Της Ισμήνης Αραμπατζή, τελειόφοιτη Ψυχολογίας Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων.

Ο χορός είναι μια από τις αρχαιότατες τέχνες μέσω των οποίων ο άνθρωπος μπορεί να εκφράσει την παραμικρή πτυχή του εαυτού και της ψυχής του. Από τη λύπη, την χαρά, τις παραδόσεις και τον έρωτα ο χορός είναι εκεί για να συντροφεύει κάθε στιγμή του ανθρώπινου σώματος. Ως δυνατότητα έκφρασης της μοναδικότητας του ατόμου και περιέχοντας την εμπειρία, η τέχνη του χορού είναι ικανή να κινητοποιήσει τον καθένα.

Λίγο μετά το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου έγινε αντιληπτό το όφελος του χορού ως μορφή ψυχοθεραπείας. Έγινε μάλιστα ανεξάρτητος κλάδος από καινοτόμους καταξιωμένους χορευτές.  Η Χοροθεραπεία ορίζεται από την American Dance Therapy Association (ADTA) ως η ψυχοθεραπευτική χρήση της κίνησης για την προώθηση της συναισθηματικής, κοινωνικής, γνωστικής και σωματικής ολοκλήρωσης του ατόμου, με σκοπό τη βελτίωση της υγείας και της ευεξίας. Πρόκειται για μία ολιστική προσέγγιση ίασης, που βασίζεται στον εμπειρικά υποστηριζόμενο ισχυρισμό ότι το μυαλό, το σώμα και το πνεύμα είναι αχώριστα και αλληλένδετα. Οι αλλαγές στο σώμα αντανακλούν αλλαγές στο μυαλό και το αντίστροφο. Η κίνηση και ο χορός μπορούν να βοηθήσουν τα άτομα να εκφράσουν και να επεξεργαστούν τα συναισθήματα, τις σκέψεις και τις εμπειρίες τους.

Η Χοροθεραπεία μπορεί να είναι ευεργετική για άτομα με ένα ευρύ φάσμα προβλημάτων ψυχικής υγείας, όπως άγχος, κατάθλιψη, τραύμα και διατροφικές διαταραχές. Μπορεί επίσης να χρησιμοποιηθεί για την υποστήριξη ατόμων με σωματικές αναπηρίες ή χρόνιο πόνο.

Η πρακτική της Χοροθεραπείας καθοδηγείται συνήθως από έναν ειδικά εκπαιδευμένο και πιστοποιημένο θεραπευτή. Ο θεραπευτής μπορεί να συνεργαστεί με μεμονωμένα άτομα ή ομάδες και μπορεί να χρησιμοποιήσει μια ποικιλία τεχνικών, όπως αυτοσχεδιασμό, χορογραφία και καθρέφτισμα, για να βοηθήσει τα άτομα να εξερευνήσουν και να επεξεργαστούν τις εμπειρίες τους μέσω της κίνησης και του χορού.

Στόχος του είναι να εντοπίσει μοτίβα στην κίνηση, τη στάση του σώματος και την έκφραση, και να χρησιμοποιήσει αυτά τα μοτίβα για να αποκτήσει εικόνα για τις συναισθηματικές και ψυχολογικές καταστάσεις του ατόμου.

 Οι βασικές παραδοχές της Χοροθεραπείας είναι οι εξής:

1. Νους, σώμα και πνεύμα είναι αλληλένδετα.
2. Η κίνηση μπορεί να είναι λειτουργική, επικοινωνιακή, αναπτυξιακή και εκφραστική. Οι χοροθεραπευτές παρατηρούν, αξιολογούν και παρεμβαίνουν βλέποντας την κίνηση, μέσα από αυτούς τους ‘‘φακούς’’, όπως αυτή αναδύεται στη θεραπευτική σχέση στη θεραπευτική συνεδρία.
3. Η κίνηση είναι ταυτόχρονα εργαλείο αξιολόγησης και πρωταρχικός τρόπος παρέμβασης.
4. Η κίνηση είναι γλώσσα, η πρώτη μας γλώσσα. Η μη λεκτική και η κινητική επικοινωνία ξεκινά στη μήτρα και συνεχίζεται σε όλη τη διάρκεια της ζωής. Οι χοροθεραπευτές πιστεύουν ότι η μη λεκτική γλώσσα είναι εξίσου σημαντική με τη λεκτική γλώσσα και χρησιμοποιούν και τις δύο μορφές επικοινωνίας στη θεραπευτική διαδικασία.

Πώς πραγματοποιείται μια συνεδρία Χοροθεραπειας;

Διαφορετικές μορφές συνεδρίας απευθύνονται στις διαφορετικές απαιτήσεις του κάθε ατόμου. Έτσι, μια συνεδρία μπορεί να γίνει ατομικά ή ομαδικά, να έχει βραχεία ή χρόνια διάρκεια. Η ατομική θεραπεία διαμορφώνεται με βάση της ανάγκες του ατόμου τη δεδομένη στιγμή. Τεχνικές όπως η αυθόρμητη ελεύθερη κίνηση και ο εσωτερικός διάλογος με το σώμα χρησιμοποιούνται με στόχο την πρόσβαση στο ασυνείδητο υλικό και την έκφρασή του. Έτσι επιτυγχάνεται η επανασύνδεση του ατόμου με το σώμα του,  τα συναισθήματα και τις σκέψεις του όπως αυτά βιώνονται και εκδηλώνονται ψυχοσωματικά, ως ένα όλον. Φυσικά η λεκτική επικοινωνία είναι παρούσα, όπως και σε κάθε άλλη μορφή ψυχοθεραπευτικής συνεδρίας, τόσο στην αρχή όσο και στο τέλος της.

Βασικές προσεγγίσεις της Χοροθεραπείας είναι:

1. Προσέγγιση Chacian: Συχνά ξεκινά σε κύκλο με τον θεραπευτή να καθοδηγεί τα άτομα μέσω μιας απλής προθέρμανσης σε μια αυτοσχέδια εμπειρία κίνησης, όπου διερευνώνται συγκεκριμένα θέματα που προκύπτουν από το ‘‘ζέσταμα’’ και καταλήγουν σε χαλάρωση, η οποία μερικές φορές περιλαμβάνει συζήτηση για την εμπειρία κίνησης ώστε να συνδέσει τη λεκτική και τη μη λεκτική εμπειρία τους (Solsvig, 2010).
2. Αύξηση της επίγνωσης του σώματος: Εντοπισμός και συνειδητοποίηση των μικροκινήσεων που συμβαίνουν σε κανονικές εργασίες, δουλεύοντας με την ιδέα ότι οι αισθήσεις στο σώμα μπορεί να είναι η αρχική μορφή των συναισθημάτων μας.
3. Δημιουργικότητα και έκφραση: Το άτομο δημιουργεί τη δική του ακολουθία κινήσεων που προκαλείται από μια εσωτερική αίσθηση και ενδεχομένως περιλαμβάνει μια σειρά από εκφραστικές τεχνικές ή μεθόδους λεκτικής ψυχοθεραπείας.
4. Πρωτόγονη έκφραση (PE): Χρήση κρουστικών ρυθμών, παιχνιδιού, χορού και τραγουδιού για εργασία σε συμβολικό επίπεδο με στόχο την αυτοέκφραση και τον θετικό προσανατολισμό των ορμών (Margariti et al., 2012).

Συνολικά τα ευρήματα υποδηλώνουν ότι η Χοροθεραπεία έχει θετικό αντίκτυπο στην ψυχική υγεία, ιδιαίτερα στις διαταραχές της διάθεσης ωστόσο, η έρευνα στον κλάδο της χοροθεραπείας είναι ακόμη ελλιπής και απαιτούνται περισσότερα εμπειρικά δεδομένα πάνω σε μια τόσο αποτελεσματική προσέγγιση.

Για περισσότερα ΝΕΑ και Άρθρα Ψυχολογίας μπορείτε να κάνετε κλικ εδώ:https://psychopedia.gr/

Bιογραφικό Ισμήνης Αραμπατζή

Ονομάζομαι Αραμπατζή Ισμήνη και είμαι  φοιτήτρια Ψυχολογίας στο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων. Η μεγάλη μου αγάπη για την επιστήμη αυτή με παρακινεί διαρκώς να ενημερώνομαι και να εκπαιδεύομαι όσο το δυνατόν περισσότερο παρακολουθώντας σεμινάρια από διάφορους τομείς της ενώ οι κλάδοι που πάντα καταφέρνουν να με εμπνέουν αφορούν την Κλινική Ψυχολογία και τη Θεραπεία Ζεύγους.

Πηγές:

Millman, L. M., Terhune, D. B., Hunter, E. C., & Orgs, G. (2021). Towards a neurocognitive approach to dance movement therapy for mental health: A systematic review. Clinical Psychology & Psychotherapy, 28(1), 24-38.

Payne, H. (ed.) (1992), Dance Movement Therapy: Theory and Practice. London: Routledge
Penfield, K. (1992) Individual Movement Psychotherapy: Dance Movement Therapy in private practice, in Payne, H. (ed.) Dance Movement Therapy: theory and practice. London: Routledge

American Dance Therapy Association. (n.d.). About dance/movement therapy. https://adta.org/about-dmt/

International Association for Dance Medicine & Science. (n.d.). About us. https://www.iadms.org/page/AboutUs