Η ερώτηση: “Γιατί θα λέγατε ψέματα στον θεραπευτή σας;” φαίνεται να αποτελεί ένα εξαιρετικής σημασίας ερώτημα, το οποίο χαρακτηρίζει τη θεραπευτική σχέση θεραπευτή και θεραπευόμενου και καθορίζει σε μεγάλο βαθμό την πορεία του θεραπευόμενου μέσα στη θεραπεία.

Ήταν μια ειλικρινής ερώτηση με την οποία ασχολούνται μερικές φορές οι ψυχοθεραπευτές, ειδικά αφού είδαν έναν θεραπευόμενο για λίγο και μετά ανακάλυψαν κάποια πραγματικά μεγάλη ή σημαντική πληροφορία που δεν είχε αναφέρει προηγουμένως. (Σε πολλές περιπτώσεις, η λέξη “ψέμα” μπορεί να υπονοεί πρόθεση όπου δεν υπάρχει. Η παράλειψη ορισμένων πληροφοριών ή η απλή άγνοια της σημασίας τους δεν σημαίνει ότι ένα άτομο είναι σκόπιμα αναληθής).

Σε αυτό το σημείο είναι αρκετά χρήσιμο να αναφερθούν οι δέκα πιο συνηθισμένοι λόγοι για τους οποίους οι άνθρωποι δεν είναι πάντα ειλικρινείς με τους θεραπευτές τους.

Οι λόγοι

1. Επώδυνες ή ενοχλητικές πληροφορίες

Ίσως ο πιο συχνά αναφερόμενος λόγος είναι και ο πιο προφανής: Η συζήτηση ενός θέματος που είναι εξαιρετικά συναισθηματικά επώδυνο, ενοχλητικό ή ντροπιαστικό είναι απλά δύσκολο να μιλήσει κανείς. Οι άνθρωποι δεν είναι εγγενώς καλοί στο να μιλάνε για ενοχλητικά πράγματα για τον εαυτό μας ή για τον τρόπο που αισθανόμαστε ή συμπεριφερόμαστε. Κρύβουμε τη ντροπή και τον πόνο μας από τους άλλους και χρειάζεται χρόνος και προσπάθεια για να αντισταθούμε σε χρόνια που το κάνουμε μόνο και μόνο επειδή ξεκινάμε μια ψυχοθεραπευτική σχέση.

2. Δεν ήξερα ότι ήταν σημαντικό – άρνηση

Ένα άλλο κοινό θέμα ήταν ότι δεν είναι πραγματικά ψέμα εάν ένα άτομο δεν γνωρίζει ότι οι πληροφορίες είναι σημαντικές ή πολύτιμες για την πρόοδό του στη θεραπεία. Ένα ζήτημα που πιστεύει ο θεραπευόμενος ότι είναι άσχετο με τη θεραπεία μπορεί, στην πραγματικότητα, να είναι πολύ σχετικό και σημαντικό όταν τελικά αποκαλυφθεί. Αυτό μπορεί να οφείλεται στην έλλειψη διορατικότητας του, αλλά μπορεί επίσης να είναι μέρος του ίδιου του προβλήματος άρνηση, παραληρητικές ή ψευδείς πεποιθήσεις ή μια γνωστική παραμόρφωση, όπου το μυαλό μας μάς έχει πείσει ότι μια συγκεκριμένη σκέψη είναι αληθινή ενώ δεν είναι. Το άτομο που αναζητά θεραπεία μπορεί απλώς να μην γνωρίζει ή να μην αναγνωρίζει ποια είναι πραγματικά η «αλήθεια» ή μπορεί να μην είναι έτοιμο να του αποκαλυφθεί μια τέτοια αλήθεια.

3. Ο θεραπευτής μου θα με κρίνει

Έπιασα μεγάλη σύγκρουση επειδή υπέθεσα ότι οι θεραπευτές κατά κάποιο τρόπο υπερέβαιναν την κρίση των θεραπευόμενων τους. Ίσως να χάθηκα στον ιδεαλιστικό μου κόσμο των επαγγελματιών θεραπείας, αλλά εξακολουθώ να πιστεύω ότι οι καλοί επαγγελματίες προσπαθούν να μην κρίνουν τους θεραπευόμενους τους. Το γεγονός είναι ότι η κρίση όντως συμβαίνει και μερικές φορές οι θεραπευτές δεν χειρίζονται πάντα τις επικριτικές στάσεις ή πεποιθήσεις τους με θετικό, θεραπευτικό τρόπο.

Μερικοί θεραπευτές κρίνουν τους θεραπευόμενους τους για ό,τι τους λένε στη θεραπεία ή απορρίπτουν τις ανησυχίες ή τις συναισθηματικές τους απαντήσεις, και αυτός είναι ένας λόγος που πολλοί άνθρωποι διστάζουν να “απογυμνώσουν” την ψυχή τους στην ψυχοθεραπεία. Μερικοί θεραπευτές δεν ακούν όταν αυτό είναι η κύρια ευθύνη τους. Μια τέτοια συμπεριφορά θεραπευτή μπορεί να οδηγήσει ένα άτομο να αισθάνεται πολύ χειρότερα για τον εαυτό του, όταν η θεραπεία έχει σκοπό να βοηθήσει ένα άτομο να αισθανθεί καλύτερα με τον εαυτό του. Ένας θεραπευόμενος συχνά θα επικροτήσει και θα σταματήσει να είναι ειλικρινής («Όλα είναι καλά!») επειδή έχουν μάθει ότι ο τρέχων θεραπευτής του απλά δεν πρόκειται να τον βοηθήσει.

4. Ο θεραπευτής μου θα με αναφέρει

Ένας άλλος κοινός φόβος ήταν η ιδιότητα των θεραπευτών ως «εντεταλμένοι ρεπόρτερ». Εάν οι άνθρωποι κινδυνεύουν να βλάψουν τον εαυτό τους, τους άλλους, έναν ηλικιωμένο ή ένα παιδί, οι θεραπευτές πρέπει να αναφέρουν τέτοιες συμπεριφορές (και, περισσότερο στη διακριτική ευχέρεια του θεραπευτή, τις σκέψεις) στην αρμόδια κρατική υπηρεσία. Τέτοιες αναφορές μπορούν στη συνέχεια να γίνουν μέρος μιας κεντρικής βάσης δεδομένων, πράγμα που σημαίνει ότι οι θεραπευόμενοι θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν εφ’ όρου ζωής με μια ετικέτα όπως “κίνδυνος αυτοκτονίας” ή “βιαστής παιδιών” ανεξάρτητα από το αν πρόκειται για μόνιμη πάθηση. Αν και τέτοιες ανησυχίες είναι σχετικά σπάνιες στο πλαίσιο των λόγων των περισσότερων ανθρώπων να αναζητούν ψυχοθεραπεία, είναι μια θεμιτή ανησυχία.

5. Εμπιστευτείτε και επικοινωνήστε με τον θεραπευτή σας

Η θεραπευτική διαδικασία δημιουργεί μια σύνθετη σχέση, η οποία απαιτεί χρόνο, προσπάθεια και ενέργεια και από τα δύο μέρη για να οικοδομηθεί. Χωρίς ισχυρή σχέση και σταθερή εμπιστοσύνη, οι άνθρωποι συχνά αισθάνονται αμυντικοί και επιφυλακτικοί στην ψυχοθεραπεία και μπορεί να μην μοιράζονται όλα όσα θα μπορούσαν ή θα έπρεπε. Η εμπιστοσύνη πρέπει να κερδηθεί, μια διαδικασία που απαιτεί χρόνο και υπομονή. Οι θεραπευόμενοι ενδέχεται να αποκρύπτουν πληροφορίες μέχρι να νιώσουν ότι υπάρχει εμπιστοσύνη. Εάν ένα άτομο δεν εμπιστεύεται τον θεραπευτή του/της, δεν θα είναι πρόθυμο να μοιραστεί τα πάντα μαζί του/της.

6. Το ψέμα ως μηχανισμός αντιμετώπισης

Συχνά, οι άνθρωποι μαθαίνουν να λένε ψέματα επιδέξια για να αποφύγουν τη συνεχιζόμενη κακοποίηση ή τραύμα. Η αναίρεση της κοινής χρήσης αυτού του μηχανισμού αντιμετώπισης θα πάρει χρόνο, ακόμη και με έναν εξειδικευμένο και έμπιστο θεραπευτή.

7. Απλώς χρειάζεται χρόνος

Πολλοί άνθρωποι επεσήμαναν ότι η οικοδόμηση αυτής της εμπιστοσύνης και της σχέσης με τον θεραπευτή απαιτεί απλώς χρόνο. Ως ανθρώπινα, κοινωνικά όντα, μάθαμε να φοράμε ορισμένες μάσκες που δεν είναι πάντα εύκολο να αφήσουμε να πέσουν μόνο και μόνο επειδή πρέπει. Η θεραπευτική διαδικασία είναι ακατάστατη και πολύπλοκη. Τόσο ο θεραπευτής όσο και ο πελάτης πρέπει να αφιερώσουν χρόνο και να καταβάλουν προσπάθεια για να ανακαλύψουν την αλήθεια.

Για μερικούς ανθρώπους, η εμπιστοσύνη και η σχέση μπορεί να μην είναι αρκετές. Μπορεί να χρειαστεί πολύς χρόνος για να μπορέσετε να μιλήσετε σε έναν θεραπευτή για χρόνια αγώνα με μια εμπειρία. Υπάρχουν στρώματα και στρώματα «αλήθειας» και μια ψυχοθεραπευτική σχέση μπορεί να είναι τόσο δυναμική όσο και πολύπλοκη.

8. Θέλοντας να διατηρήσετε μια θετική εικόνα για τον εαυτό σας

Είναι δύσκολο να διατηρήσουμε τη δική μας αίσθηση του εαυτού ή μια θετική εικόνα του εαυτού μας όταν πρέπει να αντιμετωπίσουμε τις πιο ενοχλητικές ή επώδυνες πτυχές της ζωής μας. Υπάρχει έρευνα που υποδηλώνει ότι μερικές φορές οι θεραπευόμενοι κρύβουν πληροφορίες από τους θεραπευτές ως απόπειρες μερικές φορές ασυνείδητες να κατασκευάσουν επιθυμητές εικόνες για τον θεραπευτή τους.

Η κάθαρση μπορεί να είναι ευεργετική για τους θεραπευόμενους σε πολλές περιπτώσεις, αλλά τα πράγματα που διατηρούν ανέπαφη την εικόνα του εαυτού κάποιου είναι ακόμα πιο σημαντικά, ακόμα κι αν αυτό σημαίνει ότι δεν μοιραζόμαστε πάντα τα πάντα με τον θεραπευτή μας. Μερικές φορές δεν βλέπουμε τους εαυτούς μας ως τα άτομα που πραγματικά είμαστε και μπορεί να σοκαριστούμε από συμπεριφορές που δεν μπορούμε να αναγνωρίσουμε στον θεραπευτή επειδή δεν μπορούμε να τις αναγνωρίσουμε ούτε στον εαυτό μας.

9. Θέματα μεταβίβασης και αντιμεταβίβασης

Η μεταφορά συμβαίνει όταν ένας θεραπευόμενος ανακατευθύνει ασυνείδητα ή μεταφέρει στον θεραπευτή του τα συναισθήματα που έχει προς μία ή περισσότερες σημαντικές προσωπικότητες της ζωής του. Για παράδειγμα, ένας πελάτης που μεγάλωσε με έναν συναισθηματικά μη διαθέσιμο πατέρα μπορεί να θυμώσει με τον μεγαλύτερο άνδρα του/της θεραπευτή επειδή ήταν πάντα ήσυχος και δεν έλεγε πολλά.

Ένας θεραπευόμενος μπορεί να πει ψέματα στον θεραπευτή του επειδή ο θεραπευτής αντιπροσωπεύει ένα άλλο σημαντικό άτομο στο οποίο λέει επίσης ψέματα (συνήθως για πολύ καλούς λόγους, όπως η συναισθηματική προστασία του εαυτού του). Μπορεί επίσης να επιδιώξει να εντυπωσιάσει τον θεραπευτή ως μέρος της μεταβίβασης.

Η αντιμεταβίβαση είναι το ίδιο ζήτημα, εκτός από το ότι είναι ο θεραπευτής που ανακατευθύνει ασυνείδητα τα συναισθήματά του στον θεραπευόμενο. Οι θεραπευτές που αρχίζουν να ενεργούν με απροσδόκητο τρόπο προς τους πελάτες τους μπορεί να βλάψουν το θεμέλιο της θεραπευτικής εμπιστοσύνης και σχέσης. Οι θεραπευόμενοι μπορεί να σταματήσουν να παρουσιάζουν τα δικά τους συναισθήματα για να επιστρέψουν στην προηγούμενη σχέση θεραπευτή-πελάτη.

10. Φόβος.

Πολλοί από τους προηγούμενους λόγους μπορούν να συνοψιστούν σε έναν μεγάλο λόγο:

• Φόβος για το πώς θα μας αντιληφθούν οι άλλοι.
• Φόβος για το τι θα σκεφτούν οι άλλοι για εμάς.
• Φόβος για το τι θα γίνει με τις πληροφορίες που μοιραζόμαστε ή πώς μπορεί κάποια μέρα να χρησιμοποιηθούν εναντίον μας.
• Φόβος για το τι θα σκεφτεί ο θεραπευτής για εμάς.
• Φόβος για το πώς θα μας κρίνουν οι άλλοι.
• Φόβος μήπως απορριφθούν τα συναισθήματα ή οι σκέψεις μας, ότι δεν μας πιστεύουν.
• Φόβος να πάω σε θεραπεία για πρώτη φορά και να μην ξέρω πραγματικά τι να περιμένω.
• Φόβος μήπως μας πουν ότι είμαστε «τρελοί» ή άχρηστοι, ότι δεν μας αγαπούν και δεν αγαπάμε.
• Φόβος απόρριψης.
• Φόβος για το άγνωστο.
• Ο φόβος της αλλαγής.

Για περισσότερα Επιστημονικά άρθρα Ψυχολογίας μπορείτε να κάνετε κλικ εδώ:https://psychopedia.gr/

Για να ενημερώνεστε για όλα τα Επιμορφωτικά Σεμινάρια που αφορούν την Ψυχοπαθολογία και την Παιδοψυχολογία μπορείτε να κάνετε κλικ εδώ:https://www.seminars-psychopedia.gr/

Πηγή: https://psychcentral.com