Της Μαρίας Μυτάκη Ντάλιου Ψυχολόγου, Πανεπιστήμιο University of East London
Η Κρίση πανικού (ΚΠ) είναι μία απρόσμενη κατάσταση έντονου άγχους-πανικού που εξελίσσεται ραγδαία μέσα σε λίγα λεπτά χωρίς το αίτιο που την προκάλεσε να είναι πασιφανές. Ένα μεγάλο ποσοστό παγκοσμίως πάσχει από επαναλαμβανόμενες κρίσεις πανικού με τις γυναίκες να υπερέχουν αισθητά σε αριθμό.
Μερικά από τα βασικά συμπτώματα που έχουν καταγραφεί είναι:
- Δύσπνοια / αίσθημα ασφυξίας
- Πόνος στο στήθος /θώρακα/ στομάχι
- Ξηροστομία
- Εμετός/ διάρροια / επείγουσα ούρηση
- Φόβος θανάτου
- Εφίδρωση
- Τρέμουλο
- Ζάλη
- Ταχυκαρδία / αύξηση της αρτηριακής πίεσης
- Ρίγη ή αίσθημα ζέστης
- Παραισθησία χεριών/ ποδιών (π.χ. μυρμήγκιασμα)
- Αποπροσωποίηση ή αποπραγματοποίηση
Το άτομο για να θεωρηθεί ότι υφίσταται μία ΚΠ πρέπει να εμφανίσει τουλάχιστον 4 από τα παραπάνω συμπτώματα.
Όταν οι ΚΠ γίνονται κατ’ εξακολούθηση σε ένα μικρό χρονικό διάστημα (τουλάχιστον 3 κρίσεις πανικού σε μία χρονική περίοδο τριών εβδομάδων) και συνοδεύονται από αίσθημα φόβου τότε το πρόσωπο πάσχει από διαταραχή πανικού (ΔΠ). Τα άτομα που υποφέρουν από ΔΠ αντιμετωπίζουν σοβαρά θέματα λειτουργικότητας, αδυνατούν να ζήσουν μια φυσιολογική ζωή, παρουσιάζουν μειωμένη εργασιακή απόδοση και αυξημένο ποσοστό αυτοκτονικότητας ιδιαίτερα όταν υπάρχει συννοσυρότητα με αγοροφοβία ή κοινωνική φοβία.
Με βάση το DSM-5 η αγοραφοβία είναι μία αγχώδης διαταραχή που χαρακτηρίζεται από ισχυρά συμπτώματα φόβου και άγχους όσον αφορά την παρουσία του ατόμου σε δημόσιους χώρους. Αναλυτικότερα ένα άτομο για να διαγνωστεί με την διαταραχή της αγοραφοβίας είναι απαραίτητο να βιώνει φόβο ή άγχος σε τουλάχιστον δύο από τις ακόλουθες καταστάσεις:
- Χρήση μέσων μαζικής μεταφοράς.
- Παρουσία του ατόμου σε κλειστούς χώρους ή ανοιχτούς χώρους.
- Παρουσία του ατόμου σε ουρές ή πλήθος.
- Έξοδος από το σπίτι δίχως την παρουσία άλλου προσώπου.
Τα πρόσωπα που πάσχουν από αγοραφοβία τείνουν να αποφεύγουν να βρεθούν στις προαναφερόμενες καταστάσεις διότι πιστεύουν ότι ή απόδραση ή η λήψη βοήθειας είναι σχεδόν αδύνατη.
Αν και παλιότερα οι δύο διαταραχές ορίζονταν ως μία κοινή διαταραχή, πλέον είναι ευρέως αναγνωρισμένο ότι μιλάμε για δύο ξεχωριστές οντότητες, δύο ανεξάρτητες διαταραχές με μεγάλα ποσοστά συννοσυρότητας μεταξύ τους. Μερικοί ασθενείς με ΔΠ προσπαθώντας να μειώσουν ή να εξαλείψουν τις κρίσεις, απομονώνουν τους εαυτούς τους και μειώνουν τις εξόδους τους.
Διότι εσφαλμένα θεωρούν ότι υπαίτιος για την κρίση ήταν η τοποθεσία στην οποία βρίσκονταν (πχ. Εάν το πρόσωπο έπαθε κρίση πανικού μέσα στο σινεμά ή σε ένα εμπορικό κέντρο, μελλοντικά προσπαθεί να αποφύγει αυτές τις τοποθεσίες θεωρώντας ότι εάν βρεθεί εκεί μπορεί να ξανά προκληθεί κάποια κρίση), με τον τρόπο αυτόν τα άτομα με ΔΠ τείνουν να αναπτύσσουν και αγοραφοβία. Ενώ τα άτομα που πάσχουν από αγοραφοβία από τον έντονο φόβο και τον πανικό που νοιώθουν όταν βρίσκονται στις προαναφερόμενες καταστάσεις είναι πολύ πιθανόν να παρουσιάσουν κρίσεις ή διαταραχή πανικού.
Για περισσότερα άρθρα Ψυχολογίας μπορείτε να κάνετε κλικ εδώ:https://psychopedia.gr/
Βιογραφικό Mαρίας Μυτάκη Ντάλιου
Η Μαρία Μυτάκη Ντάλιου Προπτυχιακός Ψυχολόγος του Πανεπιστημίου University of East London, Bacheloe of Science with Upper Division Honours in Psychology. Eθελοντική Εργασία στον μη Κερδοσκοπικό Οργανισμό Θαλλώ / Βελτίωση της Κοινωνικής και Πνευματικής κατάστασης των Υπερηλίκων. Συμμετοχή σε Διεπιστημονικά Συνέδρια και Κύκλους Σεμιναρίων.
Πηγές:
Βιβλιογραφικές Αναφορές
Asmundson, G. J. G., Taylor, S. & A. J. Smits, J. (2014). Panicdisorder and goraphobia: anoverview and commentary on DSM-5 changes. Depression and Anxiety, 31(6), 480–486. Doi:10.1002/da.22277
Füeßl, H. S. (2015). Panikattacke. MMW – FortschritteDerMedizin, 157(3), 49–49. Doi:10.1007/s15006-015-2701-6
Greene, A. L.&Eaton, N. R. (2016). Panicdisorder and agoraphobia: A directcomparison of theirmultivariatecomorbiditypatterns. Journal of AffectiveDisorders, 190, 75–83. Doi:10.1016/j.jad.2015.09.060
Pompoli, A., Furukawa, T. A., Imai, H., Tajika, A., Efthimiou, O. &Salanti, G. (2016). Psychologicaltherapies for panicdisorderwithorwithoutagoraphobia in adults: a networkmeta-analysis. CochraneDatabase of SystematicReviews. Doi:10.1002/14651858.cd011004.pub2
