Οι ενήλικες συχνά ντρέπονται να ζητήσουν βοήθεια. Είναι μια πράξη που μπορεί να κάνει τους ανθρώπους να αισθάνονται ευάλωτοι. Τη στιγμή που ζητάς οδηγίες, άλλωστε, αποκαλύπτεις ότι έχεις χαθεί. Η αναζήτηση βοήθειας μπορεί να είναι σαν να μεταδίδουμε μία αδυναμία.

Νέα έρευνα δείχνει ότι τα μικρά παιδιά δεν αναζητούν βοήθεια στο σχολείο, ακόμη και όταν τη χρειάζονται, για τον ίδιο λόγο. Μέχρι σχετικά πρόσφατα, οι ψυχολόγοι υπέθεταν ότι τα παιδιά δεν άρχισαν να νοιάζονται για τη φήμη τους και τις αντιλήψεις των συνομηλίκων τους μέχρι την ηλικία των εννέα ετών περίπου. Όμως, μετά από έναν αριθμό ερευνών τα τελευταία χρόνια απώθησε αυτή την υπόθεση. Αυτή η έρευνα αποκάλυψε ότι τα παιδιά ηλικίας πέντε ετών νοιάζονται βαθιά για τον τρόπο που σκέφτονται οι άλλοι για αυτούς. Στην πραγματικότητα, τα παιδιά μερικές φορές φτάνουν στο σημείο να “κλέβουν” σε απλά παιχνίδια για να φαίνονται έξυπνα.

Η έρευνά μας δείχνει ότι ήδη από την ηλικία των 7, τα παιδιά αρχίζουν να συνδέονται ζητώντας βοήθεια με το να φαίνονται ανίκανα, αδύναμα μπροστά σε άλλους. Κάποια στιγμή κάθε παιδί δυσκολεύεται μέσα στην τάξη. Αλλά αν φοβούνται να ζητήσουν βοήθεια επειδή οι συμμαθητές τους παρακολουθούν.

Για να μάθουμε περισσότερα για το πώς σκέφτονται τα παιδιά για τη φήμη, εφαρμόσαμε μια κλασική τεχνική από την αναπτυξιακή ψυχολογία. Η συλλογιστική των παιδιών για τον κόσμο γύρω τους μπορεί να είναι αρκετά περίπλοκη, αλλά δεν μπορούν πάντα να εξηγήσουν τι συμβαίνει στο μυαλό τους. Έτσι, δημιουργήσαμε απλές ιστορίες και στη συνέχεια κάναμε ερωτήσεις στα παιδιά σχετικά με αυτά τα σενάρια για να επιτρέψουμε στα παιδιά να επιδείξουν τη σκέψη τους.

Σε αρκετές έρευνες, ζητήσαμε από 576 παιδιά, ηλικίας 4 έως 9, να προβλέψουν τη συμπεριφορά δύο παιδιών σε μια ιστορία. Ο ένας από τους χαρακτήρες ήθελε πραγματικά να είναι έξυπνος και ο άλλος ήθελε απλώς να φαίνεται έξυπνος στους άλλους. Σε μια μελέτη, είπαμε στα παιδιά ότι και τα δύο παιδιά δεν τα πήγαν καλά σε ένα τεστ. Στη συνέχεια ρωτήσαμε ποιος από αυτούς τους χαρακτήρες θα ήταν πιο πιθανό να σηκώσει το χέρι του μπροστά στην τάξη τους για να ζητήσει τη βοήθεια του δασκάλου.

Τα τετράχρονα παιδιά ήταν εξίσου πιθανό να επιλέξουν ένα από τα δύο παιδιά ως αυτό που θα ζητούσε βοήθεια. Αλλά στην ηλικία των επτά ή οκτώ, τα παιδιά πίστευαν ότι το παιδί που ήθελε να φαίνεται έξυπνο θα ήταν λιγότερο πιθανό να ζητήσει βοήθεια. Και οι προσδοκίες των παιδιών είχαν πραγματικά «φήμη» χαρακτήρα – σκέφτονταν συγκεκριμένα πώς θα ενεργούσαν οι χαρακτήρες μπροστά σε συνομηλίκους. Όταν μπορούσε να ζητηθεί βοήθεια ιδιωτικά (σε υπολογιστή και όχι αυτοπροσώπως), τα παιδιά πίστευαν ότι και οι δύο χαρακτήρες ήταν εξίσου πιθανό να τη ζητήσουν.

Ρωτήσαμε επίσης τα παιδιά για άλλα σενάρια. Διαπιστώσαμε ότι αναγνωρίζουν πολλές ακόμη συμπεριφορές που μπορεί να κάνουν ένα παιδί να φαίνεται λιγότερο έξυπνο μπροστά στα παιδιά του, όπως η παραδοχή της αποτυχίας ή η συγκρατημένη υποβάθμιση των επιτυχιών. Επομένως, τα παιδιά έχουν πλήρη επίγνωση πολλών τρόπων με τους οποίους οι πράξεις ενός ατόμου μπορεί να τα κάνουν να φαίνονται λιγότερο οξυδερκή στα μάτια των άλλων.

Όταν τα ίδια τα παιδιά είναι αυτά που παλεύουν, φαίνεται πολύ πιθανό και αυτά να αποφύγουν να αναζητήσουν βοήθεια όταν είναι παρόντες άλλοι, δεδομένων των ευρημάτων μας. Η απροθυμία τους θα μπορούσε να εμποδίσει σοβαρά την ακαδημαϊκή πρόοδο. Για να βελτιωθεί κάποιος σε οποιονδήποτε τομέα, πρέπει να εργαστεί σκληρά, να αναλάβει δύσκολα καθήκοντα (ακόμα κι αν αυτά τα καθήκοντα μπορεί να οδηγήσουν σε αγώνα ή αποτυχία) και να θέσουν ερωτήσεις. Αυτές οι προσπάθειες μπορεί να είναι δύσκολες όταν κάποιος ενδιαφέρεται για την εμφάνισή του στους άλλους. Η έρευνα δείχνει ότι μπορεί να υποτιμήσουμε πόσο άβολα νιώθουν οι άλλοι όταν ζητούν βοήθεια.

Τέτοια εμπόδια φήμης πιθανότατα απαιτούν λύσεις που βασίζονται στη φήμη. Πρώτον, οι ενήλικες θα πρέπει να μειώσουν το κοινωνικό διακύβευμα της αναζήτησης βοήθειας. Για παράδειγμα, οι δάσκαλοι θα μπορούσαν να δώσουν στα παιδιά περισσότερες ευκαιρίες να αναζητήσουν βοήθεια ιδιωτικά, θέτοντας τους εαυτούς τους στη διάθεση των μαθητών για συνομιλίες ένας προς έναν, ενώ οι συμμαθητές ασχολούνται με την ομαδική εργασία. Οι δάσκαλοι θα πρέπει να συνδυάσουν αυτή την προσπάθεια με βήματα που βοηθούν τους μαθητές να αντιληφθούν ότι κάνουν ερωτήσεις μπροστά σε άλλους ως φυσιολογική, θετική συμπεριφορά. Για παράδειγμα, οι εκπαιδευτές θα μπορούσαν να δημιουργήσουν δραστηριότητες στις οποίες κάθε μαθητής γίνεται «ειδικός» σε ένα διαφορετικό θέμα και, στη συνέχεια, τα παιδιά πρέπει να ζητήσουν βοήθεια μεταξύ τους για να κατακτήσουν όλη την ύλη.

Η αναζήτηση βοήθειας θα μπορούσε ακόμη και να χαρακτηριστεί ως κοινωνικά επιθυμητή. Οι γονείς θα μπορούσαν να επισημάνουν πώς η ερώτηση ενός παιδιού ξεκίνησε μια πολύτιμη συζήτηση στην οποία όλη η οικογένεια έπρεπε να μιλήσει και να μάθει μαζί. Οι ενήλικες θα μπορούσαν να επαινούν τα παιδιά που αναζητούν βοήθεια. Αυτές οι απαντήσεις στέλνουν ένα ισχυρό μήνυμα ότι οι άλλοι άνθρωποι εκτιμούν την προθυμία να ζητήσουν βοήθεια και ότι η αναζήτηση βοήθειας είναι μέρος μιας πορείας προς την επιτυχία».

Για περισσότερα Επιστημονικά άρθρα Ψυχολογίας μπορείτε να κάνετε κλικ εδώ:https://psychopedia.gr/

Για να ενημερώνεστε για όλα τα Επιμορφωτικά Σεμινάρια που αφορούν την Ψυχοπαθολογία και την Παιδοψυχολογία μπορείτε να κάνετε κλικ εδώ:https://www.seminars-psychopedia.gr/

Πηγή:

Kayla Good, Alex Shaw

https://www.scientificamerican.com