πρόσωπα στην ψηφιακή τους κοινότητα με βάση το επίπεδο αφοσίωσης που έλαβαν οι αναρτήσεις τους. Αυτοί οι influencers πρόσφεραν στο κοινό τους άνεση, καθοδήγηση και ένα είδος διαφυγής.

Ενώ οι έφηβοι είναι γενικότερα θαυμαστές δημοσίων προσώπων για δεκαετίες, όπως μπορεί να επιβεβαιώσει όποιος είχε κάποτε αφίσα ενός μουσικού συγκροτήματος στο δωμάτιο του, αυτά τα δημόσια πρόσωπα γενικά έκαναν αισθητή την επιρροή τους στα μηνιαία περιοδικά και όχι στα καθημερινά βίντεο. Οι έφηβοι σήμερα ανυπομονούν να δουν το βίντεο ενός influencer καθώς θα πίνουν έναν καφέ με έναν έμπιστο φίλο.

Μιμούμενοι συμπεριφορές που βλέπουν στο Διαδίκτυο, οι έφηβοι μπορεί να καταλήξουν να προσπαθούν να ευθυγραμμιστούν με τα ιδανικά και τον τρόπο ζωής που ενσαρκώνουν οι επιρροές που έχουν μετατραπεί σε πρότυπα ρόλων. Tο έντονο ενδιαφέρον στις μικρολεπτομέρειες της ζωής των επιρροών επιτρέπει στους εφήβους, αφενός, ένα μέσο διαφυγής από την αγγαρεία της εφηβείας και, αφετέρου, κινδυνεύουν να εστιάσουν πλήρως σε αυτούς και τις συμπεριφορές που προβάλλουν χάνοντας με αυτό τον τρόπο την προσοχή και το ενδιαφέρον στην δική τους ζωή.

Ωστόσο, οι έφηβοι με επιρροές τους influencers προσδοκούν  συναισθηματική υποστήριξη και σύνδεση συνήθως όμως αυτά τα άτομα που έχουν “πρότυπα” στερούνται οποιασδήποτε εκπαίδευση σε θέματα ψυχικής υγείας. Μερικοί μάλιστα παλεύουν κρυφά με τις δικές τους ανησυχίες για την ψυχική τους υγεία. Οι influencers, για παράδειγμα, συχνά αποτυγχάνουν να διακρίνουν μεταξύ των συνηθισμένων δυσάρεστων συναισθημάτων και των κλινικά σημαντικών διαταραχών όταν κάνουν streaming ή δημοσιεύουν στο κοινό τους. Σε ένα τυπικό βίντεο “ετοιμαστείτε μαζί μου”, για παράδειγμα, ένας influencer μπορεί να αναφέρει τυχαία ότι έχει “κατάθλιψη” ή “έχει ψυχαναγκασμούς” επειδή τελείωσε το αγαπημένο του προϊόν μακιγιάζ. Αυτού του είδους ο διάλογος μπορεί να υποτιμήσει τις εμπειρίες εκείνων που ζουν πραγματικά με αυτές τις διαταραχές. Αποτελεί επίσης κίνδυνο για τους πολλούς έφηβους που παρακολουθούν αυτά τα βίντεο, οι οποίοι, αναζητώντας τη σύνδεση, κάνουν λάθος διάγνωση με τις ίδιες διαταραχές.

Αυτό δεν σημαίνει ότι τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης δεν μπορούν να προσφέρουν πρότυπα. Άλλωστε, ιστορικά πρόσωπα υπηρέτησαν ως μέντορες για αμέτρητες γενιές. Ωστόσο, είναι σημαντικό για τους νέους να κατανοήσουν ότι μπορούν να θαυμάσουν βαθιά κάποιον, αναγνωρίζοντας ταυτόχρονα τις διαφορές μεταξύ της ζωής του και της δικής τους και ότι οι διαφορές μεταξύ της ζωής του ατόμου και της προσεκτικά επιμελημένης ζωής κάποιου influencer δεν αποτελεί μειονέκτημα για τους ίδιους που θα πρέπει οπωσδήποτε να κάνουν τα πάντα για να υιοθετήσουν ότι τους προβάλλεται.

Για περισσότερα Επιστημονικά άρθρα Ψυχολογίας μπορείτε να κάνετε κλικ εδώ:https://psychopedia.gr/

Για να ενημερώνεστε για όλα τα Επιμορφωτικά Σεμινάρια που αφορούν την Ψυχοπαθολογία και την Παιδοψυχολογία μπορείτε να κάνετε κλικ εδώ:https://www.seminars-psychopedia.gr/

Πηγή: https://www.psychologytoday.com