Επιμέλεια κειμένου: Σταυρούλα Γεωργακοπούλου, Ψυχολόγος, Ειδίκευση στη Γνωσιακή- Συμπεριφορική θεραπεία, Υπεύθυνη Διεύθυνσης Psychopedia.gr

Η ασεξουαλικότητα είναι η έλλειψη σεξουαλικού ενδιαφέροντος προς οποιοδήποτε φύλο ή το χαμηλό ή το ελλιπές ενδιαφέρον για εμπλοκή σε σεξουαλική δραστηριότητα (Bogaert, Anthony F., 2006).

Η ασεξουαλικότητα δεν έχει σχέση με την αποχή από τη σεξουαλική δραστηριότητα και το γάμο, τα οποία επιλέγονται με βάση προσωπικά ή θρησκευτικά πιστεύω. Το άτομο δεν δυσλειτουργεί ως προς το να μπορεί να κάνει σεξ. Απλά επιλέγει να μην εμπλακεί σε σεξουαλικές δραστηριότητες. Ορισμένα ασεξουαλικά άτομα εμπλέκονται σε σεξουαλικές δραστηριότητες παρόλο που δεν έχουν επιθυμία για σεξ ή δεν έχουν ερωτική επιθυμία. Μερικοί από τους λόγους είναι η επιθυμία να ικανοποιήσουν τον εαυτό τους ή τους συντρόφους τους ή η επιθυμία τους να κάνουν παιδιά (Margaret Jordan Halter, Elizabeth M. Varcarolis,2013).

Πιο συγκεκριμένα, η ασεξουαλικότητα δεν περιγράφει τις επιλογές του ατόμου αλλά εστιάζει στο πως νιώθει. Τα ασεξουαλικά άτομα έχουν συναισθηματικές ανάγκες, μπορούν να νιώσουν ερωτική έλξη και να διεγερθούν. Αυτό που δεν νιώθουν είναι σεξουαλική έλξη προς οποιοδήποτε φύλο.

Παράλληλα η ασεξουαλικότητα δεν σχετίζεται με μειωμένη όρεξη για σεξ η οποία προκαλείται από φαρμακευτική αγωγή ή προβλήματα υγείας, ούτε προκαλείται από καταπίεση της σεξουαλικής επιθυμίας.

 Πότε μπορεί να κριθεί η ασεξουαλικότητα ως διαταραχή;

Η αποδοχή της ασεξουαλικότητας ως σεξουαλική προτίμηση είναι ακόμα υπό εξέταση. Σύμφωνα με τα διαγνωστικά κριτήρια του τελευταίου Εγχειριδίου Ψυχικών διαταραχών (DSM-V, 2013) εάν η γυναίκα είχε από πάντα έλλειψη σεξουαλικής επιθυμίας η οποία την χαρακτηρίζει ακόμα και τώρα, τότε δεν της δίδεται η διάγνωση της διαταραχής ελαττωμένης σεξουαλικής επιθυμίας, ούτε θεωρείται ότι πάσχει από κάποια σεξουαλική διαταραχή. Αντίστοιχα εάν η μειωμένη επιθυμία του άνδρα εξηγείται από τον ίδιο ως ασεξουαλικότητα, δηλαδή εάν ο ίδιος μπορεί να κάνει σεξ αλλά δεν επιθυμεί να κάνει σεξ τότε και πάλι δεν δίδεται η διάγνωση της μειωμένης σεξουαλικής επιθυμίας. Και σε αυτή την περίπτωση η στάση του άνδρα επικρατεί από την αρχή της σεξουαλικής του ωρίμανσης.

Ορίζοντας την ασεξουαλικότητα

Υπάρχουν πολλές κοινότητες που υποστηρίζουν την ασεξουαλικότητα. Η πιο γνωστή είναι η AVEN (Asexual Visibility and Education Network), η οποία ιδρύθηκε το έτος 2001 από τον David Jay. Σύμφωνα με την κοινότητα AVEΝ ασεξουαλικός μπορεί να χαρακτηριστεί κάποιος που δεν έχει νιώσει σεξουαλική έλξη. Μια μειοψηφία μπορεί να χαρακτηρίσει τον εαυτό της για ασεξουαλικό για μικρό χρονικό διάστημα, συνήθως σε περίοδο εξέτασης της σεξουαλικότητας της.

Μέχρι στιγμής δεν υπάρχει κάποιο τεστ που να καθορίζει αν κάποιος είναι ασεξουαλικός ή όχι. Η ασεξουαλικότητα μια λέξη που βοηθά κάποια άτομα να ορίσουν κάπως τον εαυτό τους. Εάν κάποια στιγμή κάποιος ανακαλύψει ότι ο χαρακτηρισμός “ασεξουαλικός” μπορεί να τον περιγράψει απόλυτα, σύμφωνα με την κοινότητα AVEN μπορεί να χρησιμοποιήσει αυτή την ταυτότητα για όσο θέλει.

Ενώ τα ασεξουαλικά άτομα δεν νιώθουν ερωτική έλξη προς οποιοδήποτε φύλο μπορούν να δεσμευτούν σε σχέση με μοναδικό λόγο την ανάγκη για ρομαντισμό. Υπάρχουν κατηγορίες ασεξουαλικών ατόμων που αναφέρουν ότι νιώθουν ερωτική έλξη αλλά δεν νιώθουν την ανάγκη να προβούν σε ερωτική επαφή επειδή δεν έχουν πραγματική επιθυμία για κάτι τέτοιο (αυτό μπορεί να σημαίνει ότι μπορεί να μην νιώθουν την ανάγκη να αγκαλιάσουν κάποιον-α, να του-της κρατήσουν το χέρι κ.λ.π.). Κάποια άλλα άτομα εμπλέκονται σε σεξουαλική δραστηριότητα από περιέργεια ή από ανάγκη για ανακούφιση. Με λίγα λόγια τα περισσότερα ασεξουαλικά άτομα μπορούν αλλά δεν νιώθουν την ανάγκη να εμπλακούν ερωτικά με κάποιο πρόσωπο.

Τα ασεξουαλικά άτομα βιώνουν πολλές συναισθηματικές αλλαγές και ωθούνται στο να λύσουν ερωτήματα ως προς την σεξουαλική τους ταυτότητα. Συνειδητοποιώντας ότι διαφέρουν από την κοινωνία ψάχνουν να αποδώσουν κάπου τα συναισθήματα τους.

Τα περισσότερα άτομα που λένε ότι είναι ασεξουαλικά έχουν αποδώσει μόνα τους αυτή την ταυτότητα στον εαυτό τους. Σε αυτή την περίπτωση υπάρχει πρόβλημα διότι η ασεξουαλικότητα μπορεί να μπερδευτεί με την έλλειψη οικειότητας ή άλλων προβλημάτων στη σχέση. Παρόλη την προσπάθεια των υποστηρικτικών κοινοτήτων, χρειάζεται περεταίρω έρευνα ως προς τον ακριβή καθορισμό του όρου “ασεξουαλικότητα” και των περαιτέρω διλημμάτων που δημιουργούνται από τον όρο αυτό.

Πηγές: Bogaert, Anthony F. (2006). “Toward a conceptual understanding of asexuality”. Review of General Psychology 10 (3) 241–250. Retrieved 17 December 2015.

Margaret Jordan Halter, Elizabeth M. Varcarolis (2013). Varcarolis’ Foundations of Psychiatric Mental Health Nursing. Elsevier Health Sciences. p. 382. ISBN 1-4557-5358-0. Retrieved 17 December 2015.

Για περισσότερα Επιστημονικά άρθρα Ψυχολογίας μπορείτε να κάνετε κλικ εδώ:https://psychopedia.gr/

Για να ενημερώνεστε για όλα τα Επιμορφωτικά Σεμινάρια που αφορούν την Ψυχοπαθολογία και την Παιδοψυχολογία μπορείτε να κάνετε κλικ εδώ:https://www.seminars-psychopedia.gr/

Σύντομο Βιογραφικό Σταυρούλας Γεωργακοπούλου

Η Σταυρούλα Γεωργακοπούλου σπούδασε Ψυχολογία στο Ε.Κ.Π.Α. Έχει εκπαιδευτεί στην Κλινική ψυχοπαθολογία, τον εθισμό στο διαδίκτυο και τη Διαταραχή του Μετατραυματικού Στρες. Έχει παρακολουθήσει εκπαιδευτικά προγράμματα που αφορούν τη Νευροψυχιατρική του παιδιού, την Ψυχική υγεία παιδιού και εφήβου και τις μαθησιακές δυσκολίες, τις ομάδες αυτογνωσίας και τα θετικά συναισθήματα. Εχει εξειδικευτεί στο μοντέλο της Γνωσιακής- Συμπεριφορικής ψυχοθεραπείας. Σε εθελοντικό επίπεδο έχει συνεργαστεί με το Ε.Π.Ι.Ψ.Υ  στην Τηλεφωνική Ψυχολογική Υποστήριξη στη «Γραμμή Βοήθειας για την Κατάθλιψη» καθώς και στην Υποδοχή περιστατικών που αφορούσαν την εξάρτηση από το διαδίκτυο στο 18Άνω, με καθήκοντα τη χορήγηση διαγνωστικών τεστ και τη θεραπευτική ομάδα και εποπτεία τους.

Η εμπειρία της περιλαμβάνει την εισήγηση σεμιναρίων ποικίλων θεματικών συμπεριλαμβανομένων των Διαφυλικών σχέσεων και Προβλημάτων στην επικοινωνία. Πρόσφατα σεμινάριά της  “Κατάθλιψη και Αυτοθεραπεία- Κυκλος σεμιναρίων”, “Πως να επηρεάσεις τον εαυτό σου και τους άλλους”, “Mindfulness για παιδιά”, “Τοξικές σχέσεις και Διαχείριση”, “Διαταραχές ύπνου”. Σήμερα είναι Διευθύντρια του Ελληνικού site Ψυχολογίας Psychopedia.gr (http://psychopedia.gr/) και ασχολείται με την παροχή υπηρεσιών Ψυχικής υγείας και την εισήγηση σε θέματα που αφορούν την Ψυχική υγεία.

Στοιχεία Επικοινωνίας- email: stavrou.geor@gmail.com και τηλ. 210-6983155, 6934650265, Διεύθυνση γραφείου: Γεωργίου Βούρη 6 Αμπελόκηποι – Αθήνα (400 μέτρα από το σταθμό του μετρό Πανόρμου).