Της Ευρυδίκης Νεραντζή, Ψυχολόγου, Msc Συνθετική Θεραπευτική Συμβουλευτική

Η σχέση του λόγου με τη μάθηση και γενικά τη μετέπειτα σχολική του απόδοση γίνεται σήμερα ολοένα και πιο κατανοητή. Αρκετές έρευνες δείχνουν ότι παιδιά που ξεκινούν το σχολείο με προβλήματα στον προφορικό λόγο, σύντομα παρουσιάζουν δυσκολία και στην κατάκτηση του γραπτού λόγου, δηλαδή τη γραφή και την ανάγνωση.

Ο όρος Ειδική  Γλωσσική Διαταραχή, ή Εξελικτική Δυσφασία αφορά  μία  εξελικτική  διαταραχή  που  επηρεάζει  σημαντικά την  ανάπτυξη  του  προφορικού  λόγου  στα παιδιά και εμφανίζεται ήδη  από τα πρώτα στάδια κατάκτησης της γλώσσας με την μορφή καθυστέρησης ή και απόκλισης στη γλωσσική εξέλιξη.

Τα παιδιά που διαγνώστηκαν με ΕΓΔ. παρουσιάζουν καθυστερημένη γλωσσική έναρξη δηλαδή ο ρυθμός γλωσσικής ανάπτυξης είναι πιο αργός,  σε σύγκριση με τα τυπικά αναπτυσσόμενα παιδιά της ίδιας ηλικίας. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα τα παιδιά αυτά, να  καταλήγουν με μεγάλη πιθανότητα, να παρουσιάζουν σημαντική γλωσσική υστέρηση σε όλη την  παιδική ηλικία και περιορισμένες γλωσσικές ικανότητες κατά την ενηλικίωση.

Ειδικότερα μπορούμε να αναφέρουμε ότι ένα παιδί με ΕΓΔ μπορεί:

• Να μην κατανοεί τις μεταφορές, αλλά να εκλαμβάνει τις εκράσεις στην κυριολεκτική τους σημασία. πχ. στην έκφραση « σου βγάζω το καπέλο» , να ψάχνει να βρει αν φοράμε καπέλο…
• γίνεται λανθασμένη χρήση καταλήξεων π.χ. «τρώω δυο μπισκότο».
• να μπερδεύει διάφορους ήχους π.χ. /θ/ -/φ/ με αποτέλεσμα αντί για τη λέξη /θήκη/ να ακούσει τη λέξη /φύκι/.
• να παράγει λανθασμένα κάποιες λέξεις π.χ /θάκα/ αντί για /σάκα/, /γιάσος/ αντί για /δάσος/.
• να χρησιμοποιεί λανθασμένα λέξεις με παρόμοια σημασία π.χ. «το κοντό σπίτι» αντί για «το μικρό σπίτι».
• να μην κατανοεί μια πρόταση όπου μια από τις λέξεις που εμπεριέχεται σε αυτήν, να φέρει περισσότερες από μια σημασία π.χ. «Η Νίκη μένει στην Αθήνα», όπου ενδεχομένως το παιδί να αντιλαμβάνεται τη λέξη «Νίκη» ως «νίκη σε αγώνα – κερδίζω», με αποτέλεσμα να μην κατανοεί το περιεχόμενο της πρότασης

Σε ότι αφορά την μαθησιακή τους πορεία τα παιδιά  με ΕΓΔ κατά την προσχολική ηλικία

παρουσιάζουν μία γενική καθυστέρηση, καθώς μέχρι τα 2 τους δεν μιλούν καθόλου, ενώ στα 3 τους μιλάνε αλλά χωρίς να γίνονται κατανοητά από τους άλλους.

Δείτε το Νέο Εκπαιδευτικό Σεμινάριο του Psychopedia.gr με θέμα: Μαθησιακές Δυσκολίες – Συνεκπαίδευση Μαθητών και Διαχείριση τάξης. Πατήστε στην παρακάτω εικόνα για να ενημερωθείτε:

11/11/2017 NEO Σεμινάριο: Μαθησιακές Δυσκολίες – Συνεκπαίδευση Μαθητών και Διαχείριση τάξης

Στην σχολική ηλικία τα παιδιά με ΕΓΔ έχουν αναπτύξει λεξιλόγιο, αλλά υπάρχει μεγάλη διαφορά με τους συνομηλίκους τους, γεγονός που γίνεται ιδιαίτερα καθώς παρουσιάζουν  σημαντικά προβλήματα στην ανάγνωση και στην γραφή. Όσο αφορά την γραμματική και το συντακτικό, δεν μπορούν να σχηματίσουν ρήματα στους κατάλληλους χρόνους, δυσκολεύονται στην κλήση επιθέτων, ενώ δεν αντιλαμβάνονται την αριθμητική. Επιπλέον, τα παιδιά με ΕΓΔ δεν μπορούν να μάθουν δεύτερη ξένη γλώσσα η οποία έχει ενσωματωθεί πλέον από τις πρώτες τάξεις του δημοτικού.

Σύμφωνα  με έρευνες υπάρχει αλληλοεπικάλυψη  μεταξύ  των  δύο  διαταραχών  (Ειδική  Γλωσσική  Διαταραχή  και  Δυσλεξία)  της  τάξης  50%  περίπου.

Στο Γυμνάσιο  (2 / βάθμια εκπαίδευση) οι δυσκολίες εντοπίζονται στις σύνθετες ακαδημαϊκές ικανότητες, όπως στην ικανότητα  περιληπτικοποίησης, στην διαχείριση αφηρημένων εννοιών- πληροφοριών, αλλά και στους τομείς της  κοινωνικότητας και επικοινωνίας.

Από τα παραπάνω γίνεται κατανοητό ότι οι γλωσσικές διαταραχές επηρεάζουν σημαντικά και την ψυχοσυναισθηματική ανάπτυξη των παιδιών.

Τα παιδιά με Ε.Γ.Δ. αναπτύσσουν συναισθήματα υποβάθμισης και χαμηλής αυτοπεποίθησης αφού δεν μπορούν να αποδώσουν στα μαθήματά τους.  Πολλές φορές μάλιστα,  βιώνουν το αίσθημα της ματαίωσης ή  απόρριψης  από τους γονείς, τους φίλους και πολλές φορές αμφισβήτηση από τους ίδιους τους εκπαιδευτικούς. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα τα παιδιά αυτά να είναι μοναχικά ή να παρουσιάζουν προκλητική-παρεκκλίνουσα  συμπεριφορά ή μπορεί ακόμα και να βιώνουν άγχος ή κατάθλιψη.

Η έγκαιρη ανίχνευση των δυσκολιών και η αποτελεσματική λογοθεραπευτική και γενικότερα διεπιστημονική παρέμβαση βασίζεται  τόσο  στην ανάγκη να αντιμετωπιστούν  προβλήματα στην έκφραση και στην κατανόηση, όσο και στην ανάγκη ψυχολογικής υποστήριξης του παιδιού και της οικογένειας, ώστε να καταρτιστεί ένα πλήρες και αποτελεσματικό θεραπευτικό πρόγραμμα, ανάλογα με τις εκάστοτε ανάγκες του παιδιού και να φτάσουμε στο επιθυμητό αποτέλεσμα.

Σύντομο Βιογραφικό Ευριδίκης Νεραντζή

Γεννήθηκα στο Αγρίνιο και μεγάλωσα στην πόλη της Πρέβεζας. Σπούδασα στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης στο τμήμα Ψυχολογίας και το 2002 έλαβα την μεταπτυχιακή μου κατάρτιση ως εκπαιδεύτρια Συνθετικής Θεραπευτικής Συμβουλευτικής από το Councelling & Psychotherapy CentralAwarding Body.

Το 2016 ολοκλήρωσα τις μεταπτυχιακές μου σπουδές στο τμήμα μεταπτυχιακών Σπουδών «Διοίκησης Μονάδων Υγείας» του Ελληνικού Ανοικτού Πανεπιστημίου Πατρών. Παράλληλα μετεκπαιδεύτηκα από το Κέντρο Επαγγελματικής Κατάρτισης του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας για ένα έτος στην «Ειδική Αγωγή και Ψυχολογία» στον τομέα της Αξιολόγησης – Διάγνωσης –θεραπευτικής Αποκατάστασης ειδικών μαθησιακών δυσκολιών.

Έχω παρακολουθήσει μεταξύ άλλων πιστοποιημένα σεμινάρια όπως «Ψυχανάλυσης Παίδων», από το Κέντρο Αναλυτικής Ψυχολογίας, «Ψυχολογικών Αξιολογήσεων» από το Ανοικτό Ψυχοθεραπευτικό Κέντρο Αθηνών, «Δημόσιας Υγείας» από το Παν/μιο Ιωαννίνων, «Θετικής Φροντίδας στην άνοια από την Ευρωπαϊκή Εταιρεία Alzheimer, και «Πολυπολιτισμικής Συμβουλευτικής», από το Εθνικό Κέντρο Επαγγελματικού Προσανατολισμού, Εκπαίδευσης Ενηλίκων,  καθώς και πλήθος ημερίδων και συνεδρίων.
Έχω συνεργαστεί σε εθελοντική βάση με το ίδρυμα ψυχοκοινωνικής αποκατάστασης «Αγαπώ τα Παιδιά» με έδρα την Αθήνα, αλλά και με τα εκπαιδευτήρια  μέσης εκπαίδευσης «Φιλομάθεια» ως επιστημονική σύμβουλος -υπεύθυνη των Σχολών Γονέων. Από το 2003 έως και σήμερα εργάστηκα συστηματικά ως ψυχολόγος πρώτα στην Κοινωνική Υπηρεσία του Δήμου Ζηρού νομού Πρέβεζας, και από  το 2015 και μετά υπηρετώ ως Ψυχολόγος – Ειδικό Εκπαιδευτικό Προσωπικό Πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης. Από τον Μάιο του 2017 είμαι εισηγήτρια σεμιναρίων ειδικής Αγωγής στο πρόγραμμα επιμόρφωσης ειδικής αγωγής του Πανεπιστημίου Αιγαίου και ταυτόχρονα συνεργάζομαι με τον διαδικτυακό φορέα www. psychopedia.gr σε επίπεδο  διεξαγωγής σεμιναρίων και αρθρογραφίας.

Διεύθυνση E-mail  :  vicky1ner@yahoo.gr, Αριθμός τηλεφώνου  : 6972689286