Tης Σταυρούλας Γεωργακοπούλου Ψυχολόγος, Ειδίκευση στη Γνωσιακή Συμπεριφορική θεραπεία, Υπεύθυνη Psychopedia

Το εκπαιδευτικό σύστημα στην Ελλάδα δεν είναι κατάλληλα διαμορφωμένο στο σήμερα ώστε να μπορέσει να καλύψει τις διαφορετικές ανάγκες κάθε μαθητή. Ο βαθμός δυσκολίας των μαθημάτων είναι σχεδιασμένος με τέτοιον τρόπο ώστε να μπορεί να πιάσει τον μέσο όρο των μαθητών. Αυτό επηρεάζει αρκετά το ενδιαφέρον που θα έχει ο μαθητής για το μάθημα καθώς είτε τα μαθήματα θα του φαίνονται πολύ εύκολα και θα βαριέται είτε θα τα βρίσκει αρκετά δυσνόητα και θα αποφεύγει την παρακολούθηση. Σε αυτό το σημείο η χρήση των smartphones δημιουργεί την αίσθηση της απόδρασης από μια βαρετή ή δύσκολη περίοδο σε έναν κόσμο με περισσότερα ερεθίσματα που πολλές φορές ανακουφίζουν ή διεγείρουν μια αρνητική ψυχολογία.

Όταν ένα παιδί έχει συνηθίσει να έχει συνεχόμενη πρόσβαση στο διαδίκτυο χωρίς κανένα αποτελεσματικό όριο από τους γονείς ή από τα περιβάλλοντα στα οποία απασχολείται είναι εξαιρετικά δύσκολο ξαφνικά να μην υπάρχει αυτή η πρόσβαση, καθώς υπάρχει ξαφνική στέρηση της άμεσης ανακούφισης ή επίδρασης που έχει το διαδίκτυο στο παιδί.

Πώς λειτουργεί η εξάρτηση στην ψυχολογία των παιδιών

Η χρήση των smartphones είναι αναπόσπαστο μέρος της καθημερινότητας για έναν έφηβο και ακολουθούν οι μικρότερες ηλικίες με την χρήση των tablet. Το smartphone είναι ένα μέσο που μπορούν οι έφηβοι να αλληλεπιδρούν και να συνδέονται με την παρέα τους σε μια συνεχόμενη βάση. Επίσης προσφέρει μια ποικιλία δραστηριοτήτων που αποτρέπει την αίσθηση ανίας.

Η εξάρτηση αυτή προσφέρει στο παιδί άμεση αλλαγή στη διάθεση του, ανάλογα με τον τρόπο που χρησιμοποιεί το διαδίκτυο. Για παράδειγμα αν παίζει κάποιο παιχνίδι στο κινητό μπορεί να νιώσει στιγμιαία επιβράβευση κατακτώντας μια πίστα, ανακούφιση γιατί έχει αποσπάσει το μυαλό από κάτι στρεσσογόνο ή στενάχωρο ή ευχάριστη διάθεση γιατί μπορεί να δει κάτι ή να συνδεθεί με την παρέα του. Επίσης έχοντας πρόσβαση στο κινητό νιώθει ότι καταπολεμάει τη μοναξιά του και αποφεύγει σκέψεις που μπορεί να τον προβληματίζουν, για αυτό και θέλει να ασχολείται συνεχώς με κάτι που εκείνο επιλέγει να δει. Mε λίγα λόγια στο σήμερα η συνεχόμενη χρήση του κινητού με ίντερνετ από τα παιδιά λειτουργεί σαν ένα μέσο διαχείρισης των συναισθημάτων τους.

Η εξάρτηση από το κινητό αυξάνει τον φόβο απώλειας στιγμών (FOMO- Fear Of Missing Out). Ο φόβος της απώλειας στιγμών έχει χαρακτηριστεί ως ανησυχία για την απώλεια καλών γεγονότων και διαδικτυακών συναναστροφών με τον περίγυρο ενός ατόμου. Θεωρείται επίσης ως κίνητρο για να παραμένει κάποιος ενημερωμένος για το τι κάνουν οι άλλοι στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.

Πώς θα μπορούσαν οι γονείς να βοηθήσουν τα παιδιά τους

Η απότομη διακοπή χρήσης χωρίς την επεξήγηση του λόγου που γίνεται όχι μόνο δεν θα βοηθήσει το παιδί αλλά μπορεί να εκδηλώσει και ακραίες συμπεριφορές εναντίον τους. Μια πρόταση είναι να υπάρχει ένας χώρος που δεν θα γίνεται χρήση κινητού από κανέναν, όπως για παράδειγμα η κουζίνα κατά τη διάρκεια του φαγητού ή το σαλόνι κάποιες ώρες, ή το δωμάτιο την ώρα του ύπνου για αρχή.

Να σημειωθεί ότι δεν μπορεί ένας γονιός να περιμένει να οριοθετήσει το παιδί του χωρίς πρώτα να έχει χτίσει μια μη επικριτική σχέση με εκείνο. Χρειάζεται ο γονιός να δείξει ενδιαφέρον σχετικά με το τι εφαρμογές ελκύουν το παιδί στο κινητό, τι το απασχολεί στη ζωή του και τι κερδίζει μέσα από τη χρήση αυτή. Αν ο γονιός καταλάβει τι μπορεί να αναπληρώνει το παιδί μέσα από το κινητό θα μπορέσει με έναν μη επικριτικό τρόπο να το ενθαρρύνει να καλύψει αυτή του την ανάγκη στην πραγματική ζωή αντί για την ψηφιακή ζωή.

Θα βοηθήσει το μέτρο της απαγόρευσης των κινητών στα σχολεία;

Η πλήρης απαγόρευση του κινητού δύσκολα μπορεί να εφαρμοστεί καθώς ένα τέτοιο μέτρο θα πρέπει να τηρείται με σταθερότητα όχι μόνο από το σχολείο αλλά και από το σπίτι αλλά και από τα υπόλοιπα πλαίσια που βρίσκεται το παιδί. Πρωτίστως χρειάζεται να γίνει μια Ψυχοεκπαίδευση για το κόστος στην ψυχική και τους υγεία σε βάθος χρόνου αλλά και να υπάρξουν και να υπάρξει ένα σχολικό πλαίσιο που να ενεργοποιεί όλους τους μαθητές.

Η καλλιέργεια της ομαδικότητας και της ενσυναίσθησης θα βοηθήσει τα παιδιά να νιώθουν ότι ανήκουν ώστε να μπορέσει να αναπτυχθεί μεταξύ τους σεβασμός. Η κατάργηση της χρήσης κινητού στα σχολεία από μόνη της δεν πρόκειται να λύσει από μόνη της το θέμα της έξαρσης της βίας μεταξύ ανηλίκων καθώς αυτό πηγάζει σε μεγάλο βαθμό από την απουσία οριοθέτησης των γονέων και των συνεπειών που δεν εφαρμόζονται στην πράξη ώστε να υπάρξει σχετική πρόληψη.

Βιογραφικό Σταυρούλας Γεωργακοπούλου

Η Σταυρούλα Γεωργακοπούλου σπούδασε Ψυχολογία στο Ε.Κ.Π.Α. Έχει εκπαιδευτεί στην Κλινική ψυχοπαθολογία, στον εθισμό στο διαδίκτυο και τη Διαταραχή του Μετατραυματικού Στρες. Έχει παρακολουθήσει εκπαιδευτικά προγράμματα που αφορούν τη Νευροψυχιατρική του παιδιού, τις μαθησιακές δυσκολίες, τις ομάδες αυτογνωσίας και τα θετικά συναισθήματα. Είναι ειδικευμένη στο μοντέλο της Γνωσιακής – Συμπεριφορικής ψυχοθεραπείας, στην Θεραπεία Αποδοχής και Δέσμευσης και στο Mindfulness (Mindfulness for Children Diploma). Επίσης έχει εκπαιδευτεί στο Mindfulness Based Cognitive therapy. Είναι υπεύθυνη του Ελληνικού site Ψυχολογίας Psychopedia.gr (http://psychopedia.gr/) και ασχολείται με την παροχή υπηρεσιών Ψυχικής υγείας και την εισήγηση σε θέματα που αφορούν την Ψυχική υγεία σε ενήλικες και εφήβους. Τηλ. 210-6983155, 6934650265.

Για περισσότερα Επιστημονικά άρθρα Ψυχολογίας μπορείτε να κάνετε κλικ εδώ:https://psychopedia.gr/

Για να ενημερώνεστε για όλα τα Επιμορφωτικά Σεμινάρια που αφορούν την Ψυχοπαθολογία και την Παιδοψυχολογία μπορείτε να κάνετε κλικ εδώ:https://www.seminars-psychopedia.gr/