Της Ιωάννας Μπάτζου, Ψυχολόγου Α.Π.Θ. – Νηπιαγωγού Πανεπιστημίου Ιωαννίνων
Στην βιβλιογραφία μπορούμε να βρούμε πολλούς ορισμούς για την επιθετικότητα. Ο A.Buss την ορίζει ως μια συμπεριφορά που προξενεί βλάβη σ’έναν άλλο οργανισμό, ενώ ο J.Dollard θεωρεί ότι επιθετικότητα είναι κάθε συμπεριφορά, της οποίας τελικός σκοπός είναι ο τραυματισμός του προσώπου εναντίον του οποίου αυτή κατευθύνεται.
Στα παιδιά η επιθετική συμπεριφορά μπορεί να πάρει την μορφή πειραγμάτων, ψευτοπαλληκαρισμών, χρησιμοποίηση κακών λέξεων, θεατρική μονοπώληση της προσοχής των άλλων και εχθρότητας σε ομάδες.
Για την ερμηνεία της επιθετικότητας έχουν χρησιμοποιηθεί δύο μοντέλα : το βιολογικό, αυτό της ενδογενούς επιθετικότητας και το πολιτιστικό αυτό της εξωγενούς – περιβαλλοντικής επιθετικότητας. Στο πρώτο πρότυπο εντάσσονται η Ψυχαναλυτική θεωρία (S.Freud), η Nεοενστικτική – ηθολογική θεωρία (Κ.Lorenz) και η Βιολογική θεωρία της επιθετικότητας.Στο δεύτερο πρότυπο εντάσσονται η Θεωρία της Ματαίωσης (John Dollard et. al) και η Θεωρία της Κοινωνικής Μάθησης (A. Bandura, R.Walters, L.Berkowitz).
Δείτε το Νέο Εκπαιδευτικό Πρόγραμμα από το Κέντρο Δια Βίου Μάθησης Psychopedia με θέμα: Αυτισμός-Εκπαίδευση στην Πρώιμη Παρέμβαση & Θεραπευτική αντιμετώπιση, Έναρξη: 21/1/2018. Πατήστε στην παρακάτω εικόνα για να ενημερωθείτε:
Οι κοινωνικοί παράγοντες που επηρεάζουν την επιθετικότητα των παιδιών είναι η οικογένεια, το σχολείο, η ομάδα συνομηλίκων και η τηλεόραση. Η οικογένεια με τους γονείς και τα άλλα μέλη να αποτελούν πρότυπα συμπεριφοράς και κοινωνικοποίησης των παιδιών λειτουργεί ως η μικροκοινωνία που ενσταλάζει αξίες και ιδανικά στο παιδί και το ωθεί στην σωστή και αποδεκτή ή μη αποδεκτή κοινωνική συμπεριφορά. Το σχολείο σαν μια δεύτερη μικροκοινωνία παίζει παρόμοιο ρόλο στην κοινωνικοποίηση του παιδιού και μπορεί να ενισχύσει ή να παρεμποδίσει την εμφάνιση επιθετικής συμπεριφοράς. Η ομάδα των συνομηλίκων, μέσω της διαδικασίας της ταύτισης και της μίμησης προτύπου μπορεί με τη σειρά της να εντείνει την επιθετικότητα του παιδιού ή να την ελαχιστοποιήσει. Και τέλος, η τηλεόραση με αντιμαχόμενους τους υποστηρικτές της θεωρίας της κάθαρσης και αυτών της θεωρίας της κοινωνικής μάθησης, παίζει και αυτή τον δικό της ρόλο στην εμφάνιση της επιθετικότητας στο παιδί.
Τι μπορείτε να κάνετε, όταν το παιδί σας παρουσιάζει επιθετική συμπεριφορά;
- Παρακολουθήστε τον τρόπο που αλληλεπιδρά με τους συνομηλίκους κατά την διάρκεια του παιχνιδιού (προσέχετε μην τραυματιστεί ή μην τραυματίσει κάποιο παιδί ).
- Λειτουργήστε ως θετικό πρότυπο. Αποφύγετε τις συγκρούσεις και τις εντάσεις μπροστά στο παιδί.
- Εξηγήστε του, γιατί η επιθετική συμπεριφορά (πχ. χτυπήματα, δαγκώματα) δεν είναι αποδεκτή.
Πηγές :
Νέστορος, Ι.Ν. (1997). Η επιθετικότητα στην οικογένεια, στο σχολείο και την κοινωνία. Εκδόσεις Ελληνικά Γράμματα.
Παπαγεωργίου, Σ. Γ. (2003). Παιδική επιθετικότητα. Ψυχοπαιδαγωγική Θεώρηση. Εκδόσεις Θεσσαλονίκη 2003.
Wyckoff, J. & Unell, C.B.(2004). Πειθαρχία χωρίς ξύλο και φωνές. Οδηγός επιβίωσης με παιδιά προσχολικής ηλικίας. Εκδόσεις maxi guide.
Σύντομο βιογραφικό Iωάννας Μπάτζου
H Ιωάννα Μπάτζου είναι Ψυχολόγος και Νηπιαγωγός, φοιτήτρια του Μεταπτυχιακού προγράμματος της Ιατρικής Σχολής του Α.Π.Θ. «Αναπτυξιακή Ψυχοπαθολογία της Βρεφικής και Νηπιακής Ηλικίας». Αποφοίτησε το 2005 από το τμήμα Ψυχολογίας του Α.Π.Θ. και κατά την διάρκεια των σπουδών της εργάστηκε εθελοντικά στο ίδρυμα «Άγιος Δημήτριος» της Θεσσαλονίκης, ενώ ολοκλήρωσε την πρακτική της άσκηση στο κέντρο απεξάρτησης εφήβων του ΚΕΘΕΑ «Ανάδυση». Το 2010 αποφοίτησε από το Παιδαγωγικό Τμήμα Νηπιαγωγών της Σχολής Επιστημών Αγωγής του Πανεπιστήμιου Ιωαννίνων. Το 2011 συμμετείχε ως νηπιαγωγός με υποτροφία στο πρόγραμμα Leonardo da Vinci που οργανώθηκε από το Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων. Εργάστηκε ως ψυχολόγος στον Παιδικό Σταθμό δήμου Πυλαίας-Χορτιάτη και ως παιδαγωγός στο Κ.Ε.Κ. Eurotraining. Από τον Δεκέμβριο του 2015 φοιτά στο μεταπτυχιακό πρόγραμμα της Ιατρικής Σχολής του Α.Π.Θ «Αναπτυξιακή Ψυχοπαθολογία της Βρεφικής και Νηπιακής Ηλικίας». Έχει παρακολουθήσει ημερίδες και συνέδρια σε ποικίλα θέματα ψυχολογίας. Εργάζεται στη Μέριμνα του παιδιού στο πρόγραμμα «Ζεστή Αγκαλιά» συμμετέχει σε εθελοντική δράση του Α.Π.Θ. για τους πρόσφυγες.
