Του Τάσου Δαφνομήλη-Συνθετική Συμβουλευτική
Η λέξη ηδονή είναι παράγωγη από το ρήμα ήδομαι, το οποίο με τη σειρά του είναι ταυτόσημο με μια σειρά ρημάτων (χαίρομαι, ευχαριστιέμαι, απολαμβάνω) που εκφράζουν τη θετική όψη της ζωής.
Ο Επίκουρος, ο αρχαίος Έλληνας φιλόσοφος υποστήριζε ότι ο σκοπός της ζωής είναι η ηδονή και όταν λέμε ηδονή εννοούμε να μην πονάει το σώμα και να μην ταράσσεται η ψυχή.
Η παραπάνω φράση είναι η γέφυρα για να στρέψουμε τον μεγεθυντικό φακό στην ηδονή και τον πόνο.
Ηδονές στη ζωή υπάρχουν πολλές, όπως το φαγητό, η ψυχαγωγία, το ποτό, ο έρωτας, τα επιτεύγματα, η επιτυχία στην επαγγελματική σταδιοδρομία, η συζήτηση με φίλους και μη, η επαφή με τη φύση, τα υλικά αγαθά, η εξουσία, το χρήμα και διάφορα άλλα. Όλα τα παραπάνω δεν είναι τίποτε άλλο από ανάγκες ή επιθυμίες. Η ανάγκη και η επιθυμία δεν είναι το ίδιο, η δε ανάγκη σχετίζεται περισσότερο με την επιβίωση ενώ η επιθυμία αποπνέει περισσότερο την ελευθερία. Ας δώσουμε ένα παράδειγμα για καλύτερη κατανόηση.
« Έχει διαφορετικό κραδασμό το να πιστεύει κάποιος/α ότι έχει ανάγκη να δει τον/την τάδε από το να θέλει να δει τον τάδε.»
Στην πρώτη ιδέα εμπεριέχεται συνήθως ο φόβος, η ταραχή και η ματαίωση (αν η ανάγκη γίνει έντονη μετουσιώνεται σε εξάρτηση) αν δεν τον δει ενώ στην επιθυμία κυριαρχεί περισσότερο το «θέλω» αλλά και να μην πραγματοποιηθεί δεν με ενοχλεί και τόσο.
Σε αυτό το σημείο χρειάζεται να κάνουμε μία διάκριση, στις φυσικές ανάγκες όπως: φαγητό, ύπνος, φιλία, στέγαση, εργασία, ρουχισμός και στις μη φυσικές ανάγκες όπως: χρήμα, εξουσία, ποτό, έρωτας, διάφορα υλικά αγαθά (αμάξι, μοτοσυκλέτα, έπιπλα, πλούσιο σπίτι κτλπ)
Από το παραπάνω παράδειγμα μπορούμε να συμπεράνουμε ότι η μη ικανοποίηση μίας μη φυσικής ανάγκης πολλές φορές μας αποφέρει πόνο. Αυτό γίνεται επειδή εξιδανικεύεται η ανάγκη και δημιουργείται μία ψευδαίσθηση ότι αν δεν ικανοποιηθεί «εγώ» θα πάθω κάτι. Είναι πολύ σημαντικό και απαραίτητο θα έλεγα να αρχίσουμε να καλλιεργούμε την ιδέα ότι μπορούμε να είμαστε πλήρεις και με αυτά που έχουμε. Ένας ουσιαστικός παράγοντας για την επίτευξη αυτής της ιδέας είναι τα όρια.
Τα όρια δεν είναι τίποτε άλλο παρά ένας προσωπικός συναγερμός για το μέχρι ποιο σημείο έχει τη δυνατότητα ο καθένας από εμάς να απολαύσει την κάθε στιγμή που βιώνει. Τα όρια έχουν άμεση σχέση με την επίγνωση και την αυτογνωσία, δηλαδή κατά πόσο και σε ποιο βαθμό έχουμε επιτρέψει να γνωρίσουμε τον εαυτό μας. Τα καθαρά και σταθερά όρια αποφέρουν ασφάλεια, διαύγεια, ελευθερία και αυτοεκτίμηση. Κάθε φορά που υπερβαίνουμε τα όρια μας ρισκάρουμε να γευτούμε και κάτι ανεπιθύμητο. Ας δώσουμε ένα παράδειγμα.
« Ας φανταστούμε ότι βρισκόμαστε μπροστά σε ένα πλούσιο τραπέζι με υπέροχα φαγητά, γλυκά, ποτά. Μερικά από τις παραπάνω ηδονές τις γνωρίζουμε γευστικά άλλες πάλι όχι. Το τραπέζι είναι δωρεάν».
Κάποιος μπορεί να φάει μέχρι να αισθανθεί πλήρης, ότι πήρε την ενέργεια που χρειαζόταν, κάποιος άλλος μπορεί να καταναλώσει παραπάνω από αυτό που πραγματικά χρειάζεται και να αισθανθεί φουσκωμένος ή δυσφορία ή κάτι, κάποιος άλλος μπορεί να αρχίσει από τις γνωστές γεύσεις και ύστερα να δοκιμάσει με σεβασμό και κάποια άλλη, κάποιος άλλος μπορεί να αρχίσει από τις άγνωστες γεύσεις, και κάποιος άλλος μπορεί να φάει και από τα δύο και να βάλει και στην τσέπη του.
Η κάθε επιλογή θα αποφέρει και την αντίστοιχη διάθεση η οποία κατά βάθος έχει οργανωθεί από την οριοθέτηση της ανάγκης. Όταν γνωρίζουμε κάτι νοιώθουμε ασφάλεια, όταν κάτι δεν το γνωρίζουμε θεωρώ ότι χρειάζεται να πειραματιστούμε με αυτό μέχρι να είμαστε σε θέση να επιλέξουμε συνειδητά αν είναι ωφέλιμο για εμάς ή όχι. Πειραματίζομαι σημαίνει ότι βάζω τον εαυτό μου σε μία διαδικασία συνάντησης με κάτι που δεν γνωρίζω και επιθυμώ να το γνωρίσω, αυτό που κάνω είναι ότι αφήνω για λίγο την ασφάλεια μου και τείνω προς το άγνωστο, κάνω μία διερεύνηση. Αυτή η διαδικασία αν ολοκληρωθεί αποφέρει μία αλλαγή και η αλλαγή καλό είναι να έχει ένα ρυθμό που να εμπεριέχει τόσο τη φόρτιση όσο και την αποφόρτιση. Αλλάζω σημαίνει ότι επαναπροσδιορίζω τον εαυτό μου, αφήνω κάτι και έρχομαι σε επαφή με κάτι άλλο.
Συνοψίζοντας θα εστιάσω στην απόλαυση, την καθημερινή απόλαυση που μπορεί να αισθανθεί ο καθένας από εμάς όταν συνειδητοποιεί αυτό που κάνει την κάθε στιγμή. Η ζωή σύμφωνα με τον Επίκουρο είναι απόλαυση και απόλαυση σημαίνει ότι αποφεύγω τον πόνο και λαμβάνω μόνο ότι με ωφελεί και με ικανοποιεί.
Όπως έλεγε και ο γνωστός σε όλους μας Σωκράτης η ευτυχία είναι η ηδονή που δε σε κάνει μετά να μετανιώνεις.
Σύντομο Βιογραφικό Τάσου Δαφνομήλη
Η ανάγκη μου να κατανοήσω την ανθρώπινη φύση σε συνδυασμό με την εμπειρία μου ως συμβουλευόμενος με ώθησε να σπουδάσω Συνθετική Συμβουλευτική όπως και να συνεχίσω τις σπουδές μου στη Συνθετική Ψυχοθεραπεία.Ωστόσο, καθώς η ψυχολογία είναι μια συνεχώς εξελισσόμενη επιστήμη, φροντίζω διαρκώς για την επαγγελματική μου μετεκπαίδευση, παρακολουθώ τις σύγχρονες εξελίξεις και αναπτύσσω τους τρόπους αυτούς.
Έχω συνεργαστεί με το δήμο Παλλήνης ως συντονιστής ομάδας ηλικιωμένων,είμαι εθελοντής ως Σύμβουλος Ψυχικής Υγείας στο δίκτυο “ΣΥΝΥΠΑΡΞΗ” καθώς επίσης είμαι και τακτικό μέλος στην ελληνική εταιρεία ανθρωπιστικής συνθετικής θεραπευτικής συμβουλευτικής και ψυχοθεραπείας.
Βλαχάκη 62 Ψυχικό, 6985089194, http://psyxologia.net/
