Tης Ιωάννας-Δήμητρας Καραχρήστου, Ψυχολόγος Παντείου, μεταπτυχιακή ειδίκευση στη Βασική κι Εφαρμοσμένη Γνωσιακή Επιστήμη και την Εφαρμοσμένη Συμβουλευτική.

Η άνοια είναι μια προοδευτική εγκεφαλική δυσλειτουργία, κατά την οποία τα εγκεφαλικά κύτταρα σταδιακά αλλοιώνονται .Έτσι, πλήττεται η νόηση και η λειτουργικότητα, με αποτέλεσμα ο ασθενής να χρήζει μακροχρόνιας φροντίδας. Η πιθανότητα εμφάνισης της άνοιας αυξάνεται με το πέρασμα της ηλικίας, δηλαδή, όσο μεγαλώνει κανείς, τόσο πιο πιθανό είναι να διαγνωσθεί με άνοια.

Μνήμη και αντίληψη

Το άτομο παρουσιάζει έκπτωση στη μνήμη του, σε βαθμό που επηρεάζεται η καθημερινή του ζωή. Ξεχνά συστηματικά πληροφορίες και γεγονότα που είτε είναι πολύ σημαντικά, είτε μόλις άκουσε, χάνει αντικείμενα ή τα τοποθετεί σε παράδοξες θέσεις (π.χ. τα βιβλία στο ψυγείο). Συχνά επαναλαμβάνει ερωτήσεις για τις οποίες ήδη έχει λάβει απάντηση. Υπάρχουν ορισμένες στιγμές που αργεί πολύ να ανταποκριθεί στις πληροφορίες που του παρουσιάζονται, λεκτικές, ακουστικές κι οπτικές. Εμπλέκεται, δηλαδή, και αντιληπτικό έλλειμμα: αδυνατεί να αντιληφθεί εικόνες με τα επιμέρους στοιχεία τους ως ένα σύνολο, τα χρώματα, κι ό, τι επικοινωνείται με τον γραπτό και προφορικό λόγο, δίνοντας την εντύπωση ότι μερικές φορές έχει στο μυαλό του ένα «κενό». Καθώς εξελίσσεται η νόσος, παρατηρείται δυσχέρεια στην αναγνώριση των οικείων προσώπων και χώρων.

Ο ασθενής αντιμετωπίζει αξιοσημείωτη δυσχέρεια με την εκτέλεση τόσο σύνθετων, όσο και απλών έργων. Παρουσιάζει, δηλαδή, έκπτωση εκτελεστικών λειτουργιών: οι κινήσεις γίνονται πιο αδέξιες και η συγκέντρωση διαρκεί από ελάχιστα έως καθόλου. Παρατηρείται σοβαρή δυσκολία προγραμματισμού των κατάλληλων κινήσεων ανάλογα με την περίπτωση, με αποτέλεσμα ένα μεγάλο ποσοστό αποτυχίας σε κινήσεις που κάποτε γνώριζα πολύ καλά, ή εκτελούσε με τρόπο αυτοματοποιημένο, όπως η μαγειρική κι η οδήγηση, η ένδυση, η τήρηση της προσωπικής υγιεινής, οι πολύ απλοί υπολογισμοί, η αναγνώριση οικείων προσώπων, και ο στοιχειώδης προσανατολισμός στο χώρο και στο χρόνο. Μια δυνητικά επικίνδυνη πλευρά της λειτουργικής έκπτωσης, είναι ο χωρικός αποπροσανατολισμός, που σε μερικούς ασθενής παρατηρείται από το πρώτο κιόλας στάδιο της νόσου. Δηλαδή το άτομο δεν γνωρίζει που βρίσκεται ή πώς έφτασε ως εκεί. Η κατάσταση μπορεί να γίνει ακόμη δυσκολότερη, καθώς το έντονο άγχος που προκύπτει από το χωρικό αποπροσανατολισμό ενδέχεται να κλιμακωθεί σε έντονα επιθετική συμπεριφορά ή περιπλάνηση στους δρόμους.

Ενημερωθείτε για το ΝΕΟ Aσύγχρονο Εκπαιδευτικό Σεμινάριο από το Κέντρο Δια Βίου Μάθησης Psychopedia με θέμα: “Ψυχώσεις/ Σχιζοφρένεια-Συμπτώματα & Θεραπευτική αντιμετώπιση”, το οποίο έχετε τη δυνατότητα να το παρακολουθήσετε ασύγχρονα (αποστολή βιντεοσκοπημένης της εισήγησης στο email σας).

Τρόπος Παρακολούθησης: Αποστολή του βίντεοσκοπημένου υλικού της εισήγησης στο email σας, με επιπλέον ηλεκτρονικό υλικό σημειώσεων σε μορφή pdf. (Έχετε τη δυνατότητα εφόσον προκύψουν απορίες-ερωτήσεις από την παρακολούθηση της εισήγησης να μας τις στείλετε στο info@psychopedia.gr, ώστε να απαντηθούν από την εισηγήτρια).

Απευθύνεται: Σε Ψυχολόγους, Ειδικούς Ψυχικής Υγείας, Ειδικούς θεραπευτές, Φροντιστές, Συγγενείς πασχόντων και στο ευρύτερο ενδιαφερόμενο κοινό.

Για περισσότερες πληροφορίες μπορείτε να κάνετε κλικ εδώ: https://psychopedia.gr/neo-asygchrono-seminario-psychoseis-schizofreneia-symptomata-amp-therapeytiki-antimetopisi/

Προσωπικότητα, διάθεση και κοινωνική ζωή

Σε μερικές περιπτώσεις, τα συγγενικά πρόσωπα παρατηρούν αλλαγή στην προσωπικότητα του ασθενή. Και πράγματι, υπάρχουν άνθρωποι που συμπεριφέρονται και αντιδρούν με τρόπο πολύ διαφορετικό, απ’ ότι πριν την εμφάνιση της νόσου. Πολλές φορές, η αλλαγή στην προσωπικότητα προϋπάρχει της μνημονικής έκπτωσης, γι’ αυτό θα πρέπει να αξιολογείται και να παρακολουθείται. Πολύ συχνά συναντούμε και την κατάθλιψη, η οποία είτε προηγείται, είτε εμφανίζεται στα πλαίσια της άνοιας, και εκδηλώνεται με διάφορες μορφές, όπως η θλίψη, η απομόνωση, η αβουλία ,η ευερεθιστότητα και οι έντονες (και μη ρεαλιστικές) ανησυχίες . Διαταράσσεται επίσης, και η κριτική σκέψη, με αποτέλεσμα το άτομο να αδυνατεί να λάβει απόφαση, να διαμορφώσει γνώμη, να διαχειριστεί χρήματα, και να καλύψει τις βασικές ανάγκες του. Παράλληλα, απομονώνεται και κοινωνικά, γιατί αισθάνεται μειονεξία για τα ελλείμματά του, αλλά και γιατί αδυνατεί να παρακολουθεί και να παίρνει μέρος σε συζητήσεις. Η χρήση του προφορικού λόγου είναι κι αυτή ελλειμματική, με πολλές διακοπές κι επαναλήψεις. Για όλους αυτούς τους λόγους, ο ασθενής προτιμά να μένει στο σπίτι, κάτι που συνήθως υποστηρίζουν ή και επιβάλλουν οι κοντινοί συγγενείς για λόγους ασφαλείας. Όμως, η κοινωνική απομόνωση επιδεινώνει κι επιταχύνει τη γνωστική έκπτωση.