Της Αγγελικής-Αργυρούλας Στεργιοπούλου, Ψυχολόγου Α.Π.Θ
Ζούμε στον 21ο αιώνα,των αιώνα της τεχνολογίας,που έχει διευκολύνει πολύ τη ζωή των ανθρώπων με τις αλματώδεις εξελίξεις της και τα επινοήματά της. Η τεχνολογική αυτή ανάπτυξη όμως μπορεί να διευκολύνει πρακτικά τη ζωή των ανθρώπων , δυσχεραίνει όμως τις ανθρώπινες σχέσεις. Τά άτομα κρύβονται πίσω από την ασφάλεια που έχει η οθόνη του υπολογιστή, φλερτάρουν μέσω διαδικτύου και ψάχνουν συντρόφους μέσα από ηλεκτρονικές ιστοσελίδες. Μπορεί να υπάρχει έλξη μεταξύ δύο ανθρώπων αλλά αυτοί επαναπαύονται στο να επικοινωνούν μέσω facebook.
Πλέον σπανίως εκφράζει κανείς τα συναισθήματά του κατιδίαν καθώς γνωρίζει πως μπορεί πιο εύκολα να τα αποτυπώσει μέσω διαδικτυακής συνομιλίας. Υπάρχει φόβος και άγχος για την απόρριψη ή οποία είναι πιο δύσκολη και πιο οδυνηρή με την κατά πρόσωπο επαφή.
Εκτός από το φόβο για πραγματική επικοινωνία ,υπάρχει και ο φόβος της δέσμευσης. O φόβος της δέσμευσης ωθεί το άτομο να αποφεύγει τη στενή συναισθηματική επαφή με το άλλο πρόσωπο. Δεν αποζητά τη συναισθηματική σταθερότητα, την αγάπη, την επιβεβαίωση και την ασφάλεια αλλά προτιμά να ικανοποιείται με εφήμερες σχέσεις που τις περισσότερες φορές έχουν ως αποκλειστικό στόχο τη σεξουαλική ικανοποίηση. Η τεχνολογία έχει ενθαρρύνει σε μεγάλο βαθμό τις επιφανειακές ερωτικές σχέσεις καθώς τίποτα δεν απαγορεύεται και όλα μπορούν να δοκιμαστούν με τη δημιουργία ενός ανώνυμου ψηφιακού προφίλ. Το ίντερνετ και η τηλεόραση προβάλλουν διαρκώς σεξουαλικές σκηνές και το σεξ έχει εμπορευματοποιηθεί. Επομένως το άτομο μπορεί πιο εύκολα να αποζητήσει τη σεξουαλική ικανοποίηση παρά να αναπτύξει μια στενή συναισθηματική σχέση.
Η ανάπτυξη μιας στενής συναισθηματικής σχέσης εμπλέκει ένα βαθύ συναισθηματικό δεσμό με το άλλο άτομο μέσα στον οποίο δύο άνθρωποι μοιράζονται σκέψεις και συναισθήματα ,νιώθουν ασφάλεια για τον εαυτό τους και τη σχέση τους, ενώ υπάρχει μια αμοιβαία εκδήλωση αγάπης και πάθους. Δεν μπορούμε βέβαια να επιρρίψουμε όλες τις ευθύνες στην ανάπτυξη της τεχνολογίας λόγω του ότι οι άνθρωποι αποφεύγουν όλο και περισσότερο να δεσμευτούν. Υπάρχουν και άλλοι παράγοντες που είναι κατά βάση ψυχολογικοί.
Γιατί ένα άτομο ενώ έχει ανάγκη από αγάπη και συναισθηματική ασφάλεια αποφεύγει τη δέσμευση;
1)Ένας πολύ σημαντικός παράγοντας είναι ο τρόπος που έχει μεγαλώσει κάποιος ,οι αξίες που του έχει μεταλαμπαδεύσει η οικογένειά του. Αν για παράδειγμα ένα αγόρι μεγάλωσε ακούγοντας τον πατέρα του να του λέει διαρκώς να μην εμπιστεύεται τις γυναίκες γιατί θα τον εκμεταλλευτούν τότε θα γίνει ένας άντρας δύσπιστος, σκληρός που θα ικανοποιείται από εφήμερες σχέσεις που θα έχουν ως αποκλειστικό στόχο τη σεξουαλική ικανοποίηση. Αν πάλι μεγάλωσε ακούγοντας πως οι γυναίκες χρειάζονται σεβασμό, τρυφερότητα και αγάπη τότε θα γίνει ένας συναισθηματικός και στοργικός σύντροφος που δε φοβάται να αφεθεί.
2) Ένας άλλος καθοριστικός παράγοντας είναι η εγκατάλειψη από το γονέα. Όταν κάποιος έχει βιώσει την εγκατάλειψη από ένα μέλος της οικογένειας του ,πιστεύει υποσυνείδητα πώς όποιος τον αγαπήσει θα τον εγκαταλείψει όπως του συνέβη και στο παρελθόν. Αυτό διότι έχει βιώσει ήδη μία φορά την προδοσία από το άλλο φύλο και αυτές οι ψυχοφθόρες πρώιμες εμπειρίες έχουν άμεση επίπτωση στο μετέπειτα της ζωής του. Ένα τέτοιο άτομο λοιπόν, αναπτύσσει μηχανισμούς άμυνας , ένα τείχος προστασίας για να μην μπορέσει κανένας να εισβάλλει στον ψυχισμό του και τον πληγώσει ξανά.
Το άτομο που φοβάται να δεσμευτεί όταν νιώσει πως έρχεται «πιο κοντά» με ένα άτομο του αντίθετου φύλου και πως ο άλλος έχει συναισθήματα γι αυτόν, συνήθως εξαφανίζεται με την δικαιολογία πως ο άλλος δεν πληροί τα κριτήριά του ή πως αυτόν τον καιρό δεν βρίσκεται στη φάση που θέλει κάτι σοβαρό στη ζωή του.
3) Ο τρίτος παράγοντας είναι η εμπειρία από προηγούμενες σχέσεις. Αν οι προηγούμενες σχέσεις έληξαν επίπονα και απέβησαν οδυνηρές για την ψυχοσύνθεση του τότε το άτομο νιώθει ότι δεν έχει την ψυχική δύναμη να βιώσει μία ακόμα ενδεχομένως ψυχοφθόρα διαδικασία. Ειδικά όταν αποτελεί πρόσφατο γεγονός και δεν έχει ξεπεραστεί.
Τα άτομα αυτά πρέπει να ζητήσουν βοήθεια από έναν ειδικό ψυχικής υγείας καθώς «εγκλωβίζονται» στη μοναξιά τους και στερούν από τον εαυτό τους ένα πολύ σημαντικό συναίσθημα, που είναι ο έρωτας. Η απουσία του έρωτα και της συντροφικότητας στη ζωή έχει ως αποτέλεσμα μία μη ομαλή προσωπική εξέλιξη. Ο άνθρωπος άλλωστε είναι φύσει συντροφικό ον.
Όπως αναφέρει ο de Singly(2005) « η προσωπική αυτονομία και η αίσθηση της ατομικής ελευθερίας δεν θα πρέπει να αποκλείει τη δημιουργία δεσμών συναισθηματικής εξάρτησης που είναι μία πηγή ενέργειας για τον εαυτό του». Η εξάρτηση είναι μία φυσιολογική ανάγκη του ανθρώπου και επισημαίνει πως «πρέπει να είμαστε τουλάχιστον δύο για να νοούμαστε άνθρωποι».
Δείτε το Νέο Σεμινάριο του Psychopedia.gr με θέμα: “Ξεπερνώντας το χωρισμό. Πως να ξαναβρούμε την αυτοπεποίθηση μας”. Πατήστε στην παρακάτω εικόνα για να ενημερωθείτε:
2/2/2018 Σεμινάριο: Ξεπερνώντας το χωρισμό. Πως να ξαναβρούμε την αυτοπεποίθηση μας
