Ο όρος «γυναικοκτονία» αναφέρεται σε ένα συγκεκριμένο είδος ανθρωποκτονίας κατά το οποίο ένας άνδρας δολοφονεί μια γυναίκα, ένα κορίτσι ή ένα κορίτσι επειδή είναι γυναίκα. Σε αντίθεση με άλλους τύπους δολοφονιών, οι γυναικοκτονίες συνήθως συμβαίνουν στο σπίτι ως συνέπεια της βίας με βάση το φύλο. Επίσης, κατηγοριοποιούνται στα εγκλήματα μίσους, καθώς συμβαίνουν σε ένα πλαίσιο στο οποίο το θηλυκό έχει στιγματιστεί εδώ και χρόνια.

Η λέξη “γυναικοκτονία” αμφισβητείται. Υπάρχουν συγγραφείς που υποστηρίζουν ότι περιλαμβάνει οποιονδήποτε φόνο του οποίου το θύμα είναι γυναίκα, ανεξάρτητα από το φύλο του ατόμου που το διαπράττει ή ποια είναι τα κίνητρά του.

Η γυναικοκτονία είναι η πιο ακραία εκδήλωση κακοποίησης και βίας από άνδρες προς γυναίκες. Εμφανίζεται ως συνέπεια κάθε είδους έμφυλης βίας, όπως σωματικές επιθέσεις, βιασμός, αναγκαστική μητρότητα ή ακρωτηριασμός των γεννητικών οργάνων.

Δολοφονικά κίνητρα

Το κίνητρο του εγκλήματος είναι μια από τις κύριες ιδιαιτερότητες της γυναικοκτονίας σε σχέση με άλλα είδη ανθρωποκτονίας. Σύμφωνα με την Νταϊάνα Ράσελ, η οποία πιστώνεται με τη διάδοση της λέξης “γυναικοκτονία”, μερικά από τα κύρια κίνητρα για αυτούς τους φόνους είναι ο θυμός, το μίσος, η ζήλια και η επιδίωξη της ευχαρίστησης.

Άλλες μεταβλητές που θεωρούνται σχετικές είναι ο μισογυνισμός, η αίσθηση της ανωτερότητας του φύλου και η αντίληψη της γυναίκας ως κατοχής. Αυτές οι μεταβλητές μεταδίδονται πολιτισμικά και ευνοούν τη βία από τους άνδρες κατά των γυναικών.

Από την άλλη, οι δολοφονίες γυναικών στη σφαίρα του ζευγαριού συνδέονται επίσης στατιστικά με την κατανάλωση αλκοόλ ή άλλων ναρκωτικών από τον δολοφόνο, αν και αυτές οι ενέργειες δεν μπορούν να αποδοθούν αποκλειστικά σε ένα καθαρά βιοχημικό φαινόμενο.

Τύποι γυναικοκτονίας

Η Νταϊάνα Ράσελ και άλλοι συγγραφείς έχουν προτείνει διαφορετικούς τύπους γυναικοκτονίας που διαφέρουν κυρίως στη σχέση μεταξύ του θύματος και του δολοφόνου και στα κίνητρα του εγκλήματος.

1. Οικογενειακή – “οικεία” γυναικοκτονία

Ενώ οι οικογενειακές γυναικοκτονίες διαπράττονται από άνδρες εντός της στενής ή της ευρύτερης οικογένειάς σας, η έννοια της «οικείας γυναικοκτονίας» χρησιμοποιείται συχνά για να μιλήσει για τη δολοφονία του συντρόφου ή του πρώην συντρόφου, ανεξάρτητα από τη νομική σχέση μεταξύ των δύο ατόμων.

Η οικεία γυναικοκτονία σχετίζεται με την κατανάλωση αλκοόλ και άλλων ουσιών και ευθύνεται για το 35% όλων των δολοφονιών γυναικών (όχι μόνο εκείνων που διαπράττονται από άνδρες), γεγονός που την καθιστά τη συχνότερη από όλους τους τύπους γυναικοκτονιών.

Η δολοφονία τιμής είναι ένα ειδικό είδος γυναικοκτονίας που διαπράττεται κατά των γυναικών που λέγεται ότι ατίμασαν την οικογένεια. Κοινοί λόγοι για «ντροπή» περιλαμβάνουν το να είσαι θύμα βιασμού και να κατηγορηθείς για μοιχεία.

2. Ομοφυλόφιλη γυναικοκτονία

Δεν είναι δύσκολο να βρει κανείς ιστορικές περιόδους κατά τις οποίες η δολοφονία γυναικών ως τιμωρία επειδή ήταν ομοφυλόφιλη ήταν νόμιμη.

Ένα έγκλημα παρόμοιο και συχνά συνδέεται με λεσβιοκτόνο είναι διορθωτική παραβίαση, συνίσταται στη σεξουαλική κακοποίηση μιας ομοφυλόφιλης γυναίκας με σκοπό να την κάνει να συμπεριφέρεται σαν να ήταν ετεροφυλόφιλη ή απλώς ως τιμωρία. Είναι ένας τρόπος προσπάθειας επιβολής μιας υποτιθέμενης «φυσικής τάξης» μέσω της βίας και της εξουσίας.

Σήμερα η ομοφυλοφιλία, τόσο στις γυναίκες όσο και στους άνδρες, εξακολουθεί να καταδικάζεται από τις περισσότερες θρησκείες και είναι παράνομη σε χώρες όπως το Ιράν, η Λιβύη, η Ινδία, το Πακιστάν, το Μαρόκο και η Νιγηρία. Αυτές οι συνθήκες ευνοούν τη βία κατά των ομοφυλόφιλων, αφού τη νομιμοποιούν από τους θεσμούς.

3. Φυλετική γυναικοκτονία

Στις φυλετικές γυναικοκτονίες, ο παράγοντας φύλο προστίθεται σε έναν εθνικό παράγοντα: σε αυτές τις περιπτώσεις ο δολοφόνος σκοτώνει το θύμα τόσο επειδή είναι γυναίκα όσο και επειδή έχει πολιτισμικά και σωματικά χαρακτηριστικά διαφορετικά από τα δικά του. Είναι ένα μείγμα στοιχείων που γεννούν μίσος με έναν εντελώς παράλογο τρόπο, αν και πολιτιστικά προκαλούνται από την ιστορική δυναμική των διακρίσεων.

Σε αυτό το είδος δολοφονίας, ο ρατσισμός δεν επηρεάζει μόνο τη διάπραξη του εγκλήματος, αλλά και ότι το γεγονός ότι το θύμα ανήκει σε μια λιγότερο κοινωνικά αξιόλογη εθνική ομάδα μπορεί να παρεμβαίνει στην επίλυση της υπόθεσης, στη νομική διαδικασία και στην εικόνα ότι δίνουν τα μέσα ενημέρωσης του νεκρού.

4. Κατά συρροή γυναικοκτονία

Αυτό το είδος γυναικοκτονίας συμβαίνει συνήθως όταν ένας άνδρας σκοτώνει γυναίκες επανειλημμένα για σεξουαλική απόλαυση σαδιστική. Γενικά, αυτοί οι φόνοι προκαλούνται από τραύμα ή ασφυξία.

Θύματα κατά συρροή γυναικοκτονιών, όπως και άλλες μη οικεία γυναικοκτονίες, είναι πιο συχνά γυναίκες που εργάζονται ως σερβιτόρες ή ιερόδουλες.

Η κατά συρροή γυναικοκτονία αποδίδεται μερικές φορές στην πορνογραφία, ειδικά σε αυτή που περιλαμβάνει τη βία. Από την άποψη του φύλου, αυτό μπορεί να οφείλεται στην εξομάλυνση της βίας που εμφανίζεται σε αυτά τα κομμάτια μυθοπλασίας. Ωστόσο, αυτή η σχέση δεν έχει αποδειχθεί μέχρι στιγμής. Είναι πιθανό ότι η χρήση αυτών των υλικών δεν αποτελεί παράγοντα προδιάθεσης για τα εγκλήματα, αλλά αποτελεί μέρος της διαδικασίας προετοιμασίας μέσω της πράξης φαντασίωσης βιασμών και δολοφονιών.

Ενημερωθείτε για το ΝΕΟ Πιστοποιημένο Εκπαιδευτικό Πρόγραμμα από το Κέντρο Εκπαίδευσης και Ψυχοθεραπείας Psychopedia με θέμα:  Εγκληματολογική/ Δικαστική Ψυχολογία (Criminology & Forensic Psychology).

Έναρξη: Σάββατο 4 Νοεμβρίου (Διάρκεια 5 μήνες).

Πιστοποιημένο πρόγραμμα κατά το πρότυπο QTL της ACTA – Τεχνοβλαστός Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης.

Για περισσότερες πληροφορίες μπορείτε να κάνετε κλικ εδώ:https://psychopedia.gr/pistopoiimeno-ekpaideytiko-programma-egklimatologiki-dikastiki-psychologia-criminology-amp-forensic-psychology/

Ψυχολογικές εξηγήσεις της έμφυλης βίας

Αν και η βία με βάση το φύλο και η γυναικοκτονία θα μπορούσαν να εξηγηθούν από διαφορετικούς θεωρητικούς προσανατολισμούς με πολύ διαφορετικούς τρόπους, θα επικεντρωθούμε σε δύο παραδείγματα: την συμβολική αλληλεπίδραση και την εξελικτική ψυχολογία.

Συμβολική αλληλεπίδραση και πατριαρχία

Η συμβολική αλληλεπίδραση είναι ένα θεωρητικό ρεύμα κοινωνιολογίας, κοινωνικής ψυχολογίας και ανθρωπολογίας που προτείνει στους ανθρώπους να κατασκευάζουμε από κοινού σύμβολα που δίνουν νόημα στην πραγματικότητα στις διάφορες πτυχές της, καθοδηγώντας τη συμπεριφορά μας σε σχέση με αυτές.

Από αυτόν τον προσανατολισμό, η γυναικοκτονία θα μπορούσε να εξηγηθεί ως συνέπεια των διαφορών στους ρόλους που δίνονται σε κάθε φύλο από πολλές κοινωνίες: γίνεται κατανοητό ότι η δημόσια σφαίρα πρέπει να ελέγχεται από άνδρες και οι γυναίκες υποβιβάζονται στην αναπαραγωγή και τη φροντίδα του σπιτιού.

Σε πολλές περιπτώσεις αυτή η κοινωνική δομή ονομάζεται «πατριαρχία», η οποία υποστηρίζεται από γραπτούς νόμους ή/και άρρητους κανόνες που ενισχύουν και ρυθμίζουν διαφοροποιημένα πρότυπα συμπεριφοράς με βάση το βιολογικό φύλο.

Σύμφωνα με την κοινωνιολόγο Sylvia Walby, οι πατριαρχικές δομές εκδηλώνονται με τη μεγαλύτερη πιθανότητα οι γυναίκες να δέχονται κακοποίηση, να φροντίζουν το σπίτι και τα παιδιά, να εκπροσωπούνται με λίγη πίστη στα μέσα ενημέρωσης και στη λαϊκή κουλτούρα, να αμείβονται λιγότερο από άνδρες για την ίδια δουλειά και ότι η σεξουαλικότητά τους αντιμετωπίζεται με αρνητικό τρόπο.

Η αντίληψη των γυναικών ως κατώτερων από τους άνδρες καθιστά την κοινωνική σημασία αυτών των δολοφονιών λιγότερο αρνητική σε πιο πατριαρχικά περιβάλλοντα. Από αυτό θα μπορούσε να συναχθεί ότι υπάρχει μεγαλύτερη πιθανότητα βίας με βάση το φύλο και συνεπώς γυναικοκτονίας, εάν ο νόμος και η κουλτούρα δεν τις τιμωρούν.

Για περισσότερα Επιστημονικά άρθρα Ψυχολογίας μπορείτε να κάνετε κλικ εδώ:https://psychopedia.gr/

Για να ενημερώνεστε για όλα τα Επιμορφωτικά Σεμινάρια που αφορούν την Ψυχοπαθολογία και την Παιδοψυχολογία μπορείτε να κάνετε κλικ εδώ:https://www.seminars-psychopedia.gr/

Πηγή: https://warbletoncouncil.org