Της Δέσποινας Χατζηγρηγοριάδου, Ψυχολόγου Α.Π.Θ, ειδίκευση στη Σχολική Ψυχολογία

Κατά τη διάρκεια της ανάπτυξης της προσωπικότητας ενός παιδιού συντελούνται διάφορες ψυχικές και νοητικές διεργασίες οι οποίες καθορίζουν τη συμπεριφορά του. Ένα παιδί για να αναπτυχθεί ψυχικά, εκτός από τις γονιδιακές επιρροές, χρειάζεται ορισμένα πρότυπα με βάση τα οποία θα χτίσει τα θεμέλια της προσωπικότητας του. Το ρόλο αυτό αναλαμβάνουν οι γονείς οι οποίοι αποτελούν τα πρώτα αντικείμενα μίμησης συμπεριφοράς. Ωστόσο, τα παιδιά έχουν ανάγκη από καθοδήγηση, σαφή όρια συμπεριφοράς και πειθαρχία. Όσο κι αν θεωρείται αντιφατικό, ένα παιδί που γνωρίζει τα όρια μέσα στα οποία είναι καλό να δραστηριοποιείται και να συμπεριφέρεται νιώθει ασφαλές και τονώνεται η αυτοπεποίθησή του. Κανένα παιδί δεν ευχαριστιέται με το να το μαλώνουν συνεχώς και να του κάνουν παρατηρήσεις, παρόλα αυτά παρουσιάζει μη επιτρεπτές συμπεριφορές γιατί αγνοεί τα όρια τα οποία είτε υπάρχουν αλλά δε γίνονται σαφή και σταθερά είτε δεν υπάρχουν καθόλου.

Οι ακραίες εκδηλώσεις συμπεριφοράς και η ανυπακοή είναι φαινόμενα τα οποία παρατηρούνται σε παιδιά που δεν είναι σε θέση να γνωρίζουν αν υπάρχουν όρια και κανόνες που τηρούνται μέσα στην οικογένεια. Λαμβάνουν έτσι την πρωτοβουλία να λειτουργούν ανεξέλεγκτα και να δρουν με βάση τους επιδιωκόμενους στόχους τους (π.χ., απόκτηση ενός παιχνιδιού, παράταση ωραρίου εξόδου, άρνηση για το σχολείο κ.τ.λ.). Με αυτόν τον τρόπο οι συγκρούσεις μέσα στην οικογένεια είναι αναπόφευκτες, από τη μία οι γονείς προσπαθούν να οριοθετήσουν επιτόπου και στιγμιαία το παιδί και από την άλλη το ίδιο το παιδί προσπαθεί να κατανοήσει αν υπάρχουν τελικά τα όρια, ποια είναι αυτά, κάθε πότε ισχύουν και για πόσο χρονικό διάστημα τίθενται σε εφαρμογή.

Ενημερωθείτε για το ΝΕΟ Εκπαιδευτικό Σεμινάριο από το Κέντρο Δια Βίου Μάθησης Psychopedia με θέμα: “Διαχείριση Επιθετικής Συμπεριφοράς παιδιών και εφήβων-Πρόληψη και Σύγχρονες Παρεμβάσεις”. Σάββατο 9 Ιουνίου 2018 – Ώρα: 12.00-15.00. Για περισσότερες πληροφορίες μπορείτε να κάνετε κλικ εδώ: https://psychopedia.gr/962018-diachirisi-epithetikis-syberiforas-pedion-ke-efivon-prolipsi-ke-sygchrones-paremvasis-ekpedeftiko-seminario/

Συχνά, λοιπόν, τα παιδιά διαφόρων ηλικιών (κυρίως μέσης παιδικής ηλικίας και εφηβείας) υψώνουν τον τόνο της φωνής τους και τσακώνονται με τους γονείς τους, επιχειρώντας να διεκδικήσουν τα όρια τους. Με άλλα λόγια, θέτουν σε δοκιμασία τους γονείς προκειμένου να γίνουν σαφείς οι επιτρεπτές και μη επιτρεπτές συμπεριφορές. Μια ανάλογη συμπεριφορά παρατηρείται και στα βρέφη τα οποία με το χειριστικό κλάμα ή τις άναρθρες φωνές δοκιμάζουν αν το πρόσωπο φροντίδας θα ικανοποιήσει άμεσα τις ανάγκες τους. Εάν το πρόσωπο φροντίδας ικανοποιήσει άμεσα την ανάγκη του βρέφους, αυτομάτως το βρέφος έχει κωδικοποιήσει τα όρια του (π.χ., κλαίω κι αμέσως κάποιος με παίρνει αγκαλιά).

Επομένως, οι τσακωμοί και οι συγκρούσεις μέσα στην οικογένεια είναι αναπόφευκτα φαινόμενα αλλά και απαραίτητα για το παιδί που διαμορφώνει την προσωπικότητά του, αποκτά λόγο και κριτική σκέψη. Τα φαινόμενα αυτά χρειάζεται να λαμβάνονται ως ευκαιρίες διαπαιδαγώγησης και ουσιαστικής επικοινωνίας με το παιδί και όχι ως μέθοδοι επιβολής της γονεϊκής δύναμης και της τιμωρίας.

Σύντομο Βιογραφικό της Δέσποινας Χατζηγρηγοριάδου

Η Δέσποινα Χατζηγρηγοριάδου σπούδασε Ψυχολογία στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης. Απέκτησε κλινική εμπειρία στο Κέντρο Ψυχικής Υγείας Κατερίνης, συμπεριλαμβανομένου του Ιατροπαιδαγωγικού τμήματος και στο Ψυχιατρικό τμήμα του Γενικού Νοσοκομείου Κατερίνης (Κλινική Οξέων Ψυχιατρικών Περιστατικών του πρώην Ψυχιατρικού Νοσοκομείου Πέτρας Ολύμπου). Διετέλεσε εκπαιδεύτρια στο Δημόσιο ΙΕΚ Κατερίνης και στο Επιμορφωτικό πρόγραμμα «ΣΧΟΛΕΣ ΓΟΝΕΩΝ» του Ε.Π. «Εκπαίδευση και Διά Βίου Μάθηση». Παρείχε ψυχολογικές και συμβουλευτικές υπηρεσίες στο ιδιωτικό εκπαιδευτήριο ΠΛΑΤΩΝ και στο ΤΕΕ Ειδικής Αγωγής Κατερίνης. ” Κατέχει μεταπτυχιακό τίτλο σπουδών «Συναισθηματικές Δυναμικές στην Εκπαίδευση» του Ιταλικού Πανεπιστημίου TOR VERGATA.”