Το να βιώσουμε μία πρωτόγνωρα δύσκολη περίοδο, φάση στη ζωή μας μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα έως ένα βαθμό να αλλάξουμε μέσα μας. Για να ανακτήσουμε την ταυτότητα μας μετά από μια διακοπή, κρίνεται απαραίτητο να επιτρέψουμε στον εαυτό μας νέες εμπειρίες και συμμετάσχουμε σε δραστηριότητες οικοδόμησης ταυτότητας.
Μια δύσκολη εμπειρία μας κάνει να νιώθουμε διαφορετικοί από τους εαυτούς μας και διαφορετικούς από τους γύρω μας. Μπορεί να συμβεί από θλίψη, όπως η απώλεια ενός αγαπημένου προσώπου ή το τέλος μιας σχέσης. Μπορεί επίσης να συμβεί όταν αλλάζουμε με διαφορετικό ρυθμό από τους σημαντικούς ανθρώπους στη ζωή μας, δημιουργώντας μια αναντιστοιχία στη διαφοροποίηση ή την αυτονομία. Η πίστη μας μπορεί να αλλάξει, με αποτέλεσμα να νιώθουμε απόρριψη ή απωθημένα, και αν συμβεί αυτό, συχνά μπορούμε να νιώσουμε μια αλλαγή γύρω από το ποιοι είμαστε, την ταυτότητά μας.
Η ταυτότητα αναπτύσσεται σε δύο στάδια, πρώτον μέσω της κοινωνικής ταύτισης και δεύτερον μέσω της προσωπικής ταύτισης. Στην κοινωνική ταυτότητα, βρίσκουμε νόημα στις ομάδες στις οποίες ανήκουμε, τόσο σε αυτές που αναζητούμε όσο και σε αυτές στις οποίες γεννιόμαστε. Στην πραγματικότητα, η οικογένεια καταγωγής μας είναι η πρώτη κοινωνική ομάδα στην οποία ανήκουμε. Η πίστη σε μια ομάδα ορίζεται γενικά από την αποδοχή των κανόνων της ομάδας, με τον αποκλεισμό όσων δεν θεωρούνται μέρος της ομάδας. Όταν βλέπουμε τους εαυτούς μας να αντανακλώνται στην ομάδα, αρχίζουμε να ενσωματώνουμε την προσωπική ταυτότητα, τη σταθερή αίσθηση του εαυτού που διαρκεί σε όλη τη διάρκεια της ζωής και αποτελείται από τα επιμέρους μέρη που συνθέτουν το σύνολο.
Δεν νιώθουμε σαν τον εαυτό μας όταν η ζωή μας αλλάζει απότομα, διαταράσσοντας έτσι την ταυτότητά μας και μας κάνει να νιώθουμε ότι δεν γνωρίζουμε τον εαυτό μας ή πού ανήκουμε. Αυτό ισχύει ιδιαίτερα στις εσφαλμένες γονικές εμπειρίες όταν οι άνθρωποι μαθαίνουν αργότερα στη ζωή τους η σύλληψη είναι το αποτέλεσμα μιας σχέσης ή σεξουαλικής επίθεσης, υιοθεσίας (καθυστερημένης ανακάλυψης) . Η εμπειρία του να μάθεις ότι δεν είσαι πλέον βιολογικά συνδεδεμένος με τουλάχιστον μια πλευρά της οικογένειάς σου, διαταράσσει σημαντικά την ταυτότητα σου αφαιρώντας τις προηγούμενες εθνοτικές, φυλετικές και πολιτισμικές ταυτίσεις που αποτελούσαν τα πρώτα μέρη της κοινωνικής ταυτότητας. Για να μην αναφέρουμε τους προσωπικούς δεσμούς των ατομικών σχέσεων που καλλιεργούνται σε αυτό το κοινωνικό πλαίσιο.
Το πρώτο βήμα για την ανάκτηση μιας βάσης ταυτότητας μετά από μια τέτοια διαταραχή είναι να επιτραπεί η δυνατότητα νέων εμπειριών. Πολύ συχνά αισθανόμαστε απελπισμένοι να ανακτήσουμε ό,τι έχει χαθεί, να επιστρέψουμε σε αυτό που ήμασταν πριν από την ανεπιθύμητη αλλαγή, αλλά αυτό δεν είναι ρεαλιστικό. Όλες οι εμπειρίες της ζωής προκαλούν αλλαγές στις οποίες προσαρμόζουμε. Οι ανεπιθύμητες αλλαγές γίνονται πιο αισθητές λόγω του επιπέδου βαρύτητάς τους έναντι των αλλαγών χαμηλού επιπέδου που μας επιτρέπουν να προσαρμοστούμε με πιο αργό ρυθμό και επομένως πιο εύκολα. Επιτρέποντας τη δυνατότητα νέων εμπειριών διευκολύνει τη συναισθηματική προσαρμογή που συνοδεύει τη σύγχυση της ταυτότητας. Το υγιές πένθος περιλαμβάνει την ανοιχτή αναγνώριση της αλλαγής, ενώ ταυτόχρονα δημιουργεί νέες εμπειρίες και νόημα στις σχέσεις.
Το δεύτερο βήμα περιλαμβάνει την ενεργό συμμετοχή σε δραστηριότητες που χτίζουν ταυτότητα σε πολλαπλές διαστάσεις, όπως καταγωγή, πολιτισμός, θρησκεία, γεωγραφική περιοχή, εθνικότητα, χόμπι κ.λπ. Αυτό σημαίνει σκόπιμα να δοκιμάζουμε κοινωνικές ταυτότητες και να παρατηρούμε πως αισθανόμαστε και αν πραγματικά μας βοηθά.
Μέσα στο συγκεκριμένο πλαίσιο είναι να δοκιμάσουμε τις πολιτιστικές παραδόσεις, να ακούσουμε μουσική, να παρακολουθήσουμε ταινίες και να αναζητήσουμε ομάδες στην περιοχή μας που είναι οργανωμένες γύρω από τη συγκεκριμένη πολιτιστική κληρονομιά. Ο Eric Erikson προσδιόρισε τη μοναδική αναπτυξιακά αναμενόμενη κρίση ταυτότητας που εμφανίζεται στην εφηβεία όταν τα πρόσωπα δοκιμάζονται ενεργά και απορρίπτονται.
Αισθανόμαστε διαφορετικά μετά από μεγάλα γεγονότα ζωής επειδή είμαστε διαφορετικοί. Η ταυτότητα είναι σχετικά σταθερή με την πάροδο του χρόνου, αλλά είναι επίσης ρευστό στο ότι ανταποκρίνεται στην κοινωνική ταυτοποίηση και τις εμπειρίες ζωής. Μπορεί να βιώσουμε συμπεριφορές άλλων ατόμων που ανταποκρίνονται στην κρίση ταυτότητάς σας με το να μας απορρίψουν ή ενδεχομένως ακόμη και με εχθρότητα. Αυτό φαίνεται να συμβαίνει όταν αυτοί οι άνθρωποι δεν έχουν τις προσωπικές εμπειρίες της απώλειας και των αλλαγών ταυτότητας που προκύπτουν για να μπορέσουν να τις συνειδητοποιήσουν. Μπορεί επίσης να αισθάνονται ενεργοποιημένοι για το δικό τους ανεπιθύμητο και μέχρι στιγμής ανεπίλυτο πόνο. Σε κάθε περίπτωση, η απάντησή τους γεννιέται από τα προσωπικά τους ζητήματά και δεν αποτελεί προσωπική αντανάκλαση της ταυτότητάς σας ή της αξίας μας.
Για περισσότερα Επιστημονικά άρθρα Ψυχολογίας μπορείτε να κάνετε κλικ εδώ:https://psychopedia.gr/
Για να ενημερώνεστε για όλα τα Επιμορφωτικά Σεμινάρια που αφορούν την Ψυχοπαθολογία και την Παιδοψυχολογία μπορείτε να κάνετε κλικ εδώ:https://www.seminars-psychopedia.gr/
Jodi Klugman-Rabb LMFT
Πηγή: https://www.psychologytoday.com
