Της Λήδας Παλάκα, Ψυχολόγου-Ειδίκευση στη Γνωσιακή Συμπεριφοριστική Ψυχοθεραπεία ενηλίκων και στην Κλινική Ψυχολογία, Msc.
Σύμφωνα με αρκετά ερευνητικά δεδομένα, η κατάθλιψη στις γυναίκες έχει υψηλότερη επικράτηση στην κοινότητα και εμφανίζεται έως και τρεις φορές πιο συχνά σε σύγκριση με τους άνδρες. Η επικράτηση ενός μείζονος καταθλιπτικού επεισοδίου σε δείγμα κοινότητας ποικίλει από 6%-17%. Σύμφωνα με επιδημιολογικές έρευνες, περίπου μία στις οκτώ γυναίκες θα αναπτύξουν κατάθλιψη κάποια στιγμή κατά τη διάρκεια της ζωής τους και η επικράτηση είναι 21,3% έναντι των αντρών στο 12,7%.
Η κατάθλιψη είναι μία σοβαρή κατάσταση που μπορεί να έχει αντίκτυπο σε κάθε τομέα της ζωής της γυναίκας. Μπορεί να επηρεάσει την κοινωνική ζωή, τις σχέσεις, την καριέρα, την αυτοεκτίμηση και τους στόχους στη ζωή της. Όμως, τα αισιόδοξα νέα είναι ότι η κατάθλιψη είναι αντιμετωπίσιμη και όσο πιο πολύ καταλάβεις τις ιδιαίτερες επιπλοκές και την επίδραση που έχει η κατάθλιψη στη ζωή σου, τόσο πιο ‘’εξοπλισμένη’’ θα είσαι για να την αντιμετωπίσεις.
Σημάδια και συμπτώματα της κατάθλιψης στις γυναίκες
Τα συμπτώματα της κατάθλιψης στις γυναίκες είναι τα ίδια με αυτά της μείζονος κατάθλιψης που υπάρχουν στα διαγνωστικά κριτήρια του DSM 5:
- Καταθλιπτική διάθεση
- Απώλεια ενδιαφέροντος ή ευχαρίστησης σε δραστηριότητες που πριν σε ευχαριστούσαν
- Συναισθήματα ενοχής, αβοηθητότητας και αναξιότητας
- Διαταραχές στον ύπνο
- Αλλαγές στην όρεξη (απώλεια ή αύξηση της όρεξης)
- Δυσκολία συγκέντρωσης, αναποφασιστικότητα
- Έλλειψη ενέργειας και κούρασης
- Αυτοκτονικός ιδεασμός ή επαναλαμβανόμενες σκέψεις θανάτου
Διαφορές μεταξύ αντρικής και γυναικείας κατάθλιψης
Παρά το γεγονός ότι τα σημάδια και τα συμπτώματα της κατάθλιψης είναι τα ίδια στους άντρες και στις γυναίκες, οι γυναίκες τείνουν να παρουσιάζουν συγκεκριμένα συμπτώματα πιο συχνά από τους άντρες. Για παράδειγμα, η εποχιακή συναισθηματική διαταραχή – η κατάθλιψη τους χειμερινούς μήνες εξαιτίας χαμηλότερων επιπέδων ηλιοφάνειας- είναι πιο συχνή στις γυναίκες. Επίσης, οι γυναίκες είναι πιο πιθανό να βιώσουν τα συμπτώματα μίας μη τυπικής κατάθλιψης. Στη μη τυπική κατάθλιψη, παρουσιάζονται τα αντίθετα συμπτώματα από αυτά της τυπικής, δηλαδή υπερβολικές ώρες ύπνου, μεγαλύτερη κατανάλωση φαγητού (ειδικά υδατάνθρακες) και αύξηση βάρους, και όχι μείωση των ωρών ύπνου, απώλεια όρεξης και βάρους. Τα συναισθήματα της ενοχής που συνδέονται με την κατάθλιψη είναι επικρατέστερα και πιο έντονα στις γυναίκες. Επιπλέον οι γυναίκες έχουν υψηλότερα ποσοστά προβλημάτων θυρεοειδή. Εφόσον ο υποθυρεοειδισμός μπορεί να προκαλέσει κατάθλιψη, αυτό το ιατρικό πρόβλημα θα πρέπει πάντα να αποκλείεται από τον γιατρό στις γυναίκες που παρουσιάζουν καταθλιπτική συμπτωματολογία.
Γιατί οι γυναίκες εμφανίζουν πιο συχνά κατάθλιψη;
Πολλοί παράγοντες παίζουν ρόλο, όπως βιολογικοί, ψυχολογικοί και κοινωνικοί.
- Πρώτον, υπάρχουν βιολογικές και ορμονικές αιτίες της κατάθλιψης στις γυναίκες, όπως τα προεμμυνορησιακά προβλήματα, εγκυμοσύνη και υπογονιμότητα, επιλόχεια κατάθλιψη, κλιμακτήριος και εμμηνόπαυση, προβλήματα υγείας (χρόνιες ασθένειες, παχυσαρκία).
- Δεύτερον, ψυχοκοινωνικά αίτια της κατάθλιψης τα οποία σχετίζονται με τον ρόλο της σύγχρονης γυναίκας σε αλληλεπίδραση με παράγοντες ευαλωτότητας, όπως οικογενειακό ψυχιατρικό ιστορικό, τραυματικά γεγονότα κατά την παιδική ηλικία, θυματοποίηση, κακοποίηση, απόρριψη, κοινωνική απομόνωση, προσωπικότητα του ατόμου.
- Στρες λόγω της δουλειάς, των υποχρεώσεων της οικογένειας και του νοικοκυριού.
- Προβλήματα σχέσεων, όπως συζυγικά προβλήματα, ή γενικότερες δυσκολίες στην προσέγγιση, στην επικοινωνία, στην επίλυση συγκρούσεων.
- Κακή εικόνα σώματος-οι γυναίκες έχουν περισσότερα προβλήματα με την εικόνα σώματος και διατροφικές διαταραχές.
- Επικέντρωση και αναμάσημα των αρνητικών συναισθημάτων: Οι γυναίκες είναι πιο πιθανό να μηρυκάζουν όταν βρίσκονται σε κατάθλιψη. Αυτό περιλαμβάνει κλάμα για την εκτόνωση της συναισθηματικής έντασης, προσπάθεια να βρουν τα αίτια της κατάθλιψης και επικοινωνία με τους φίλους σχετικά με την κατάθλιψη. Ωστόσο, ο μηρυκασμός έχει βρεθεί ότι διατηρεί και χειροτερεύει την κατάθλιψη.
Eνημερωθείτε για το ΝΕΟ Aσύγχρονο Σεμινάριο από το Κέντρο Δια Βίου Μάθησης Psychopedia με θέμα: “Τα χαρακτηριστικά της κατάθλιψης και τρόποι αντιμετώπισης”. Απευθύνεται: Σε όσους ενδιαφέρονται να μάθουν για τις υποκατηγορίες της Κατάθλιψης καθώς και για τις σύγχρονες θεραπευτικές παρεμβάσεις. Για περισσότερες πληροφορίες μπορείτε να κάνετε κλικ εδώ: https://psychopedia.gr/neo-asygchrono-seminario-ta-charaktiristika-tis-katathlipsis-ke-tropi-antimetopisis/
Αντιμετώπιση της κατάθλιψης στις γυναίκες
Κατά κύριο λόγο, οι γυναίκες που πάσχουν από κατάθλιψη λαμβάνουν τις ίδιες μορφές θεραπείας που ισχύουν γενικά, αλλά χρειάζεται να ληφθούν υπόψη οι ιδιαιτερότητες και οι εξατομικευμένοι παράγοντες. Οι βασικές θεραπευτικές προσεγγίσεις είναι η ψυχοθεραπεία και η φαρμακευτική θεραπεία με αντικαταθλιπτικά.
Αρχικά, μπορείς να κάνεις μια μεγάλη βελτίωση στην κατάθλιψή σου με απλές αλλαγές και θετικές επιλογές στον τρόπο ζωής: καθημερινή άσκηση, αποφυγή της παρόρμησης για απομόνωση, υγιεινό φαγητό αντί για πολυφαγία και πρόχειρο φαγητό, και να βρίσκεις χρόνο για ξεκούραση, ευχάριστες δραστηριότητες και χαλάρωση.
Σε κάθε περίπτωση, είναι σημαντικό να απευθυνθείς για ψυχολογική υποστήριξη από επαγγελματία ψυχικής υγείας, ψυχολόγο ή ψυχίατρο. Συνήθως η κατάθλιψη υποτροπιάζει αν το άτομο δεν λάβει θεραπεία. Η ψυχοθεραπεία μπορεί να σε βοηθήσει να αντιμετωπίσεις τα συμπτώματα και τις δυσκολίες που αντιμετωπίζεις στη ζωή σου.
Βιβλιογραφία
American Psychiatric Association (2013). Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders, DSM – 5
Noble, R.E. (2005). Depression in women. Metabolism Clinical and Experimental 54, 49–52
Keyes, S.L.M., Goodman, S.H. (2006). Women and Depression: A Handbook for the Social, Behavioral, and Biomedical Sciences. Cambridge University Press
Σύντομο Βιογραφικό Λήδας Παλάκα
H Λήδα Παλάκα είναι Ψυχολόγος, πτυχιούχος του Τμήματος Ψυχολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών με άδεια ασκήσεως επαγγέλματος (Αριθμός Άδειας Ασκήσεως Επαγγέλματος Ψυχολόγου: 1180/2009-Νομαρχία Αθηνών) με ειδίκευση στην Κλινική Ψυχολογία από το τριετές Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών του Πανεπιστημίου Αθηνών. Έχει μετεκπαιδευτεί στη Γνωσιακή Συμπεριφοριστική Ψυχοθεραπεία στο τετραετές πρόγραμμα του Ινστιτούτου Έρευνας και Θεραπείας της Συμπεριφοράς (ΙΕΘΣ). Η θεραπευτική της προσέγγιση είναι η Γνωσιακή Συμπεριφοριστική Ψυχοθεραπεία σε ενήλικες και εφήβους τόσο ατομικά όσο και ομαδικά σε ένα ευρύ φάσμα προβλημάτων και ψυχολογικών δυσκολιών. Επίσης, πραγματοποιεί ψυχολογική αξιολόγηση σε ενήλικες, παιδιά και εφήβους. Έχει συμμετάσχει σε πληθώρα εκπαιδευτικών σεμιναρίων και σε συνέδρια. Από το 2014 διατηρεί ιδιωτικό γραφείο στο Παγκράτι, όπου προσφέρει ψυχοθεραπεία και ψυχολογική υποστήριξη σε ενήλικες. Επίσης, υπάρχει η δυνατότητα πραγματοποίησης συνεδριών μέσω skype. Είναι μέλος του Συλλόγου Ελλήνων Ψυχολόγων (ΣΕΨ) και του Συλλόγου Κλινικών Ψυχολόγων Ελλάδας (ΣΚΨΕ).
Για να δείτε το επαγγελματικού προφίλ της Λήδας Παλάκα μπορείτε να κάνετε κλικ εδώ: https://psychopedia.gr/user/palaka/
