Της Μαρίας Μυτάκη Ντάλιου Ψυχολόγου, Πανεπιστήμιο University of East London

O εργασιακός εκφοβισμός (WB) είναι ένα σοβαρό κοινωνικό ζήτημα που τις τελευταίες δεκαετίες είναι σε έντονη έξαρση. Περίπου το 15 τις εκατό του παγκόσμιου πληθυσμού έχει καταγραφεί ως θύμα WB, όπου τα υψηλότερα ποσοστά έχουν σημειωθεί στις ευρωπαϊκές χώρες με την Ελλάδα να κατέχει την 3η θέση. O WB ή αλλιώς Mobbing επινοήθηκε στα τέλη του 20ου αιώνα από τον Heinz Leymann, όπου ορίζεται ως η συνεχής και συστηματική παρενόχληση, προσβολές, ο κοινωνικός αποκλεισμός ή γενικότερα η αρνητική επιρροή προς ένα ή παραπάνω μέλη στον εργασιακού τομέα για μία εύλογη χρονική περίοδο. Σύμφωνα με τον Leyman για να θεωρηθεί μία πράξη WB πρέπει το θύμα να παρενοχλείτε τουλάχιστον μία φορά την εβδομάδα για ένα διάστημα παραπάνω των έξι μηνών.

Έχει παρατηρηθεί ότι παράγοντες που μπορεί να συντελέσουν στο WB είναι:

1) το μέγεθος της επιχείρησης (όσο μεγαλύτερη η επιχείρηση τόσο περισσότερες οι πιθανότητες να υπάρξει WB)

2) Το φύλο, βάση πολυάριθμων ερευνών οι γυναίκες είναι πιο επιρρεπείς

3) Οι νέοι εργαζόμενοι χωρίς ιδιαίτερη προϋπηρεσία είναι ο ευκολότερος στόχος.

Αναλυτικότερα μερικές χαρακτηριστικές συμπεριφορές του mobbing είναι:

1) σωματική ή λεκτική κακοποίηση  2) κοινωνικός αποκλεισμός 3) εκφοβισμός 4) προσβλητικό χιούμορ είτε σε γραπτό είτε προφορικό λόγο 4) παραβίαση προσωπικών στοιχείων 5) αδικαιολόγητη αυστηρότητα 6) υψηλές ή παράλογες απαιτήσεις που είναι αδύνατο να επιτευχθούν 6) παρακολούθηση της ιδιωτικής ζωής του θύματος 7) κακόβουλος σχολιασμός σε τρίτους και σαμποτάζ. 8) υποτίμηση και σκληρή κριτική 9) Άσκηση πίεσης στο θύμα έτσι ώστε να προβεί σε παραίτηση 10) Ταπείνωση/ εξευτελισμός του στόχου.

Πολυάριθμες νέες μελέτες έχουν δείξει ότι o WB μπορεί να επηρεάσει σημαντικά την σωματική αλλά και την ψυχική υγεία του ατόμου, εάν βρίσκεται σε συνεχή έκθεση. Μερικές από τις επιδράσεις που έχουν καταγραφεί έως σήμερα είναι:

1) μειωμένη αυτοεκτίμηση

2) αυτοκτονικότητα

3) υπέρταση

4) καρδιοπάθειες

5) κόπωση

6) άγχος/στρες

7) διαταραχή μετατραυματικού στρες

8) εξάντληση

9) ντροπή

10) επαγγελματική εξουθένωση.

Επιπλέον έχει παρατηρηθεί ότι υπάρχει αρνητική επίδραση και στην βιοχημεία του οργανισμού. Βάση ερευνών στα περισσότερα θύματα WB παρατηρήθηκε υπέρ λειτουργεία των επινεφριδίων, του συμπαθητικού νευρικού συστήματος, του υποθαλάμου και της υπόφυσης που έχει σαν αποτέλεσμα την έκκριση υψηλών επιπέδων νορεπινεφρίνης και κορτικοστεριειδών που μπορούν να προκαλέσουν σοβαρές ανοσολογικές αλλαγές. Επιπρόσθετα διαπιστώθηκε μειωμένη συναπτική πυκνότητα και νευρωνική πλαστικότητα.

Το mobbing συνήθως ασκείται από εργοδότες ή υψηλόβαθμα στελέχη επιχείρησης που συνήθως πάσχουν από κάποια  διαταραχή προσωπικότητας. Λόγο αυτού οι θήτες δεν παραδέχονται ούτε μετανιώνουν για τις αποτρόπαιες πράξεις τους. Η οικονομική κρίση των τελευταίων ετών και η δυσκολία εύρεσης εργασίας έθρεψε περισσότερο αυτές τις συμπεριφορές αναγκάζοντας το θύμα να παραμένει στην εργασία με τις παραπάνω βάναυσες συνθήκες.

Για να ενημερωθείτε σχετικά με το Bullying – Cyberbullying στο παιδί και τον Έφηβο – Πρόληψη και Θεραπευτικές προσεγγίσεις μπορείτε να κάνετε κλικ εδώ:https://psychopedia.gr/neo-ekpaideytiko-seminario-bullying-cyberbullying-sto-paidi-kai-ton-efivo-prolipsi-kai-therapeytikes-proseggiseis/

Βιογραφικό Mαρίας Μυτάκη Ντάλιου

Η Μαρία Μυτάκη Ντάλιου Προπτυχιακός Ψυχολόγος του Πανεπιστημίου University of East London, Bacheloe of Science with Upper Division Honours in Psychology. Eθελοντική Εργασία στον μη Κερδοσκοπικό Οργανισμό Θαλλώ / Βελτίωση της Κοινωνικής και Πνευματικής κατάστασης των Υπερηλίκων. Συμμετοχή σε Διεπιστημονικά Συνέδρια και Κύκλους Σεμιναρίων.

Πηγές:

Alshawush, K., Hallett, N. & Bradbury-Jones, C. (2022). The impact of transition programmes on workplace bullying, violence, stress and resilience for students and new graduate nurses: A scoping review. Affiliations expand, 31(17-18), 2398-2417. Doi: 10.1111/jocn.16124.

Ares Camerino, A. & Ortega Marlasca, M. M. (2018). El acoso laboral en el ámbito sanitario. Medicina Clínica, 150(5), 198–201. Doi:10.1016/j.medcli.2017.06.034

Lagabrielle, C., Encrenaz. G., Debruyne, G. & Rascle, N. (2022). Workplace bullying: is there a difference by enterprise size? Affiliations expand, 95(1):187-198. Doi:10.1007/s00420-021-01756-1

Lang, M., Jones, L., Harvey, C. & Munday, J. (2021). Workplace bullying, burnout and resilience amongst perioperative nurses in Australia: A descriptive correlational study. Journal of Nursing Management. Doi:10.1111/jonm.13437

Johnson, S. L. (2009). International perspectives on workplace bullying among nurses: a review. International Nursing Review, 56(1), 34–40. Doi:10.1111/j.1466-7657.2008.00679.x

Kim, Y., Lee, E.& Lee, H. (2019). Association between workplace bullying and burnout, professional quality of life, and turnover intention among clinical nurses. PLOS ONE, 14(12), Doi:10.1371/journal.pone.0226506

Rahm, G., Rystedt, I., Wilde-Larsson, B., Nordström, G. & Strandmark K, M. (2019). Workplace bullying among healthcare professionals in Sweden: a descriptive study. Scandinavian Journal of Caring Sciences. Doi:10.1111/scs.12633

Rajalingam, D., Nymoen, I., Nyberg, H., Nielsen, M. B., Einarsen, S. V. & Gjerstad, J. (2021). Workplace bullying increases the risk of anxiety through a stress-induced β2-adrenergic receptor mechanism: a multisource study employing an animal model, cell culture experiments and human data. International Archives of Occupational and Environmental Health. Doi:10.1007/s00420-021-01718-7